Kleurrijke stof tot nadenken

Met eerste zin zorgt Paul Beatty dat de lezer gelijk geïntroduceerd wordt met de hoofdpersoon, het thema, de humor en het verhaal: ‘This may be hard to believe, coming from a black man, but I’ve never stolen anything.’ Als een stand-up comedy brengt een Afro-Amerikaanse man vanuit de rechtszaal van the Supreme Court zijn verhaal nu hij is aangeklaagd vanwege het herinvoeren van segregatie en slavernij. Dat is zeker weten satire. Hoe alles zo ver is gekomen komt de lezer met de hulp van flashbacks achter. Via een bijzondere voorgeschiedenis en onverwachte wendingen leren we dat deze man niet alleen een slaaf aan het werk had, maar dat hij ook probeerde hij rassenscheiding weer in te voeren in zijn eigen stadje. Hij wilde zijn van de kaart verdwenen stad weer op de kaart zetten.

Paul Beatty weet met zijn kleurrijke taalgebruik situaties en beelden te schetsen, soms te absurd voor woorden. Sommige beschrijvingen zijn een verhaal op zich. Elke zin die je dan extra leest maakt het plaatje rondom zin 1 weer wat kleurrijker, op deze manier wordt een simpel beeld telkens iets meer ingekleurd, tot het plaatje compleet is. Het boek is misschien niet altijd even makkelijk te volgen, vanwege de vele verwijzingen naar de Amerikaanse cultuur, waarvan soms heel specifieke referenties. Soms wordt het iets later in het verhaal nog wat duidelijker, door sommige lezers zal er wat onderzoek gedaan moeten worden, maar dit maakt het verhaal juist extra levendig.

Het boek houdt de samenleving een spiegel voor en maakt de lezers van meerdere dingen bewust. “... if Disneyland was indeed the Happiest Place on Earth, you'd either keep it a secret or the price of admission would be free and not equivalent to the yearly per capita income of a small sub-Saharan African nation like Detroit." Is dit idee inderdaad niet heel bijzonder? Beatty verpakt zijn sociale commentaar in satire en humor waardoor de lezer zelf kan inkleuren hoe ze er over denken. Zo wil men misschien beweren dat we in een “post-raciale wereld” leven, maar de werkelijkheid is natuurlijk dat racisme en discriminatie niet alleen in tot de geschiedenis behoren.
“That’s the problem with history, we like to think it’s a book—that we can turn the page and move the fuck on. But history isn’t the paper it’s printed on. It’s memory, and memory is time, emotions, and song. History is the things that stay with you.”
Voor veel Afro-Amerikanen is racisme nog steeds heel actueel, maar ook voor velen veel dichter bij huis. Misschien is het wel goed om af en toe iets meer om ons heen te kijken, niet naar hoe 'anders' een ander is, maar hoe we allemaal mensen zijn.

Een boek over zo'n heftig onderwerp als racisme kan natuurlijk niet alleen maar leuk en vrolijk zijn, maar een saai en serieus boek zou niet goed verkopen, met zijn gebruik van humor en satire kleurt Beatty het boeiend in zonder dat het deprimerend verhaal is, integendeel. Met humor en emoties verpakt in kleurrijk taalgebruik zet het boek je aan het denken, tijdens en na het lezen.