indringend

De presentatie van Wie ben ik? De zoektocht van Louis Godschalk, te boek gesteld door Koos Boorsma, vond op donderdag 17 januari 2019 plaats. Louis, de hoofdpersoon van het boek was hierbij aanwezig. Hij was als Joods kind ondergedoken in Friesland. Het boek is zowel zijn levensverhaal als ook het zoeken naar wat het voor hem betekent om Jood te zijn. Als je de cover bekijkt zie je een jochie met een gebreid truitje en gebreide sokjes een beetje beschroomd in de camera kijken. Met een vinger raakt hij nog net een speelgoedhondje aan. De foto vertedert en is aanleiding om het boek op te pakken, de tekst op de cover en op de achterkant te lezen. Het boek is onderverdeeld in een proloog en 21 hoofdstukken. Daarna volgt een woord van dank en er zijn daarna nog eens 12 bijlagen, een namen en begrippenlijst, een namenindex en de geraadpleegde bronnen worden vermeld. Door het boek heen staan zwart/wit foto’s. Jammer dat de foto’s van documenten slecht te lezen zijn.
In de proloog draagt Louis dit boek op aan zijn Joodse ouders, zijn familie en aan al de verzetsstrijders die tijdens de Tweede Wereldoorlog, met gevaar voor eigen leven, mensen van de ondergang probeerden te redden door ze een schuilplaats te bieden. Door zijn verhaal op te schrijven wil Louis de Shoah – het Hebreeuwse woord voor catastrofe en vernietiging – zijn slachtoffers, het verzet en de kinderredders, die soms met hun leven betaald hebben, herdenken. Dan beginnen we bij de geboorte van Louis Godschalk op 1 november 1942 in Amsterdam. Ruim een half jaar oud, wordt Louis overgedragen aan het verzet, om hem voor deportatie te behoeden. Hij gaat van schuilplaats naar schuilplaats om op een leeftijd van 18 maanden terecht te komen bij de familie Oosterkamp, weduwnaar Klaas, zijn dochters Hennie en Eke en zijn zonen Marten en Siebe. De 24-jarige Hennie runt de huishouding en ontfermd zich liefdevol over Louis. Vanaf dat moment wordt hij Gerrit genoemd. Als dan op 5 mei 1945 eindelijk de vrede aanbreekt, verandert er ogenschijnlijk nog niet veel. Hennie trouwt met Feike Rienstra, en gedrieën vormen ze een gezin. Maar dan begint het pas. Al in de vroege zomer van 1944 kwam er een groep verzetsmensen bijeen om te discussiëren over wat er moest gebeuren met de kinderen die ze hadden ondergebracht. Dit moest in een wettelijk kader worden gezet en voor de opstellers van het wetsontwerp bestond er slechts één volk: het Nederlandse. Hiermee werd volledig voorbijgegaan aan de Joodse identiteit. Voor Louis (Gerrit) betekende dit dat hij, ondanks dat hij aan de hand van een foto geïdentificeerd werd als de Joodse Louis (Loeki) Godschalk, na lang getouwtrek geadopteerd wordt door Hennie en Feike en Protestants wordt opgevoed. Louis vertelt ons dat hij pas op 13-jarige leeftijd ontdekt dat zijn ouders niet zijn ouders zijn en wat zijn werkelijke naam is. Hoe dit zijn leven uiteindelijk heeft beïnvloedt, hoe deze wetenschap hem gevormd heeft. Hij vertelt hoe hij zijn jeugd en zijn leven tot nu toe heeft ervaren, wat hij allemaal heeft gedaan en wie hem aanzette om het Joodse geloof te leven zoals hij nu leeft. Dan volgen de bijlagen waarin bijvoorbeeld bijzondere gebeurtenissen in zijn leven verder worden uitgelicht en de genealogie van zijn ouders en grootouders en aanverwante familie aan bod komen. De namen en begrippenlijst aan het eind zal voor sommigen overbodig zijn, maar is een fijne toevoeging met betrekking tot Joodse zaken. Al met al een heel persoonlijk verhaal van een man die zich de vraag stelde: wie ben ik? En dit eigenlijk nog steeds niet goed weet, maar een die zijn zegeningen telt en een gelukkig man lijkt.