Volg het spoor terug: hufters! Fascisten!

Bijna vergeten is hij: J.B. Charles (1910-1983). Zijn ‘boze boeken’ met columns en essays over het voortwoekerende fascisme zijn echter nog steeds actueel. Volgens deze verzetsman, schrijver en criminoloog was het kwaad namelijk onuitroeibaar. Over van alles maakte hij zich druk: Nazi’s die weer gewoon de baas speelden in Duitsland, de leugenachtige oud-premier Colijn, NSB-ers die vrijuit gingen. Charles schoot op alles wat bewoog: van wier-neerlands-bloed-door-d’-aderen-vloeit types tot doodstrafvoorstanders, klagers over belastingen en mensen die moderne kunst afwijzen. Dat laatste was volgens Charles een zelfs belangrijk kenmerk van de fascist.

Zijn radicale uitspraken leverde Charles in bepaalde kringen veel vijandigheid op, maar dat interesseerde hem niet. Fascisme is volgens Charles (eigenlijk Willem Nagel - Charles was een pseudoniem) een paraplubegrip. Herkenbaar aan de rancune: de ‘anderen’ hebben het gedaan. De fascist in ons is volgens Charles universeel. Het begint altijd met kleine maatregelen. Zo worden bevolkingsgroepen tegen elkaar uitgespeeld en steeds in verwarring gebracht. Tijdens de bezetting was het de etnische registratie van joden. Met hart en ziel verzette Charles zich tegen de arrogantie van de macht, tegen bekrompenheid en kortzichtigheid.

Als hij nog leefde, zou hij ongetwijfeld Geert Wilders haten met de intensiteit waarmee hij de conservatieve en ijdele minister van buitenlandse zaken uit KVP-hoek Joseph Luns (‘de hese hufter’) verafschuwde. Ik moet er niet aan dénken hoe hij zich zou hebben uitgelaten over Maseratirijdende woningcorporatiebazen of frauderende asielcentradirectrices. Hufters allemaal!