De helaasheid der Vlaamse kleidorpen

Het Smelt spreekt een groot publiek aan. Voor veel lezers is de benauwde sfeer van een Vlaams dorp waar slechtheid met de mantel der liefde wordt bedekt kennelijk zeer herkenbaar. De opbouw van de toenemende perversie van het drietal en de dramatische afrekening zijn ijzingwekkend. Als het de bedoeling was de lezer zich te laten opwinden over het feit dat de in wezen meest onschuldige van de drie het meest wordt gestraft, dan is dat gelukt. Van de manier waarop de moeder van een van de twee jongens kiest voor haar zoon en het meisje in de kou laat staan krijg je een vieze smaak in je mond.

In haar kritiek op een bekrompen milieu doet Spit wel denken aan Reve die zich met zijn De Avonden afzette tegen de bekrompen wereld van zijn ouders. In Vlaanderen speelt zich ook Verhulsts De helaasheid der dingen af, dat met zijn barokke stijl hetzelfde thema benoemt. Heel origineel is Het smelt dus niet.

Wat ook ten koste kan gaan van het leesplezier is dat dit geen 'actieve' wraakroman is. Er is duidelijk iets niet in orde met de vrouwelijke hoofdpersoon, maar toch had ik niet een heel bevredigd gevoel over de aanloop naar het soort de extreme daad dat ze aan het eind pleegt. Met de passief-agressieve afloop ('kijk eens wat jullie hebben gedaan waardoor ik niet meer wil leven') kon ik niet goed uit de voeten. Uit de spanningen die de gebeurtenissen uit haar jeugd oproepen leek het mij eerder verklaarbaar dat ze tot massavernietiging zou overgaan bij de reünie in haar oude dorp dan dat ze die agressie op zichzelf zou richten.