Meer dan 5,2 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Hebban recensie

Een veelheid aan oneindige werelden

Nieke 05 januari 2015
Op zondagochtend luister ik vaak naar Vroege Vogels op NPO Radio 1. Naast het gekwetter van Janine is er gelukkig ook Govert Schilling, een wetenschapsjournalist die de gave heeft om ingewikkelde materie op een begrijpelijke manier uit te leggen. De geestdriftige manier waarop hij vertelt over de landing van de ruimtesonde Philae (12 november 2014) maakt me nieuwsgierig. Nieuwsgierig naar de ruimte, die grote zwarte materie waar ik ‘s avonds vaak naar kijk. Zou er leven zijn daar? Zijn wij als planeet uniek? Kán er leven bestaan ‘daarbuiten’?  
In dezelfde periode is Planetenjagers. Op zoek naar buitenaards leven uitgebracht. Auteur Lucas Ellerbroek beschrijft daarin de geschiedenis van de zoektocht naar buitenaards leven. Ellerbroek is sterrenkundige en tijdens zijn promotieonderzoek (hij promoveerde op 14 maart 2014)  kwam hij regelmatig in contact met onderzoekers die antwoord zochten op de vraag of er (al) leven is op exoplaneten (een planeet die rond een zon, een andere dan de onze, draait). Zijn boek lijkt een ode aan al die mannen en vrouwen die tegen de stroom in roeiden (onderzoek naar buitenaards leven was namelijk niet heel erg wetenschappelijk) en nu vaak werken aan de meest prestigieuze onderzoeksinstituten ter wereld.
Met zijn toegankelijke schrijfstijl laat Ellerbroek ons kennis maken met de planetenjagers en de omgeving waarin zij leefden. Hij start met Bruno Giordano in de 16e eeuw, stapt af en toe richting de Klassieke Oudheid en neemt ons verder mee op reis in een wereld die in eerste instantie niets moet hebben van denkbeelden dat er daarbuiten leven zou zijn. Echt enthousiast word ik van hoofdstuk 11, De planetenkermis. Daarin beschrijft Ellerbroek de zesde editie van Protostars and Planets. Dé conferentie voor sterrenkundigen die onderzoek doen naar het ontstaan van sterren en planeten. In 2013 vond die plaats in Heidelberg. Eens in de 6 jaar komen een kleine duizend sterrenkundigen samen om de resultaten van hun onderzoek te presenteren. Die presentaties worden samengevat op posters en hangen door het hele gebouw. Hij weet het zo beeldend te beschrijven dat ik hem door het gebouw zie lopen, aandachtig de posters in zich opnemend, hier en daar een praatje makend met de poster-eigenaar.

‘Een Princeton-studente staat trots voor haar eigen poster
over exomanen: manen rond exoplaneten. Een maan die draait
om een planeet, die weer draait om een verre ster. Ze zijn nog
niet ontdekt, maar niemand twijfelt aan hun bestaan – de meeste
planeten in ons zonnestelsel hebben immers ook manen. Ze
heeft een enthousiast woordje klaar als ik haar vraag waarom
we naar exomanen op zoek moeten gaan: ‘Als we één ding hebben
geleerd, is het dat we nooit op onze intuïtie moeten afgaan
als het om nieuwe ontdekkingen gaat. We weten niet wat de
zoektocht naar nieuwe manen ons gaat opleveren. Misschien is
het wel veel fijner om op een maan te leven dan op een planeet.’

Daarna legt hij uit dat die gedachte nog niet eens zo gek is, ook al is het op manen erg koud. En vertelt vervolgens over het Vostokmeer, een ondergronds meer bij de Zuidpool. Het is al miljoenen jaren bedekt met een kilometers dikke laag ijs. De onderkant van de ijslaag is gesmolten, wellicht door de hitte van vulkanisch materiaal onder de aardkorst en de bovenlaag is ijzig koud; negentig graden onder nul. Russische onderzoekers voeren sinds 2012 boringen uit en halen kleine hoeveelheden water uit het meer naar boven. En ... het krioelt van het leven. Conclusie: het leven op aarde kan overleven onder extreme omstandigheden. Als lezer raak je steeds enthousiaster, want misschien is iets soortgelijks ook voorgekomen op planeten in andere zonnestelsels! Maar dan komt Manuel Güdel op het toneel, een Oostenrijkse professor. Hij is de laatste spreker van de conferentie in Heidelberg en in een uurtje geeft hij een overzicht van de voorwaarden die het leven op aarde mogelijk maken. Het gaat Güdel niet om het ontstaan van het leven maar om de begincondities die bewoonbaarheid van de planeet bepalen. Ellerbroek relativeert zijn eigen optimisme tijdens de conferentie en beseft dat terugkijkend op de geschiedenis van de aarde ‘een hoop schakelaartjes toevallig de goede kant’ uitstonden. En dat heeft wellicht de ontwikkeling van het leven hier mogelijk gemaakt.
Een positief antwoord op de vraag of er leven is ‘daarbuiten’ geeft Ellerbroek niet. Wel laat hij ons kennis maken met de wereld van planetenjagers en slaagt hij er op grandioze wijze in om de nieuwsgierigheid van de lezer te prikkelen.
Als ik een berichtje lees dat op 19 november 2014 de landingsmodule Philae organische moleculen heeft gevonden, een vondst die mogelijk de theorie ondersteunt dat kometen bezorgers van de bouwstenen voor het leven op aarde zijn, miljarden jaren geleden, dan denk ik even aan een aantal mensen uit Ellerbroeks boek ... de planetenjagers.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Nieke

Gesponsord

June steelt Athena's net voltooide manuscript en publiceert het als haar eigen werk. Verdient dit stukje geschiedenis niet verteld te worden, ongeacht door wie?

