De oprechte, tegelijkertijd mooie en lelijke werkelijkheid in een fictieve werkelijkheid

‘The Fault in Our Stars’ was het eerste boek van John Green dat ik heb gelezen en laten we eerlijk zijn, die hakte er goed in. Sindsdien durf ik geen boeken van Green open te slaan zonder een pakje zakdoeken bij de hand te hebben.

Het boek gaat over de 17-jarige Hazel, die de jonge Augustus, Gus, ontmoet. Hazel is ernstig ziek, en is altijd gewapend met haar sidekick de zuurstoftank, omdat haar longen niet echt weten wat longen moeten doen, en ze is zich er zeer goed van bewust dat ze een terminale vorm van kanker heeft en dus niet lang meer zal leven. Ze gaat naar een supportgroep voor jonge kankerpatiënten en dit is waar ze gelijk een klik heeft met de knappe, en flirtende, Gus. Verwacht geen boek waarin de jonge hoofdpersonen enorme wijsheden hebben omdat ze ziek zijn, dit zijn gewone jongeren met een rugzak vol ellende waar ze beide op hun eigen manier mee om gaan. Hazel noemt zichzelf een ‘grenade’ omdat ze elk moment kan ontploffen en schade zal veroorzaken aan de mensen om haar heen die haar moeten verliezen, en Gus rookt-niet sigaretten (heus!) als anti-symbool.

In het werk van Green zijn vaak typerende elementen te herkennen, een tienerjongen en een (ietwat) ongrijpbaar tienermeisje in de hoofdrol, een grappige mannelijke sidekick die zorgt voor de nodige morele gesprekken en daarnaast verwijzingen naar andere boeken en literair werk. Maar dit boek gaat verder dan het standaard romantische middelbare school verhaal; het gaat over liefde en vriendschap en over leven en dood, over een jong meisje die door haar ziekte alles en iedereen achter zich zal moeten laten. De verwijzingen naar andere boeken die Green vaak gebruikt, worden dit keer met name gericht op een fictief boek. De fragmenten die Hazel en Gus aanwijzen en hun analyse spelen ook een rol in hun eigen verhaal. “That’s part of what I like about the book in some ways. It portrays death truthfully. You die in the middle of your life, in the middle of a sentence.”

De humor die John Green weet te gebruiken in de tekst maakt dit moeilijke onderwerp en alle randzaken op de een of andere manier wat beter behapbaar. Het boek gaat over kanker, maar niet als hoofdonderwerp, het boek gaat toch vooral over de personages die kanker hebben; de personages en hun leven en alle dingen die ze meemaken als tieners, verliefdheid en het overleven met de ziekte. Hun kijk op de wereld en hoe ze er mee om gaan, zorgt voor een open en oprechte relatie. Je voelt mee hoe de longen van Hazel moeite hebben om te werken, meevoelt met de pijn, meevoelt hoe ellendig ze zich voelen. Green heeft een bepaalde gave om zijn woorden op bijzonder goede wijze te gebruiken, zodat je de emoties van de personages haast mee kunt voelen:
“Much of my life had been devoted to trying not to cry in front of people who loved me, so I knew what Augustus was doing. You clench your teeth. You look up. You tell yourself that if they see you cry, it will hurt them, and you will be nothing but A Sadness in their lives, and you must not become a mere sadness, so you will not cry, and you say all of this to yourself while looking up at the ceiling, and then you swallow even though your throat does not want to close and you look at the person who loves you and smile. He flashed his crooked smile, then…”
Gus en Hazel hoeven voor elkaar niets ontkennen of verbloemen, mooier maken dan het is, want dat zal de ander toch niet geloven. Door uit te leggen hoe ze elkaar begrijpen geeft Green ruimte om als lezer de acties en reacties van de personages te begrijpen, niet alleen de hoofdrolspelers maar ook de mensen om hen heen.

Het boek heeft een bepaalde oprechtheid waardoor je geen onrealistisch heldhaftig verhaal krijgt, maar een realistisch verhaal over jonge mensen met kanker, verpakt met humor maar nog steeds zo pijnlijk hard en lelijk als de ziekte is. Deze realistische kijk op de ziekte, emoties en de effecten van de ziekte op de mensen om hen heen zorgt ervoor dat de realiteit waarmee alles rondom de ziekte wordt besproken geen fictief verhaal brengt met een onrealistische en filmische kijk op de wereld, maar een fictief verhaal over de rauwe, knalharde echtheid van kanker.