Meer een denk- dan een doeboek.

Het boek was aangekondigd als 'doeboek' en ik verwachtte daarbij op zijn minst enkele opdrachten. Die waren er niet, maar er was veel om over na te denken.
In tien hoofdstukken legt Gompertz uit welke eigenschappen iemand moet bezitten om zich kunstenaar te kunnen noemen. In veel gevallen was ik het met hem eens, maar af en toe zette ik toch wat vraagtekens.
Ik was heel benieuwd naar de inhoud van dit boek, voor ik begon te lezen. De kaft zag er in mijn ogen niet aantrekkelijk uit, met rommelige, schreeuwerige letters. Zodra je echter het boek opensloeg, kreeg je een drievoudig uitklapbare bladzijde, waarop een serie reproducties stonden. Dit zowel aan voor- als achterkant. Bij het doorbladeren bleef je oog steeds steken bij de vele afbeeldingen en korte citaten, die overal stonden. De zin om snel te gaan lezen werd er door vergroot. Voor mij was het werk dus al geslaagd.
Maar toen kwam de verwarring: wat is nu eigenlijk kunst? Of creativiteit? Gompertz gebruikt het op veel verschillende manieren, die elkaar zo nu en dan tegenspreken. Hij laat een stroom kunstenaars de revue passeren, vertelt over hoe zij tot hun werk kwamen, welke eigenschappen (van de serie die Gompertz nodig acht) zij bezaten. Boeiend om te lezen, maar door de veelheid ervan soms toch ook wat verwarrend.
Soms twijfelde ik aan zijn gevolgtrekkingen. Zo vindt hij Van Gogh ondernemend - maar als zijn broer Theo er niet geweest zou zijn, betwijfel ik of Vincent zover was gekomen. Ook andere kunstenaars hebben niet zonder reden vaak agenten, die hun zakelijke belangen behartigen. En om iets kunst te noemen, omdat het veel geld opbrengt gaat me ook te ver.
Maar al lezende werd ik het steeds meer eens met de schrijver. Vooral het hoofdstuk 'Een kunstenaar neemt de tijd om na te denken' sprak me aan. Misschien zou ik zeggen: een kunstenaar heeft tijd nodig om na te denken. Iets wat in de huidige tijd niet voor iedereen zo eenvoudig zal zijn.
Bij het hoofdstuk 'Alle scholen zouden kunstacademies moeten zijn' begon ik al bijna te steigeren: laten kinderen eerst de basiskennis maar eens opdoen. Maar mijn scepsis werd kleiner bij het lezen. Ook hier wordt de nadruk gelegd op het (leren) zelfstandig denken.
Er valt veel te genieten, maar of ik nu echt heb geleerd te denken als een kunstenaar? Achteraf gezien deed ik dat in zekere zin al als ik deze richtlijnen op mezelf betrek.
Favoriete uitspraak: Picasso: 'Ik begin met een idee, en dat wordt daarna iets anders.'