Draaidagen is een pageturner

Dit is het derde boek van Bianca Boer (1976), maar haar eerste roman. Haar eerste boek is de verhalenbundel ‘Troost en de geur van koffie’ en de tweede de dichtbundel ‘Vliegen en andere vogels’. Ze heeft de opleiding grafisch ontwerpen aan de kunstacademie afgerond en daarna heeft ze de schrijversvakschool gedaan. Ze is schrijver, dichter en daarnaast schrijfdocent bij diverse instellingen.

De drieëntwintig jarige Judith is net weer thuis komen wonen bij haar drieënnegentig jarige oma als het boek begint. Na twee studies die niet waren wat ze ervan verwachtte, heeft ze met filosofie eindelijk de juiste keuze gemaakt. Helaas maakt ze iets ingrijpends mee, waardoor ze stopt met haar studie en haar vrienden niet meer ziet.
Nu ze eenmaal weer thuis is, merkt ze dat Nini, haar oma, toch wel hard achteruit gaat en probeert ze haar zo goed mogelijk te verzorgen. ‘Alsof je gewacht hebt met oud worden tot ik het kan zien gebeuren.’ Nini is de enige die ze nog heeft en die altijd voor haar heeft gezorgd, omdat Ella, Judith’s moeder, tijdens de bevalling overleed en er geen vader was.
Nini heeft in Auschwitz gezeten en tijdens de oorlog haar eerste man en dochter verloren en ze was de enige overlevende van haar familie. Dit heeft haar getekend en buiten een obsessie met eten, had ze ook weinig begrip voor de problemen van Judith. Wat waren die in vergelijking? ‘Ik was er verdrietig over maar ik kon er niet kwaad om zijn.’
Om naast het huishouden toch iets voor zichzelf te doen te hebben, reageert Judith op een advertentie waarin figuranten worden gevraagd voor een speelfilm over de Tweede Wereldoorlog. De regisseur is iemand die ze zeer bewondert en daarnaast lijkt de film haar een mooie kans om haar oma beter te leren begrijpen. ‘Voor mijn oma is de oorlog geen film.’ Ik staar naar de nerven. ‘Als we draaien ben ik dichter bij haar. Al klopt daar niets van als je erover nadenkt.’
‘Daarom is er film. Om je in verhalen te laten geloven.’

Het boek is geschreven alsof Judith het hele verhaal aan haar oma vertelt, waardoor het een bijzondere lading meekrijgt. De indrukken die je van andere personen opdoet, zijn de indrukken van Judith zelf. Haar leren we het beste kennen, al laat ze het achterste van haar tong niet zien en krijgt de lezer daardoor een indruk van hoe ze is en wat haar echt beweegt. Toch blijft ze geloofwaardig en trekt ze de lezer mee in de zorgen voor haar oma, maar vooral bij haar belevenissen op de filmset. De scènes die gespeeld worden zijn zo levensecht beschreven dat je het helemaal voor je ziet en, heel bijzonder, daardoor ook de gruwelen die de joden zijn overkomen in de kampen. Heel knap hoe Bianca Boer met die perspectieven heeft gespeeld.

De titel ‘Draaidagen’ slaat op de draaidagen van de film ‘De krankzinnigen’ waarin Judith als edelfigurant speelt. Op het eind van het boek gaat Judith in haar eentje naar de bioscoop om deze film te zien en daar komt ze erachter dat de rol die ze in de film heeft gespeeld, misschien toch anders was dan ze dacht.
En heel stiekem krijgt de lezer de neiging om te kijken of deze film al op Netflix te zien is; wat knap als je dat voor elkaar krijgt als schrijver.