De fantasyoogst van Guido Eekhaut

De boeken die mij het voorbije jaar het meest aanspraken, binnen het zeer ruime terrein van wat we gemakshalve 'de fantastische literatuur' zullen noemen? Het is een eclectische keuze, maar hier is hij:

Jeff Vandermeer: Annihilation (deel één van de Southern Reach trilogie)

Psychologische en occasioneel surreële fantasy-horror van een rasverteller, die niet bang is de grenzen van genres te verleggen. Area X, een mysterieus kustgebied, is een unieke plek op aarde, afgescheiden van de rest van de wereld en van elke vorm van beschaving, waar sinds drie decennia ongewone fenomenen onderzocht worden door gespecialiseerde expedities. Er is slechts één toegang tot Area X, maar die wordt zorgvuldig bewaakt, en er uit terugkeren is een raadselachtige gebeurtenis. De expeditieleden die terugkeren, hebben zelden herinneringen aan hun tijd in Area X, en de meesten sterven kort nadien. Het boek vertelt het verhaal vanuit het standpunt van een lid van de twaalfde expeditie (die alleen maar uit vrouwen bestaat), een personage dat we slechts leren kennen als De Bioloog. Wat Area X is, komen we niet te weten, toch niet in dit boek. Het mysterie blijft overeind, op schitterend-suggestieve wijze ondersteund door een bij wijlen surreëel landschap, een onherbergzaam gebied waar misschien monsters in de mist huizen, en misschien een buitenaardse aanwezigheid die in een diepe krocht onder de grond mysterieuze, bijbelse boodschappen achterlaat op de muren – levende boodschappen.

Laird Barron: The Imago Sequence

New Weird (en Old Weird) verhalen van een auteur die al heel wat intrigerend proza heeft verzameld. Verwijzingen naar Lovecraft zijn in dit genre zowat onvermijdelijk geworden (zie, al te nadrukkelijk, True Detective), en Lovecraftiaanse monstergoden zijn evenmin een ongewoon zicht in het Barron Laird landschap. Net als Lovecraft situeert hij de mens in een wreed en vijandig universum, waar de dingen die mensen elkaar aandoen nog de minste erge gruwel zijn. Het werk van Barron past in een recente trend binnen het speculatieve & fantastische genre: de verschuiving naar een breder publiek dat geen nood meer heeft aan etiketten noch aan aanlokkelijke en expliciete covers. Fantasy en speculatieve literatuur worden mainstream (voor zover er nog zoiets bestaat als 'mainstream'), en omgekeerd (een trend vooral herkenbaar in de Amerikaanse literatuur). Barron schrijft voor een gesofisticeerd publiek, dat niet wars is van literaire referenties en meerlagige verhalen. Rijke verhalen, dat alleszins wel.

Ekaterina Sedia: The Alchemy of Stone

Schitterend en diepmenselijk steampunk verhaal over een intelligente mechanica die op zoek is naar haar hart en ziel. Verwacht bij Sedia geen gigantische machines, geen proto-Victoriaanse luchtschepen, geen stoomrobots. Ze introduceert ons tot Ayona, een bijna middeleeuws aandoende stadsstaat, oorspronkelijk gebouwd door de Waterspuwers, die echter in steen veranderden aan het einde van hun 'leven'. Vandaag wordt de stad geregeerd door een erfelijke dynastie van Hertogen, die de macht moet delen met de Alchemisten en de Mechanisten (de namen zeggen genoeg, in eerste instantie, over hun wetenschappelijke inclinatie). Maddie is een automaat, een humanoïde robot, als een complex uurwerk maar met een bewustzijn. Ze wil Alchemist worden, in weerwil van de wensen van haar voormalige meester, Loharri. Hoewel ze in theorie vrij is, bezit Loharri nog steeds – letterlijk – de sleutel tot haar hart. Zonder deze sleutel zal haar hart op zeker moment stoppen. Wanneer de Waterspuwers beroep op haar doen, en op haar kennis als Alchemist, raakt ze betrokken in een complot tussen de diverse regerende partijen in de stad, terwijl Maddie alleen maar haar eigen hart – en haar nog niet helemaal menselijke ziel – wil redden.

Elizabeth Bear: New Amsterdam

Steampunk, Victoriaans New York en vampiers: te vaak geprobeerd, maar zelden zo meeslepend als in deze bundel samenhorende verhalen. Twee bizarre en oorspronkelijk niet compatibele personages bestrijden het Kwaad: de beroemde (en om erg specifieke redenen beruchte) detective Don Sebastian de Ulloa, en zijn onwillige partner, Dame Abigail Irene Garrett, detective van de (Britse) Kroon. Neem er de achtergrond van een alternatief Victoriaans New York bij, en je hebt de smaak meteen te pakken. Even nog detailleren dat Don Sebastian ook nog een vampier is, maar van een niet-agressieve soort: hij heeft geen tekort aan (vrouwelijke) slachtoffers die voor zijn charme vallen en hem al te graag hun pols of keel aanbieden.

Brandon Sanderson: The Emperor's Soul

Herinnert aan de mythische boeken van Ismael Kadare en aan Kalpa Imperial van Angélica Gorodischer. We ontmoeten Shai, een vervalser, wiens huidige optrekje, de Imperiale gevangenis, haar niet bevalt, maar dat is nu eenmaal het risico van haar beroep. Haar gave is, dat zij letterlijk de geschiedenis kan herschrijven, incluis de geschiedenis van voorwerpen, en op die manier deze voorwerpen kan herscheppen of vervalsen. In ruil voor haar leven moet zij een nieuwe ziel scheppen voor de Keizer, die breindood is na een aanslag. Niet onbelangrijk, want indien de Keizer niet meer bij bewustzijn komt, dreigt het Imperium weg te zinken in politieke chaos.

Guido Eekhaut schrijft misdaadboeken, thrillers en fantastische literatuur. Hij kreeg de Hercule Poirot Prijs in 2009 voor Absint en werd genomineerd voor de Gouden Strop voor Blauwe Sneeuw in 2012 (onder de schuilnaam Nellie Mandel). Zijn meest recente boeken zijn Kingston Noir (uitgeverij Manteau) en De Politieman van de Paus (uitgeverij Link).