Buiten je comfort zone | Soraya las Fantasy: 'De oceaan aan het einde van het pad'

Er zijn maar weinig boeken die te gek voor mij zijn. Als een schrijver een plottwist achter de hand heeft en mijn kaken tot ongekende laagten kan laten zakken, heeft hij of zij het voor elkaar: dit boek krijg ik niet meer uit mijn hoofd. Personages die onder de radar leven of er vreemde levensgewoonten op na houden, soms is het lekker om een thriller of roman te lezen die het labeltje ‘over de top’ mag dragen. Toch is er wel een rem als ik bepaalde woorden in een flaptekst voorbij zie komen: weerwolven, draken, vampiers, aliens en andere bovennatuurlijke wezens komen er gewoon niet in. Dat ik dan wel het nieuwe seizoen van Game of Thrones of The X-Files kan binge-watchen, is (en blijft) een onverklaarbaar fenomeen voor me. Misschien schrikken de fantasy- en sciencefiction schrijvers mij te veel af met hun plots die de grenzen van het onverklaarbare overschrijden?  

Dompel ik me normaal onder in de papieren wereld van moord en doodslag waarin speurders het opnemen tegen daders om het onrecht in deze wereld te bestrijden door middel van een vuurwapen of de meest ingewikkelde forensische technieken, deze keer besloot ik al het bovennatuurlijke te omarmen en alle ‘fantastische’ registers open te zetten. En zo raadden collega’s Debbie en Martijn mij De oceaan aan het einde van het pad aan. Een, op het eerste oog, prachtig vormgegeven roman geschreven door duizendpoot Neil Gaiman. Naast fantasy en sciencefiction schrijft hij ook songteksten, poëzie en scripten voor zowel televisieseries als speelfilms.

Schrijvers die zo veelzijdig zijn, laten stiekem een belletje bij mij rinkelen. Je kunt toch niet overal even goed in zijn? Bij het voorwoord had de Engelse schrijver al een troef in handen. Zo schrijft hij:

Dit boek is in recensies getypeerd als sciencefiction, als fantasy, als magisch realisme, als onderzoek van herinneringen en als een boek over jeugdige verzinsels ten gevolge van stress, en hoewel ik vind dat er voor al die zienswijzen wel wat te zeggen valt, vind ik het het belangrijkst om in gedachten te houden dat je kijk op dingen altijd afhangt van de plek waar je staat.

Na het lezen van deze woorden bereidde ik me langzaam voor op een roman die het uiterste van me zou vergen. Moest ik achter elke gebeurtenis drie verschillende verklaringen zoeken? Ik besloot het voornemen al snel te laten varen en open te staan voor iedere bizarre invalshoek die een schrijver maar kan bedenken.  

Gelukkig bewees Gaiman algauw het tegendeel door me mee te nemen in de betoverende wereld van de zevenjarige hoofdpersoon die door een samenloop van omstandigheden kennismaakt met zijn buurmeisje Letty Hempstock. Door een zelfmoord in hun nabije omgeving worden er kwaadaardige krachten geactiveerd die de wereld van de hoofdpersoon op zijn kop zet. Een van deze krachten nestelt zich zelfs in hem en krijgt vlak daarna een aardse verschijning in de vorm van de nieuwe familie oppas. Letty en de andere twee bijzondere Hempstock vrouwen zetten alles op alles om de wereld weer in haar vertrouwde staat terug te brengen.  

Wat Gaiman met deze roman heeft gedaan, is buitengewoon. Hij creëert een wereld waarin dromen en herkenning van het alledaagse dichtbij elkaar liggen, maar betovert zijn lezer daarmee. Zinnen kunnen op het eerste oog simpel lijken, maar nadat je ze herleest, ontdek je nieuwe perspectieven. Het geeft de roman soms een kinderlijke eenvoudigheid die prachtig weergegeven wordt door verschillende levenslessen.  

Ik moet het toegeven, De oceaan aan het einde van het pad heeft mijn mening over fantasy- en sciencefiction bijgesteld. En misschien verwelkom ik binnenkort wel mijn eerste weerwolf, vampier, draak of ander buitenaards wezen in mijn boekenkast…


Lees hier de columns van alle Hebban-redacteuren die buiten hun comfort zone stapten.