Als de Amerikaanse pionier van de moderne dans tart Isadora Duncan de normen en wetten van haar tijd, zowel in haar kunst als in haar persoonlijke leven.

Fredo en Luigi zijn twee heel verschillende broers. Wanneer Fredo na vele jaren terugkomt naar Italië, heeft dat alles te maken met de dood van hun vader en diens lege, oude huis.

Koning Willem II is verwikkeld in een machtsstrijd met West-Friesland wanneer hij vader wordt van twee zoons: de wettige Floris en de bastaard Alard.

Perdido, het stadje waar de rijke familie Caskey de scepter zwaait, wordt in 1919 getroffen door een overstroming. Enige dagen later verschijnt de mysterieuze Elinor.

Dit gedetailleerd portret van Volodymyr Zelensky is gebaseerd op vier jaar verslaggeving, uitvoerige reizen met de president naar het front en tientallen interviews.

Wanneer voormalig spion Maggie Bird een lichaam op haar oprit vindt, weet ze dat iemand achter haar aan zit. Ze richt zich tot haar oude vriendenkring van gepensioneerde CIA-agenten.

Dit boek bevat waardevolle lessen om je eigen koers te varen, speciaal voor jongeren. Ontdek hoe je een positieve mindset ontwikkelt, leert omgaan met stress en rust in je hoofd vindt.

Een toevallige ontmoeting zet het leven van de zeventienjarige Victoria op de kop. Binnenkort zal ze gedwongen zijn om diep de natuur in te vluchten en haar leven achter zich te laten.

Herman Koch besluit na zijn diagnose eigenlijk meteen dat hij de kanker een zo beperkt mogelijke rol in zijn leven wil laten spelen: 'Ik zou niets doen.'

Hoe ga je om met de belangrijkste relaties in je leven? Als de verhoudingen goed zijn, kun je ook beter omgaan met de andere problemen om te gaan die op je pad komen.

Het is mei 1940 en Rotterdam staat in brand. De half-Joodse Debra ontmoet een jonge wolf wanneer de Rotterdamse Diergaarde wordt getroffen door bommen.

Beaujon leidt in Constantinopel een comfortabel leven, maar dat verandert als hij betrokken raakt bij een aanslag op een antiek monument.

Volwassen zijn in deze tijd, hoe doe je dat? Doe je het alleen, of durf je het samen? Een onmisbaar boek voor ex-pubers, voor Generatie Hoi. Met veel survivaltips en voiceberichten!

Het logboek van Peter R. de Vries, over de laatste anderhalf jaar van zijn leven, wordt afgewisseld met fragmenten uit het dagboek van zijn zoon Royce.

Metin gaat studeren in San Francisco en is vastbesloten zijn oude zelf achter zich te laten. Een paar weken na zijn aankomst, vinden de aanslagen van 11 september plaats.

Wanneer de introverte William trouwt met de bruisende Julia, wordt hij als vanzelf opgenomen in haar chaotische, liefdevolle familie. Dan komt de duisternis uit zijn verleden naar boven.

Daniel leidt een bewogen leven. Wanneer haar reputatie verslechtert, voelt ze zich in het nauw gedreven. En nu is Daniel dood. Jodie, haar grote liefde, wil weten waarom.

Als zijn vrouw Alissa plotsklaps verdwijnt en Roland met hun vier maanden oude zoontje achterblijft, gaat hij niet alleen op zoek naar haar, maar ook naar het waarom van zijn rusteloze bestaan.

De eenentwintigjarige M. vertrekt in 1989 halsoverkop naar Parijs en gaat aan de slag als au pair. Om grip te krijgen op het leven, schrijft ze.

In de donkerste periode van haar leven wil Milouska Meulens weten wie ze echt is en waar ze thuis is. Die vragen kan ze alleen beantwoorden als ze weet waar ze vandaan komt.

Wanneer Hugo's vroegere gouvernante overlijdt, duiken de verloren gewaande dagboeken van zijn grootvader Willem Adema op, die een ontstellend licht werpen op diens oorlogsjaren.

Drie jaar na het overlijden van zijn opa en de verdwijning van diens vrouw Pepa krijgt Ruben Kruijssen de opdracht de Alquerías, het familiehuis in Spanje, te verkopen.

Spontane foto’s waren zeldzaam aan het eind van de negentiende en het begin van de twintigste eeuw. Fotografen als Jacob Olie en James Higson legden zich juist toe op het fotograferen van het leven van alledag.

Titus Crown is de eerste zwarte sheriff van Charon County. Na de moord op een onderwijzeres wordt de dader, een zwarte oud-leerling, doodgeschoten door Titus' hulpsherrifs voor hij kan ingrijpen.