Is het je ook al eens opgevallen? Vrijwel elk (groot) land heeft zijn thrillerschrijvers: de Verenigde Staten, Engeland en de Scandinavische landen behoren tot de top, maar hoe zit het met China. Daar hoor je weinig van. Misschien is dit ook niet zo heel vreemd, want de Chinese communistische partij zit er niet op te wachten dat de donkere kant van hun samenleving voor het voetlicht wordt gebracht. Reden genoeg om eens na te gaan of er wel Chinese thrillerschrijvers bestaan.

Voordat ik op zoek ging, moest ik denken aan de boeken van de Nederlander Robert van Gulik die begin jaren zestig zeventien misdaadromans schreef met als hoofdpersoon Rechter Tie. Tie was een Chinees ambtenaar uit de Tang-dynastie in de achtste eeuw. Als magistraat was hij niet alleen rechter, maar tegelijkertijd ook stadsbestuurder en hoofd van de politie. In deze positie loste hij als meester-detective, bijgestaan door vier trouwe assistenten, een aantal ingewikkelde moordzaken op. Ik las ze bijna allemaal. Tot de beste boeken behoren Een gegeven dag en Klokken van Kao-yang

Maar nu door naar Chinese auteurs. We vonden verschillende Chinese thrillers, vertaald in het Engels.

He Jiahong: Hanging Devils (2002)

Nadat Hong Jun in China is teruggekeerd, na in de Verenigde Staten te hebben gestudeerd en te hebben gewerkt als advocaat in de VS, opent hij een praktijk in Beijing om gewone mensen te helpen hun rechten te verdedigen. Tien jaar eerder, in 1984, is op een staatsboerderij in het koude, landelijke noordoosten van China, de lokale schoonheid Li Hongmei verkracht en vermoord. Er waren twee verdachten; de ene verdween en de andere bekende en werd veroordeeld. Het lijkt er echter op dat de verkeerde man is gestraft en zijn rijke broer wil zijn naam te zuiveren. Hij doet een beroep op Hong Jun om de zaak op te lossen. Die stuit daarbij op het corrupte Chinese rechtssysteem.

Qiu Xiaolong: Death of a Red Heroine (2003)

Wanneer het naakte lichaam van een jonge vrouw in een kanaal wordt gevonden, besluit inspecteur Chen van Speciale zaken de zaak te onderzoeken. Deze speciale afdeling werd opgericht om zaken te behandelen die met politiek te maken hebben. Zo gebruikt de auteur, die in de Verenigde Staten woont, het misdaadromangenre om de sociale en politieke veranderingen in China te volgen. Bij zijn onderzoek moet Chen in de gaten houden dat hij niet op de tenen van politici stapt. Zijn ondergeschikte, detective Yu, was aanwezig op de plaats delict. Het slachtoffer blijkt Guan Hongying te zijn. Zij staat bekend als een nationale modelarbeidster, dat wil zeggen dat zij lid is van de Communistische Partij en als rolmodel voor werknemers fungeert. Chen zal moeten proberen de moordenaar te vinden zonder iets over het leven van Guan te onthullen dat haar reputatie of die van de Partij kan aantasten.

Qiu Xiaolong schreef tien delen in de detective Chen-reeks die zich afspeelt in het Shanghai van de jaren negentig. Het tiende deel Becoming Inspector Chen is van 2016.

