Bloed

zweet en teveel tranen,Voor veel lezers is de historische setting van dit boek best uniek: De schrijver voert ons naar Manchester, maar vooral naar de Krimoorlog, die tussen 1853 en 1856 op dit schiereiland in de Zwarte Zee woedde. De legers van Rusland stonden tegenover de legers van de Turken, Fransen en Engelsen.
Je kan merken, dat de Britse auteur eigenlijk historicus is, want zijn nauwkeurige en eerst nog boeiende beschrijvingen van de oorlogstaferelen geven een erg authentiek beeld van de omstandigheden in vooral het Engelse leger. De noot van de auteur achterin het boek geeft zijn vele bronnen ook aan. De erbarmelijke toestanden, waaronder de gewone soldaten moesten vechten, worden zeer gedetailleerd beschreven, zodat de bloedspetters en afgerukte ledematen de lezer regelmatig om de oren vliegen. Er stierven trouwens meer soldaten wegens gebrek aan medische verzorging en ziekten zoals cholera dan aan de vele oorlogshandelingen, terwijl de hogere officieren in alle luxe hun beroep konden uitoefenen.
Eén van mijn kritiekpunten is, dat er van enige beperking in de beschrijving van de ellende geen sprake is, zodat men na enige tijd moe wordt van wéér een gruwelijke en uitgebreide slagveldbeschrijving met falende commandanten. Interessant is echter de ruime aandacht, die de auteur schenkt aan de nieuwe kritische rol van de oorlogsverslaggeving en de reactie van de overheid. Daarom zijn twee verslaggevers en een illustrator belangrijke personages, door wier ogen wij de situatie waarnemen. Zij moeten voor een Engelse krant de oorlog kritisch verslaan, maar ze kunnen de druk van de barre omstandigheden niet aan. De hoofdpersoon – Thomas Kitson - is eigenlijk kunstcriticus, maar kiest voor deze extreme baan als oorlogscorrespondent. Later, als ook hij door de ellende rond Sebastopol lichamelijke en psychische problemen krijgt, wordt hij ziekenverpleger en werkt hij met enkele Engelse vrouwen samen, die de eerste geordende medische verzorging van de troepen op zich nemen.
De geografische en chronologische setting in deze roman wisselt enkele keren tussen de Krim tijdens en het bruisende Manchester enkele jaren ná de oorlog. Kitson krijgt daar een baantje als boulevard-journalist (straatfilosoof) en ontmoet deels tegen zijn zin oude bekenden uit de oorlogstijd. Een kostbaar antiek schilderij is op de Krim door een corrupte hoge officier en een fabrikant meegenomen en dit vormt de katalysator tussen de verschillende romanfiguren. Wraak voor het opgelopen oorlogstrauma, maar ook een ontluikende liefde vormen dan een nieuwe rode draad.
Gaandeweg het verhaal nemen niet alleen de stromen bloed in omvang toe, maar worden de emoties van de personages steeds heftiger door de schrijver uitgebeeld. Alsof er niet genoeg subplots zijn, worden ook nog enkele homoseksuele relaties, veel dronken (ex-) soldaten en arbeiders, een zielige weduwe, de Engelse koningin, een schilderijententoonstelling, enkele knokploegen en typisch negentiende-eeuwse kapitalistische werkgevers opgevoerd. Ook hier kent de auteur helaas te weinig beperking. Als hij bij zijn volgende boek het aantal herhalingen van actiescènes beperkt en ook snoeit in de personages en hun uitvergrote emoties, kan hij misschien boven de huidige drie sterren uitkomen.