Meer dan 5,9 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×

Hebban vandaag

Review /

Recensie: De ode aan de eerste liefde, de ode aan de juf

Marieke Lucas Rijneveld schreef met 'Het warmtefort' het Boekenweekessay van dit jaar. Hebban-recensent Anne las het essay en beoordeelde het verhaal met vier sterren: 'Wie eerder iets van Rijneveld las zal de zorgvuldig gekozen taal herkennen en waarderen, maar de stijl die in dit essay gehanteerd wordt is wel degelijk anders dan die van de dichter en prozaïst Rijneveld.'

Het warmtefort

Marieke Lucas Rijneveld

Basisschool De Regenboog in Nieuwendijk is aan vervanging toe en moet gesloopt worden. Maar omdat er zich in het leegstaande pand een kolonie zeldzame vleermuizen heeft gevestigd, kan de sloop geen doorgang vinden. Marieke Lucas Rijneveld bezoekt de school om er afscheid te nemen en herinneringen op te halen.

De dierbaarste herinneringen aan het veilige 'warmtefort' gaan uit naar zijn 'eerste liefde', juf Christa uit groep 1. De geur van puntenslijpsel, magnesium in het gymlokaal, de schoolplaten van M.A. Koekkoek, ze roepen een beeld op van een gelukzalige schooltijd en grote liefde voor de juffen en meesters en hun belangrijke taak in het leven van iedereen.

In Het warmtefort neemt Marieke Lucas Rijneveld de lezer via hartverwarmende herinneringen mee naar de gelukzalige tijd van de basisschool waarin een belangrijke rol voor de juffen en meesters is weggelegd.

Verschenen als speciale uitgave van CPNB.

Marieke Lucas Rijneveld (1991) geldt als een van de grootste talenten van de Nederlandse letteren. In 2015 debuteerde hij met de meermaals herdrukte dichtbundel Kalfsvlies, die werd bekroond met de C. Buddingh' Prijs voor het beste poëziedebuut. In de Volkskrant werd hij vervolgens uitgeroepen tot literair talent van het jaar. Zijn gedichten en verhalen verschenen in een groot aantal literaire tijdschriften.

Recensie: Een nostalgisch weerzien met dank aan de vleermuizen ****

Door Anne Oerlemans

Marieke Lucas Rijneveld brak internationaal door met De avond is ongemak na het winnen van de International Booker Prize 2020. Eerder werd het prozadebuut bekroond met de ANV Debutantenprijs. Ook voor zijn dichtbundels en de tweede roman Mijn lieve gunsteling ontving Rijneveld diverse prijzen. Rijneveld groeide op in een gereformeerd boerengezin in Noord-Brabant en werkt naast zijn bestaan als schrijver op een melkveebedrijf.

Het warmtefort is het Boekenweekessay dat ter gelegenheid van de Boekenweek 2022 verschijnt. Het thema van de Boekenweek is 'Eerste liefde'. Rijneveld laat zien dat er in een leven, hoe jong ook, veel eerste liefdes bestaan. Hij bezoekt basisschool De Regenboog in Nieuwendijk om afscheid te nemen van het leegstaande pand, dat niet gesloopt kan worden omdat er zich een kolonie vleermuizen heeft gevestigd.

Stichting CPNB schrijft over het thema: 'Een eerste liefde overspoelt je met gevoelens en verlangens die je eerder nog niet kende. Een nieuwe wereld vol behoeften, driften en onzekerheden openbaart zich.' Rijneveld laat in Het warmtefort op prachtige wijze zien hoe waar dit is en dat dit niet alleen voor de liefde voor anderen geldt.

'Het moet het begin zijn geweest van mijn liefde voor literatuur. Er gingen werelden open waarin ik liever vertoefde dan in de ware wereld. Ik leerde hier hoe je kunt wonen in taal, kunt wonen in een verhaal.'

De basisschool is waar de liefde voor lezen, voor verhalen en de fantasie voor het eerst ontdekt wordt. Van Woeste Willem tot Bert en Ernie en ook vooral Matilda van Roald Dahl. Rijneveld gebruikt het verhaal van Dahl als wegwijzer door zijn herinneringen aan de eigen schooltijd en zijn ontwikkeling als mens.

'[…], de echte magie zit in het autonoom durven zijn, in het opkomen voor jezelf, in het tegen de stroom in durven zwemmen en je niet langer meer een drenkeling voelen.'

Een ontwikkeling die zonder de liefde voor de juf niet had kunnen plaatsvinden. In Het warmtefort steekt er namelijk één eerste liefde ver boven alle anderen uit: de liefde voor de juffen (en meesters). Zij maken dat kinderen zich geliefd, maar vooral ook gezien voelen. Alles is Rijneveld bereid te doen voor de glimlach van de juf en zij is dan ook de enige die hem lijkt te begrijpen. De juf op school wordt een tweede moeder en de herinneringen aan de schooltijd zijn vol nostalgie.

'De juf vulde op wat ik zo miste: iemand die me de wereld toonde, die me bij de hand nam en die het niet erg vond dat ik anders was dan andere kinderen.'

De parallellen met het verhaal over Matilda en Juffrouw Engel (en de kwaadaardige juffrouw Bulstronk) maken het essay van Rijneveld dubbel nostalgisch. Niet alleen doet het terugdenken aan de eigen basisschooltijd, de eigen juffen en meesters, maar ook aan de ontdekking van verhalen en de wondere wereld van Roald Dahl.

De ode aan de eerste liefde, de ode aan de juf – wie eerder iets van Rijneveld las zal de zorgvuldig gekozen taal herkennen en waarderen, maar de stijl die in dit essay gehanteerd wordt is wel degelijk anders dan die van de dichter en prozaïst Rijneveld. De herinneringen aan deze eerste liefde hebben geen ingewikkeld spel met taal nodig om de lezer met een glimlach achter te laten.

Anne Oerlemans is adjunct-uitgever en doet als buitenpromovendus onderzoek naar het literaire bedrijf in Nederland. Ze vindt het heerlijk om literatuur te recenseren en literaire trends te ontdekken.

profiel

Meer recensies van Anne:



Over de auteur

Hebban Crew

2587 volgers
0 boeken
0 favorieten
Hebban Crew


Reacties op: Recensie: De ode aan de eerste liefde, de ode aan de juf

 

Gerelateerd

Over

Lucas Rijneveld

Lucas Rijneveld

Lucas Rijneveld (1991) geldt als een van de grootste talenten van de Nederlandse...