Geplaagd, plaagziek en een plaag: een ongezonde 'thrill'

De meermaals bekroonde thrillerauteur R.J. Ellory staat niet per definitie bekend om knallende actie of bloederige moorden. Thrillers van zijn hand zinderen. In zijn nieuwste, Broedertwist, doet Ellory weer wat hij als de beste kan. Hij laat een besloten situatie onherroepelijk escaleren en doet dat subtiel, nauwgezet en integer. Ellory lezen betekent tussen de regels door lezen.

De overeenkomsten tussen de jonge countryzanger Henry Quinn die door een ongelukkig toeval in de gevangenis belandt en de oudere countryzanger Evan Riggs die daar wegens moord levenslang uitzit, zijn navenant. Misschien is het daarom dat Henry het zo belangrijk vindt om zijn belofte aan Evan, die hem in meerdere opzichten redde, na te komen. Henry weet het eigenlijk zelf niet precies. Feit is dat hij de brief die hij aan Evans dochter Sara beloofde af te leveren koste wat kost wil bezorgen.

Zijn gedrevenheid om deze Sara te vinden verandert in verbetenheid wanneer hij aangekomen in het geïsoleerde dorpje Calvary stuit op een muur van wantrouwen en zelfs openlijke vijandigheid. Carson Riggs, Evans oudere broer, is hier sinds jaar en dag sheriff en koning. Geplaagd, plaagziek en een plaag, is een treffende omschrijving van Carson door een van de wat meer toeschietelijke dorpsbewoners. Carson heeft de dorpelingen om onduidelijke redenen volledig in zijn greep en de manier waarop hij gebruik maakt van zijn autoriteit is onvoorstelbaar. De sheriff komt overal mee weg.

Behalve de suspense groeien ongeloof en frustratie die het boek een bijna ongezonde ‘thrill’ geven: van deze machteloosheid zou praktisch iedereen gewelddadig worden. Terwijl Henry zich problemen op de hals haalt tijdens zijn speurtocht naar Sara en daarbij kennis maakt met de aantrekkelijke Evie, wordt de tragische geschiedenis van Evan, Carson en hun al even aantrekkelijke buurmeisje Rebecca uit de doeken gedaan. Een verhaal van liefde, jaloezie en botsende karakters. Losbol Evan en ‘eeuwige tweede’ Carson met beide een totaal verschillende levensinstelling en dito verantwoordelijkheidsgevoel. Daar waar Evan verantwoordelijkheden op een ander afschuift, neemt Carson die juist te véél op zich, consequent en nietsontziend. En precies daar ligt de crux wanneer Henry zich er zoveel jaren later over buigt. Carson heeft lang geleden de verantwoordelijkheid genomen voor iets dat eigenlijk absoluut niet te verantwoorden viel. Nu leert Henry die zelf worstelt met zijn verantwoordelijkheids- en schuldgevoelens bij het blootstellen van die mensonwaardige waarheid definitief zichzelf kennen.

Broedertwist is een aangrijpend familiedrama waarin het draait om diep verzwegen geheimen en sociale misstanden. Tegelijkertijd is het een psychologisch sterke ‘coming of age’-roman. Uiteraard is het ook een broeierige thriller, zij het een met thrilleraspecten die net wat meer aan het literaire gehalte bijdragen dan aan de spanning. Zinnen als deze zetten op geheel eigen wijze de hele bliksemse boel in beweging:

‘Zelfs als de dingen niet het gevolg waren van je eigen handelen, betekende het feit dat je er verantwoordelijkheid voor nam dat je eerder geneigd was er iets tegen te ondernemen in plaats van bij de pakken te gaan neerzitten.’

Tot op gegeven moment de verwikkelingen bijna letterlijk even op ‘on hold’ gezet worden voor bijvoorbeeld de volgende stelling, toepasselijk voor Henry, deze thriller en voor het leven in het algemeen:

‘Tijd verhield zich alleen tot tijd. […] Verveling was slechts het onvermogen elk moment te beleven alsof het het enige moment was, ergernis en frustratie dienden alleen om het te vertragen. Tijd was en als je het niet liet zijn wat het was, veroorzaakte je ongekende problemen.’

En bij het lezen van de reactie van de plaatselijke huisarts op Henry’s navraag naar de dood van de plaatselijke advocaat wordt tot slot behalve een fijn gevoel voor humor nog meer duidelijk:  

“Sperling schoot in de lach. ‘Vermoord? Lieve deugd, je hebt echt een overactieve en licht ontvlambare fantasie.’”

Ellory smeult.