De auteur

Stefan Brijs (1969) begon zijn leven in het Belgische Genk. In 1999 sloot hij zijn onderwijscarrière af om zich volledig te wijden aan het schrijven van boeken. Hij had toen al drie boeken gepubliceerd.
In 2014 verruilde hij zijn geboorteland voor een leven in het Zuid-Spaanse Andalusië. Het meest bekend werd hij met zijn boeken De Engelenmaker (2005) en Post voor mevrouw Bromley (2011). Met De Engelenmaker behaalde hij de shortlist van de Libris Literatuurprijs en won hij de publieksprijs van de Gouden Uil. Het boek werd in vele talen vertaald waaronder zelfs het Chinees en het Arabisch. Het won in het buitenland enkele prijzen en inmiddels is de 50ste druk uit.
Post voor mevrouw Bromley behaalde de longlist van zowel de Libris Literatuurprijs als de AKO Literatuurprijs.
Zonder liefde (2019) is zijn recentelijk verschenen roman waarvan de Franse vertaalrechten inmiddels al verkocht zijn.
Stefan Brijs is te volgen op zijn Facebookpagina

De cover

De cover ziet er zonnig uit. Het roept met zijn geel, oranje-rode en zwarte kleuren een suggestie op van de Belgische vlag. Wetende dat de schrijver in Andalusië woont roept het ook sentimenten op van een warme Spaanse zon. De middenbaan van de voorkant is zwartgrijs en wanneer je goed kijkt zie je een eenzame hond die in zithouding naar de lucht boven hem staart. In grote strakke witte letters staat de titel Zonder Liefde afgebeeld. Op de zijkant zien we de hond nogmaals verschijnen. Waar zou de hond voor staan?
Wanneer ik het boek omdraai verschijnt een mooie grote zwart-wit foto van de schrijver met een citaat van Het Parool dat ons laat weten dat de schrijver ‘de meester van het mededogen’ is.
Als dat geen hint is….
De binnenflap vertelt ons dat het verhaal om liefde, lust en vriendschap draait. Twee twintigers zijn ieder op hun eigen manier op zoek naar liefde. Zullen ze die vinden?

De recensie

Wij mensen willen het liefst alles zo simpel mogelijk zodat we weten waar we aan toe zijn. Helaas is het leven niet zo eenvoudig. Zo bestaan er voor termen als vriendschap, liefde, lust, begeerte en passie geen pasklare omschrijvingen die je de weg kunnen wijzen in de wildernis van menselijke relaties.
In Zonder liefde laat Stefan Brijs zien welke gevolgen dat kan hebben. Zijn personages worstelen met hun gevoelens en hebben elk hun eigen beeld over liefde. Een ding wordt wel duidelijk: een mensenhart is snel gekwetst.

‘En Emma was benieuwd wat men in het leven nu precies verstond onder verrukking, passie, roes, woorden die zij in de boeken zo mooi had gevonden’
uit Madame Bovary van Flaubert

Met dit citaat en deze vragen start de schrijver het boek waarin hoofdpersonen Ava en Paul elkaar ontmoeten in hun zoektocht naar de ware liefde. Vanaf hun eerste ontmoeting klikt het en langzaam ontstaat een mooie maar soms ingewikkelde vriendschap.

‘Een vriendschap gebouwd op de smeulende as van onze relaties’

Ze steunen en troosten elkaar op hun hobbelige liefdespad ondanks het feit dat ze beiden een totaal ander idee over liefde hebben. Zo leeft Ava in de veronderstelling dat ware liefde altijd passioneel is, altijd spannend en dat partners voortdurend bij elkaar willen zijn. Paul beweert het te kunnen vinden in een gezamenlijke knusheid. Een gevoel van tevredenheid staat voor hem gelijk aan ‘de hoogste vorm van geluk die we konden bereiken’.

Wie heeft er nou gelijk? Ava, Paul, beiden of kleunen zij alle twee mis? Brijs laat het antwoord aan de lezer die zijn eigen definitie van liefde aan het verhaal mag toevoegen. Duidelijk is dat relaties niet over rozen gaan, maar wel over doornen.
Zelfs vriendschappen blijken teer en wanneer er seksuele gevoelens bij komen wordt het helemaal onoverzichtelijk. De vraag doemt op of de personages zichzelf wel echt kennen. Van hun eigen blinde vlekken lijken ze zich niet bewust. De balk in het oog van de ander is des te duidelijker.

Paul voelt zich eenzaam zonder vrouw ondanks de aanwezigheid van zijn hond Fjodor die hem aanbidt. De hond is ‘een barometer voor mijn relaties’ , vindt Paul. Fjodor laat hem merken of de vrouw die hem bezoekt wel geschikt voor hem is. Alleen Ava doorstaat de test met haar onbevangenheid maar zij is slechts een vriend want ze is te mager naar zijn smaak. Of voelt Paul toch meer voor haar dan hij wil toegeven? Ondertussen vergelijkt hij elke vrouw die op zijn pad komt met zijn ex-vrouw en op elke vrouw is iets aan te merken. In zijn vriendschap met Ava fungeert hij als steunpilaar en rustpunt wanneer ze, overweldigd door haar passie, poogt zichzelf niet kwijt te raken.

De teleurstellingen bij Paul, Ava en hun liefdespartners zijn niet van de lucht. Zij lijden allen aan hun emoties en hartstochten net als de personages uit de romans van Fjodor Dostojevski. De hond Fjodor, vernoemd naar de bekende schrijver, verschijnt niet voor niets op de cover en in het boek . En net als in De Gebroeders Karamazov –de vader heet er Fjodor- is ook in Zonder Liefde sprake van het dingen om de gunsten van een mooie vrouw.

‘Hoe meer ze vertelde hoe meer het me voorkwam dat ikzelf tien jaar lang het leven van een marmot had geleid’

Hoewel het verhaal bij vlagen heel pijnlijk is, zijn de smarten die de hoofdpersonen ondergaan nooit te zwaar. Dat komt zowel door de relativerende zelfspot die Paul hanteert als wel door de manier van schrijven van Brijs. Hij veroordeelt zijn karakters niet en maakt geen groter drama dan er al is. Hij beschrijft met een welwillende, haast liefdevolle houding het doen en laten van zijn personages waardoor het gewoon mensen worden die net als iedereen worstelen met het leven.

Zonder Liefde van Stefan Brijs is uit het leven gegrepen en stemt tot nadenken. Het vraagt enige bezinking om de karakters volledig tot je te laten doordringen en laat je achter met een verzacht hart, vraagtekens en een lichtelijk wrang gevoel. Het leven is wat het is. Soms gaat het over rozen maar de doornen zijn nooit ver weg.

4 sterren