Tijdens het schrijven van dit artikel, verscheen er op Hebban een nieuwsitem dat de meerderheid van de docenten HAVO (78%) en VWO (63%) het Young Adult genre omarmt als het om lezen voor de lijst gaat. Eind augustus stond er in het AD een column van Öz waarin hij een pleidooi houdt om het lezen onder jongeren op andere manieren te promoten; manieren die dichterbij de jongeren zelf staan zoals tiktok. Wat moet er in Nederland gebeuren om lezen vooral weer leuk te laten zijn onder onze toekomstige decisionmakers?

Zelf heb ik een dyslectische puber rondlopen die dit jaar eindexamen doet en lezen echt HAAT (als m'n bevalling me niet zo levensecht bijstaat, zou ik twijfelen of het een kind van mij was maar dat terzijde...). En ik snap het. Denk dat anno nu geen puber meer op de Gysbreght van Aemstel zit te wachten maar eerder kiest voor De Aanslag. Gelukkig mag je als leerling met een leesbeperking (in wat voor vorm dan ook) gebruikmaken van audioboeken. Hieronder een greep uit de boeken waar je met een beetje geluk wel plezier aan zult beleven!

• PS: misschien wil er iemand in je omgeving het book wel samen met je luisteren als buddyread. Komt je verslag ook ten goede want praten over een boek geeft je soms andere inzichten
• PPS: laat je niet tegenhouden door de hoeveelheid luisteruren: de vertellers zijn zó goed, dat je dit nauwelijks zult merken!

- door Barbara-

Niveau 4

Titel: Begeerte
Auteur: Manon Uphof
Verteller: Lidewij Mahler 
Looptijd: 5 uur 20 minuten (196 pagina's)

Met haar verhalenbundel Begeerte kwam Manon Uphoff met een daverende klap de Nederlandse letteren binnen. De bundel werd voor maar liefst drie prijzen genomineerd: de AKO Literatuurprijs, de Anton Wachterprijs en de ECI-prijs; het titelverhaal werd bekroond met de Rabobank Lenteprijs voor literatuur.

De verhalen zijn als geheime kamers, waar je als lezer door het sleutelgat kijkt en ziet wat niet voor je ogen bestemd is. Begeerte als verlangen, maar ook als passie, agressie, gedrevenheid en wil. Alle personages worden beheerst door de lust en pijn van hun begeerte.

Titel: Blauwe maandagen
Auteur: Arnon Grunberg
Verteller: Bart Oomen
Looptijd: 8 uur 39 minuten (272 pagina's)

Blauwe maandagen behandelt fragmentarisch enkele jaren uit het leven van een joodse jongen, die net als de schrijver Arnon heet.

Het eerste deel beschrijft zijn leven op de middelbare school, de relatie met zijn vriendinnetjes en zijn leven thuis. De mislukkingen op school, het sterven van zijn vader en het uitraken van zijn relatie worden zonder opsmuk beschreven. Het tweede deel van de roman lijkt een zoektocht naar zijn verloren geliefde, Rosie. In het leven van de hoofdpersoon Arnon keren twee elementen steeds terug: alcohol en hoeren. Hij besluit zijn verhaal met de belofte dat op zijn bruiloft de hele onderwereld komt dansen.

Blauwe maandagen is de onthutsende debuutroman van Arnon Grunberg. Het is een sterk autobiografische roman, waarin onder andere de oorlogservaringen van zijn ouders aan bod komen. Een zoektocht naar de liefde: ouderliefde versus betaalde liefde.

Bekroond met de Anton Wachterprijs en het Gouden Ezelsoor. Het boek werd een internationaal succes. Het werd vertaald naar het Engels, Duits, Deens, Italiaans, Frans, Spaans, Tsjechisch, Zweeds en Japans.

Titel: Bonita Avenue
Auteur: Peter Buwalda
Verteller: Johannes Sneekes
Looptijd: 20 uur 39 minuten (560 pagina's)

Joni Sigerius, de dochter van de rector magnificus van de Twentse universiteit, drijft samen met haar vriend Aaron een handeltje dat ze maar liever voor haar krachtige en briljante vader verborgen houdt. Het is in het jaar van de vuurwerkramp dat ook in het gezin de boel explodeert. Niet alleen lopen Joni en Aaron tegen de lamp, die zomer komt ook de enige en echte zoon van Sigerius vrij uit de Scheveningse gevangenis. Acht jaar later pas – Joni verdient inmiddels miljoenen in Los Angeles – verneemt Aaron wat er zich in 2000 werkelijk heeft afgespeeld.