Yan Lianke: Dream of Ding Village (2006)

Daartoe aangemoedigd door de overheid begonnen in de jaren negentig Chinese boeren hun bloed te verkopen. Het was lucratief; van het geld konden mensen een huis kopen. Het had echter ook een keerzijde: mensen stierven aan aids door hergebruik van vervuilde naalden en het mengen van bloedmonsters. Toen het programma in 1995 werd uitgerold, raakten alleen al in de provincie Henan meer dan een miljoen mensen besmet met aids; in sommige dorpen was het infectiepercentage meer dan 60%. Het verhaal gaat over hoe mensen ziek worden, doodgaan en gewillig ‘hun tijd uitzitten’ en zelfs verliefd worden. De verteller is de twaalfjarige jongen Ding Qiang die dood is. Hij is een geest, vergiftigd door zieke dorpsbewoners als vergelding voor de bloedafname van zijn vader Ding Hui, die de grootste handelaar in bloed was. Qiang's opa voelt zich schuldig door de rol van zijn zoon in de ziekte van de dorpelingen. Hij brengt zieken bij elkaar in een gemeenschap op de plaatselijke basisschool waar ze de schaarse middelen kunnen delen en zich geen zorgen hoeven te maken over het infecteren van hun families. Ondertussen heeft Ding Hui een nieuw bedrijf: het onderscheppen van gratis doodskisten die door de overheid worden verstrekt en deze verkopen aan angstige dorpelingen.

Het boek werd door de Chinese overheid verboden.

A Yi: A Perfect Crime (2015)

Dit boek volgt Su, een zich vervelende 19-jarige tiener, die door zijn behoefte aan opwinding een klasgenote op brute wijze vermoordt. Su komt uit een gezin uit de lagere middenklasse en woont bij zijn strenge tante. De auteur schrijft onder meer over winkelen, reizen per trein, goedkope hotels, over de leefomstandigheden van arme boeren en hun families en over de politie die hardvochtig kan optreden. Van meet af aan weet de lezer wie de moordenaar is, hoe zijn slachtoffer is gekozen, hoe hij de misdaad en zijn ontsnapping heeft gepland en zijn motieven. Dit komt omdat de roman wordt verteld vanuit het perspectief van de moordenaar.

Zhou Haohui: Death Notice (2018)

Op 18 april 1984 kondigde een moordenaar via overlijdensberichten aan dat er twee politieagenten vanwege de door hen begane misdaden geëxecuteerd zouden worden. De berichten waren ondertekend door Eumenides (wraakgodin in de Griekse mythologie). De moorden werden nooit opgelost en kwamen in het bestand Cold Cases. Achttien jaar later, in 2002, wordt in Chengdu de gerespecteerde politieagent Sergeant Zheng Haoming vermoord; hij was geobsedeerd door de oude moordzaak. Eerder ontving de politie een brief waarin het volgende doelwit van de moordenaar werd aangekondigd, met daarbij de misdaden die het slachtoffer zou hebben begaan en de datum van uitvoering. De brief is niet allen een uitdaging voor de politie, maar ook een beschuldiging aan de politie. Wanneer het eerste slachtoffer sterft, terwijl deze beveiliging had, is de politie verbijsterd. Meer overlijdensberichten volgen. De jacht op Eumenides is begonnen. Luo gaat samen met de lokale hoofdinspecteur Han Hao en de politiesycholoog Mu Jianyun aan de slag om Eumenides te stoppen.

Overigens heeft de agent van Zhou om commerciële redenen wijzigingen aangebracht in de Engelstalige versie van het boek. De actie vindt nu plaats in Chengdu, de hoofdstad van de provincie Sichuan, niet in Yangzhou of in de buurt van Nanjing, steden die Zhou in gedachten had toen hij het verhaal schreef. De veronderstelling was dat Chengdu, die vooral bekend staat om panda's en gekruid eten, beter herkenbaar zou zijn voor buitenlandse lezers. Toen Zhou werd gevraagd naar de wijziging, lachte hij en zei hij dat ook hij zich had afgevraagd waarom ze dat deden.

Leuk is te weten dat Zhou naast een tiental misdaadromans twee boeken over eten heeft geschreven, waaronder een over de keuken van zijn geboortestreek, die bekend staat als Huaiyang en samen met Kantonees, Sichuan en Shandong beschouwd wordt als een van de vier grote tradities van de Chinese keuken.

Denk je ooit een boek van een Chinese auteur te gaan lezen?