Dossier Ira Levin

Ira Levin werd op 27 augustus 1929 geboren in New York, als zoon van Charles en Beatrice Levin. Op vijftienjarige leeftijd wist hij al dat hij schrijver wilde worden. Hij studeerde aan de universiteiten in Des Moines, Iowa en New York en studeerde af in Engels en filosofie.
Nog tijdens zijn studie voltooide hij in 1953 zijn eerste roman A Kiss Before Dying (Een kus voor je sterft). Het boek zou een klassieker worden in de misdaadliteratuur. Het boek beschrijft het leven van een knappe jongeman die zonder inspanningen rijk wil worden, een psychopaat met veel gevoel voor intrige en moord. Hij heeft een onweerstaanbare aantrekkingskracht op vrouwen en een totaal gebrek aan geweten. De prille twintiger Ira Levin kreeg alom lovende kritieken voor zijn boek en bovendien de Edgar Allen Poe prijs voor de beste debuutroman.

In 1960 trouwde Ira met Gabrielle Aronsohn. Ze kregen drie zonen: Adam, Jared en Nicholas.
Levin schreef tal van toneelstukken om in zijn levensonderhoud te voorzien. Pas veertien jaar na zijn debuutroman leverde hij een tweede klassiek geworden boek af, Rosemary’s Baby (1967), dat met name wereldfaam kreeg dankzij de demonische Polanski-verfilming met Mia Farrow in de hoofdrol. Aan Rosemary’s Baby dankte Levin zijn bijnaam “slow writer” omdat hij meer dan zes jaar aan het boek geschreven zou hebben.

Ook de volgende boeken van Levin werden wereldwijde bestsellers: This perfect Day (1970) en The Stepford Wives (1972). Met name het laatste boek was een megasucces evenals de verfilming(en), o.a. met Nicole Kidman in de hoofdrol van de remake. In The Stepford Wives lijkt Ira Levin op humoristische wijze de draak te steken met de feministische beweging.
In zijn volgende boek The Boys from Brazil (1976) haakt hij in op de actualiteit van dat moment en stelt het klonen van mensen ter discussie. Zijn hoofdpersoon Yakov Liberman lijkt veel op de nazi-jager Simon Wiesenthal die de jacht inzet op de jongens uit Brazilië die lugubere plannen hebben met het menselijk ras.

Naast het schrijven van romans bleef Levin toneelstukken schrijven waarvan Deathtrap (1978) het beroemdste is geworden. Het was een intellectueel steekspel tussen twee mannen die elkaar naar het leven staan in een strijd die uitsluitend lijkt te draaien om ambitie. Het stuk werd meer dan vier jaar lang (1793 voorstellingen) opgevoerd op Broadway. Het is een stuk met thrillerachtige elementen. De Washington Post schreef naar aanleiding van het toneelstuk dat het leek of Levin een voortdurende preoccupatie had met duistere thema’s. In Nederland werd Deathtrap op de planken gebracht door Het Thriller Theater.

In 1990 verscheen na een langdurige stilte op het romanfront het boek Sliver waarin een aantrekkelijke jonge vrouw een appartement betrekt op Madison Avenue. Opmerkelijk veel sterfgevallen en een appartementeigenaar die als een Big Brother alle bewegingen van de huurders volgt, maken van Sliver een zenuwslopend spannend boek. De verfilming van Sliver met Sharon Stone in de hoofdrol was stukken minder dan het boek, maar vergrootte de populariteit ontegenzeggelijk.
Tot dat moment was de carrière van Ira Levin glanzend geweest. Alles wat hij schreef werd door de critici bejubeld. Het keerpunt kwam in 1997 met de publicatie van De zoon van Rosemary, een boek dat met de grond gelijk werd gemaakt. Van de meeste critici had hoofdpersoon Rosemary Woodhouse die na 27 jaar in coma te hebben gelegen, beter haar ogen dicht kunnen houden in plaats van op wonderbaarlijke wijze weer tot leven te komen.
Het was een smet op het verder vlekkeloze blazoen van Levin.

Zeven boeken heeft Ira Levin geschreven. Hij deed er veertig jaar over. Een klein oeuvre maar wel een oeuvre met een gigantische kwaliteit. Zijn boeken zijn moeilijk onder één noemer te plaatsen. Ze zijn een mengeling van thriller en horror, soms doorspekt met elementen uit het genre science fiction. Maar waar alle critici het over eens zijn: Ira Levin was een grootmeester, een verteller pur sang die spannende boeken tot literatuur verhief.
Stephen King omschreef Ira Levin eens als “The Swiss watchmaker of suspense novels.”

De Zwitserse horlogemaker overleed op 78-jarige leeftijd in zijn appartement in Manhattan aan een hartaanval. Zijn eigen uurwerk stopte, maar de klokken van zijn hand zullen nog lange tijd onvermoeibaar blijven doortikken.