Peter Buwalda schreef een meeslepende debuutroman over noodlot en verval, idylle en schoonheid.

Titel: De engelenmaker
Auteur: Stefan Brijs
Verteller: Louis van Beek
Looptijd: 12 uur 41 minuten (446 pagina's)

Stel je een klein dorp voor waar iedereen elkaar niet alleen kent, maar ook in de gaten houdt. De vrouwen vegen op strategische momenten hun stoep, de mannen houden elkaar op de hoogte in het plaatselijke café.

In dat dorp arriveert onverwacht een oud-bewoner die na twintig jaar afwezigheid zijn intrek neemt in zijn ouderlijk huis. Hij is niet alleen, in de taxi waarmee hij arriveert kon je duidelijk een baby horen huilen. Slechts één dorpsjongen heeft even een blik in de taxi kunnen werpen bij aankomst en hij weet het zeker: het zijn drie baby's en ze zijn misvormd.

Tegen de achtergrond van dit dorp waar niets hoort te gebeuren, maak je als lezer kennis met dokter Victor Hoppe en zijn bijzondere drieling. Wie die dokter is en hoe het precies zit met die baby's, wordt je langzaam duidelijk.

Dit boek leest als een spannend verhaal en staat tegelijkertijd bol van de motieven en symbolen. Het laat je bovendien nadenken over de rol van religie, (medische) wetenschap, opvoeding en over het onderscheid tussen goed en kwaad, waarheid en verbeelding.

Titel: De trooster
Auteur: Esther Gerritsen
Verteller: Louis van Beek
Looptijd: 4 uur 1 minuut (211 pagina's)

Geheel tegen de regels van het klooster in wordt een nieuwe gast opgevangen door Jacob, de conciërge. Gaandeweg groeit er een verstandhouding tussen de gelovige conciërge en de gast, die een misdaad op zijn geweten heeft.

Jacob heeft een veilige thuishaven in het klooster gevonden waar hij koster is en allerlei klusjes doet. Zijn gezicht is half verlamd waardoor hij zich nooit op zijn gemak heeft gevoeld tussen andere mensen. Hij komt tot het inzicht dat hij meer van zichzelf houdt dan anderen ooit zullen doen en dat dat de liefde van God moet zijn.

Dan komt Henry Loman als gast in het retraiteverblijf van het klooster. Hij is politicus en op de vlucht voor een schandaal. Hij denkt dat een verblijf in het klooster hem zal veranderen. Tussen Jacob en Henry ontstaat een vriendschap. Jacob probeert Henry uit alle macht van de heilzaamheid van zijn geloof te overtuigen, maar Henry begaat een nieuwe misdaad. Zijn vrouw Alicia vergeeft hem ook nu weer zodat hij naar haar terugkeert. Jacob blijft in verwarring achter.

Niveau 5

Titel: De kleuren van Anna
Auteur: Sander Kollaard
Verteller: Bart Oomen
Looptijd: 5 uur 23 minuten (178 pagina's)

'Anna was bij onze eerste ontmoeting even in de zeventig. Ze had een hond, net als ik, en we raakten aan de praat in het dorp. Ze stelde zich voor, wees vaagjes in de richting van het huis waar ze sinds een paar weken woonde, en vertelde me toen dat ze als jonge vrouw een paar uur had gevochten met een engel.'

Na de plotselinge dood van Anna gaat Kollaards verteller op zoek naar de kleuren die hij dankzij haar heeft leren zien. Van Jakobs gevecht met de engel naar de woede waarmee we de wereld nu bezien, van de schilder Willem de Kooning naar de Zweedse bosbouw, van Joe Biden naar Alex de Galliër - hoe divers de onderwerpen ook zijn, steeds weer keert hij terug naar wat Anna tekende: kleur.

De kleuren van Anna is een roman over onze verbeelding, over het vermogen om overal verhalen in te vinden, en over het belang daarvan.

Titel: Advocaat van de Hanen
Auteur: A.F.Th. van der Heijden
Verteller: Sander de Heer
Looptijd: 21 uur 50 minuten (573 pagina's)

Ernst Quispel is een succesvolle advocaat; hij is getrouwd met de mooie Zwanet, die in verwachting is van hun eerste kind. Ernst heeft een werkruimte in het voormalige Huis van Bewaring in Amsterdam. Er woont daar ook een stel punkers.

Wanneer het pand ontruimd wordt, worden de punkers met hun leider, Kiliaan Noppen, opgepakt. Ook Ernst, die op dat moment zwaar onder invloed is, wordt meegenomen naar het politiebureau; hij geeft een andere naam op en wordt in een cel gezet, tegenover Kiliaan Noppen. Hij ziet de volgende ochtend vanuit zijn cel dat Kiliaan onwel is geworden en dat de bewakers dat negeren. Als Kiliaan vervolgens bezwijkt, proberen ze onder de schuld uit te komen.

Kiliaans ouders vertrouwen de verklaringen van de politie en de artsen niet en besluiten Ernst als advocaat in te schakelen; met tegenzin stemt hij toe. Niemand weet dat Ernst ook in de cel zat in die fatale nacht, behalve de andere punkers.

Zij zetten hem onder druk om te vertellen wat hij gezien heeft. Durft hij de waarheid aan, ook als hem dat zijn carrière kan kosten?

Titel: De tweede man
Auteur: Doeschka Meijsing
Verteller: Jeroen Tjepkema
Looptijd: 11 uur 3 minuten (398 pagina's)

Als zijn broer sterft, wordt Robert Martin in één klap miljonair. Zijn nieuwe leven begint veelbelovend. Een verliefdheid in Rome, een vriendschap in Oxford. Maar langzamerhand begint het raadsel van de steen die bij de nalatenschap zat de overhand te krijgen.

Als na verloop van tijd de steen geen steen blijkt maar een brief bevat, begint de grote speurtocht naar het onderwerp ervan. De brief gaat over niemand minder dan Alexander de Grote. In dit magistrale boek, dat leest als een avonturenroman, loopt de klassieke oudheid parallel met het leven van nu. Het thema van de tweede man, de Mentor die altijd achter de held staat, Hefaistion achter Alexander de Grote, Robert Martin achter zijn broer, zonder wie de eerste niet leven kan en niet schitteren, wordt als het ware spelenderwijs opgevoerd.

Titel: De Wetten
Auteur: Connie Palmen
Verteller: Connie Palmen
Looptijd: 7 uur 54 minuten (237 pagina's)

De wetten vertelt over Marie Deniet die in zeven jaar zeven mannen ontmoet: de astroloog, de epilepticus, de filosoof, de (ex-)priester, de fysicus, de kunstenaar en de psychiater. Zij begeert in hen vooral de wetenschap die haar in staat stelt de wereld te doorgronden.

De relatie van de hoofdpersoon tot deze mannen wordt zeer verrassend, helder en diepgaand beschreven. Onder de oppervlakte van deze vlot lezende roman schuilen veel universele vragen waarop soms mooie antwoorden gegeven worden en waarvan sommige even onbeantwoord als meestal in het leven blijven.

Titel: Vallen is als vliegen
Auteur: Manon Uphoff
Verteller: Manon Uphoff
Looptijd: 4 uur 45 minuten (189 pagina's)

Wanneer haar zestien jaar oudere zus, uitgehongerd en uitgedroogd, van de trap valt en sterft, doet dat als een vonk de woede van de schrijfster ontbranden. De dood van Henne Vuur, ooit haar ‘schaduwmoeder’, dwingt haar een verleden onder ogen te zien dat gruwelijk en angstwekkend was.

Als een aanklager en chroniqueur tekent ze dat verleden op in een boek vol verhalen: over vader Holbein, die ontwerper, tovenaar, wetenschapper, gesjeesd priester en god was van een persoonlijke en fantastische wereld; over Libby en Toddiewoddie, haar andere zussen, met wie ze als heksen wraak kan nemen in hun eigen Walpurgisnacht en kan lachen tot de verlossing volgt; over hun leven vol verpletterende indrukken, lichamelijke onbegrensdheid, geweld, schoonheid en pijn.

Titel: Hokwerda's kind
Auteur: Oek de Jong
Verteller: Sander de Heer
Looptijd: 16 uur 57 minuten (444 pagina's)

Niveau 6

Titel: Eva
Auteur: Carry van Bruggen
Verteller: Christel Schimmel
Looptijd: 8 uur 5 minuten (200 pagina's)

De maatschappelijke ongelijkheid tussen man en vrouw is zelden zo venijnig beschreven als in "Eva", Carry van Bruggens bekendste roman. David en Eva, een tweeling, zijn allebei onderwijzer, maar terwijl Davids carrière hem snel een prettige baan en waardering brengt, moet Eva genoegen nemen met een lager loon en harder werken.

Wat haar verbindt met haar broer is dat ze allebei worstelen met hun seksualiteit. David is homoseksueel en komt daardoor in de problemen. Eva heeft fantasieën over een vrouwelijke collega en een minderjarige mannelijke leerling. Ook al bedwingt en straft ze zichzelf voortdurend, conflicten met haar omgeving komen nu en dan tot ontploffing.

"Eva" volgt het leven van de tweeling tot aan de dramatische dood van de een en het allereerste orgasme van de ander. Een roman die veel stof deed opwaaien in 1927 en een eeuw later nog steeds staat als een huis, dankzij de stilistische ambitie.

Titel: Wormmaan
Auteur: Mariken Heitman
Verteller: Mariken Heitman
Looptijd: 6 uur 29 minuten (200 pagina's)

Elke wil een nieuw pompoenras lanceren, maar de concurrent is haar net voor. Jarenlang veredelen blijkt voor niets te zijn geweest. Als dan een collega ook nog een negatieve opmerking maakt over genderdiversiteit, terwijl hij weet dat zij niet zo’n typische ‘vrouw’ is, neemt ze ontslag. Ze vertrekt met een vergeten erwtenras naar het huis van haar overleden oom, op een van de Waddeneilanden, juist om deze erwt te laten verwilderen. Daar worstelt ze met de vrouw die zij nooit geworden is.

Een tweede verhaallijn speelt zich af in de tijd van de eerste mensen. Ra, een ‘tussenmens’, half god half mens, half man half vrouw, sluit zich aan bij een nieuwe stam. Zij wordt gerespecteerd omdat zij in staat was een wilde stier te temmen met het plantje van een oererwt. Als de oogst tegenvalt en de grond uitgeput lijkt, krijgt Ra een deel van de stam zo ver dat ze naar een eiland verderop trekken, om zich daar opnieuw te vestigen.

Titel: Mystiek lichaam
Auteur: Frans Kellendonk
Verteller: Ilja Leonard Pfeijffer
Looptijd: 6 uur 8 minuten (199 pagina's)

'Mystiek lichaam' gaat over een vrekkige weduwnaar, Gijselhart, zijn naïeve dochter Magda, die Prul genoemd wordt en zijn homoseksuele zoon Leendert Gijselhart, die als kunsthandelaar in New York woont.

In het eerste deel van de roman verheugt vader Gijselhart zich over het feit dat zijn Prulletje weer thuis komt wonen. Hij heeft voor haar een prachtige kamer, het 'Prulmuseum' gereed staan.
Op afstand van zijn familie houdt zoon Leendert Gijselhart zich in het tweede deel van de roman bezig met allerlei levensvragen, zoals de zinloosheid van het bestaan van de homo, aangezien hij als kinderloze geen bijdrage kan leveren aan de voortgaande geschiedenis van generaties.

In het laatste deel keert de aan (toen nog dodelijke ziekte) aids lijdende Leendert terug naar zijn ouderlijk huis. Daar komt, behalve Gijselhart en Prul ook de joodse man Pechman en het kind wonen. Leendert is wat minder welkom, wordt ondergebracht in een schuur.

Ten slotte verhuist Prul met haar man en kind naar Zwitserland. Dan is er nog weinig hoop voor vader Gijselhart en zieke zoon: vader kwijnt langzaam weg en Leendert kijkt de dood in de ogen.

Voor een overzicht van alternatieve boeken die niet expliciet genoemd staan op de site "lezen voor de lijst" klik je hier

Heb jij onlangs een geweldig boek gelezen dat is goedgekeurd voor "lezen op de lijst"? Wees zo lief om het hier te delen. En vergeet dan ook niet om gelijk te vertellen waarom je het zo'n geweldig boek vond.