Eric Bol: 'het zoveelste Harry Pottertje'

Je bent inkoper bij Boekhandel Broekhuis in Twente. Hoe zag je ‘oude boeken’-carrière voor die tijd eruit?

Eric: 'Eigenlijk ben ik per ongeluk in boekvak terecht gekomen. Een maand voor mijn 18e levensjaar was ik klaar met mijn opleiding en zocht een tijdelijk baantje. Bij Boekhandel De Slegte in Enschede was men op zoek naar een hulpkracht voor het antiquariaat. Na 1 maand was ik verkocht. Bij de Slegte heb ik 18.5 jaar gewerkt tot het faillissement van begin 2014. Nu al weer bijna 2 jaar werkzaam bij Boekhandel Broekhuis.'

Koop je bij alle filialen in? Merk je er een verschil in aanbod?

Eric: 'Het grootste verschil met de inkoop bij de Slegte en nu bij Broekhuis zijn de speciale inkoopavonden in Almelo en Hengelo en sinds kort ook Oldenzaal en Hardenberg. 1 keer per maand organiseren we een inkoopavond, welke het meest op een kunst en kitsch avond lijkt. Er komen dan gemiddeld tussen de 30 en 50 personen die hun boeken willen aanbieden. Bas Rol en ikzelf zijn deze avonden een jaar geleden gestart en ze zijn een belangrijke manier om onze collectie met ruim 45.000 titels elke maand met ongeveer 3000 te verversen. Tevens zijn deze avonden belangrijk om een eerste contact te leggen voor de huisbezoeken van grotere collecties.'

De tweedehands afdeling bestaat alleen in Enschede als ik het goed heb. Zijn er uitbreidingsplannen of is het wel fijn om alles in één grote locatie te hebben?

Eric: 'Dit klopt niet helemaal. In Enschede is de grote voorraad met ruim 45.000 titels, maar de winkels in Almelo, Hengelo en Oldenzaal hebben allemaal een kast met regionale (Twente, Overijssel) boeken en een afdeling met literatuur/thrillers. Daarbij komt dat alle klanten van Broekhuis via de website aan kunnen geven in welk filiaal ze het 2e hands boek willen afhalen.'

Wat vind jij het grote verschil tussen oude en nieuwe boeken in aantrekkingskracht? Denk je dat er een kloof bestaat tussen kopers van ‘oud’ en ‘nieuw’?

Eric: 'Ik durf niet te spreken over een kloof, maar er zit wel verschil tussen beide klanten. Bij de nieuwe boeken zitten veel cadeautjes en verkoop je met name de titels die pas verschenen zijn. Op het antiquariaat zie je toch meer de verzamelaars en de liefhebbers die soms ook op de portemonnee moeten letten. Nu moet ik wel zeggen dat de kwaliteit van de boeken in de winkel zo hoog is dat menig klant bij veel boeken niet kan zien of het nieuw of 2e hands is. Waar wel een verschil in zit is dat bij nieuwe boeken veel gerichter wordt gezocht naar een specifiek boek terwijl op het antiquariaat je tegen boeken aanloopt die je niet had verwacht te treffen.'

Heb je wel eens meegemaakt dat iemand zijn overtollige boekenvoorraad kwijt wilde, ze op je balie legde en jij er direct iets tussen zag liggen waar je hart sneller van ging kloppen?

Eric: 'Vorige week nog. Een man van rond de vijftig kwam binnen met een grote tas, waar eerst een doosje uit kwam, daarna een handdoek en toen het boekje Moord aan de Noordpool van Fjodor Klondyke (W.F. Hermans) uit 1945. Een supergaaf exemplaar. Dit soort aanbiedingen maken elke inkoop leuk. Op het moment dat iemand zijn tas of doos openmaakt kan daar het zoveelste Harry Pottertje inzitten of de heilige graal.'

Hoe gaat zo’n inkoop eigenlijk te werk? Kun je zo inschatten wat een boek waard is of heb je ook allerlei systemen die je kunt raadplegen?

Eric: 'Ongeveer 99% van alle aangeboden boeken zie je zo regelmatig dat de inkoopprijs vrij snel duidelijk is. Buiten een goed geheugen hebben we een goed werkend boekenadministratiesysteem waarbij je in een oogopslag kunt zien wanneer je voor het laatst een specifiek boek op voorraad heb gehad en tegen welke prijs en eventuele laatste verkoopmoment. Tevens is het altijd handig om bij je collega's te kijken welke prijzen zij hanteren. Als laatste kijken we wat boeken in het verleden bij diversen veilingen hebben opgebracht. Maar de kreet 'fingerspitzengefuhl' is in ons vak een belangrijk graadmeter.'

Wat is de meest geweldige vondst uit je hele carrière?

Eric: 'Lang geleden vonden we in Enschede een antiquarisch boek over de Dodo. Boudewijn Büch kwam direct uit Amsterdam naar het oosten gereden en die avond liet hij vol trots bij Barend en van Dorp zijn nieuwste aanwinst zien.'

Komt het vaak voor dat mensen erg teleurgesteld zijn als je niets wilt inkopen van wat ze aanbieden?

Eric: 'Dit komt inderdaad wel eens voor. Het aanbod boeken uit de jaren '50 tot '90 is zo vreselijk groot dat menig boek uit deze periode moeilijk te verkopen is in een antiquariaat.'

Wat zijn bijvoorbeeld boeken die je graag in je assortiment zou willen zetten? En welke absoluut niet?

Eric: 'De meest populaire onderwerpen waar we ook het meest van verkopen zijn non-fictie boeken. In onze winkel hebben we momenteel ruim 5000 kunstboeken staan en ook de afdelingen theologie, filosofie, spiritualiteit en psychologie zijn met ruim 30 kasten en 180 boekenplanken zeer goed vertegenwoordigd. We zijn wel erg kritisch in de afdeling fictie. Dit heeft puur met het te grote aanbod te maken en de verhoudingsgewijs beperkte vraag hierna.'

Wat is het meest bizarre, vreemde dat je ooit hebt meegemaakt?

Eric: 'Er schiet me zo niet echt een bizar voorval te binnen. Met uitzondering dat we afgelopen jaar 3 exemplaren van 3 verschillende klanten hebben gekocht van het meest begeerde fotoboek van Ed van der Elsken, namelijk het fotoboek van de De Jong en Van Dam fabriek in Hengelo. In 18 jaar daarvoor nooit gezien en nu binnen een jaar 3 maal.'

Wat vind je van het huidige boekenvakklimaat? En dan met name als het gaat om oude boeken. Gaan we straks een generatie krijgen die helemaal niet meer weet wat een antiquariaat is?

Eric: 'Het is duidelijk een landelijke trend dat het kleine antiquariaat het zeer moeilijk heeft, maar aan de andere kant zie je ook de veel reguliere boekwinkels die een antiquariaat opneemt binnen hun muren. Het is natuurlijk wel moeilijk om te moeten concurreren met de verkoop via diversen online sites van romans en thrillers voor 2 en 3 euro. Dat is ook de reden dat we in Enschede ons voornamelijk richten op de non-fictie.'  

Omschrijf eens vijf pareltjes uit je huidige assortiment.

Eric: 'Mijn top 5 in onze winkel in willekeurige volgorde:

• Elsken, de Jong en van Dam (fotografie)
• Escoffier, handboek voor de keuken (eerste Nederlandse vertaling )
• Brusselmans, patient HB luxe editie gesigneerd Brusselmans en Pontiac
• Statenbijbel uit 1702 (keurbijbel)
• Basse, Hoog aan de wind (sleutelroman over de textielboeren in de jaren 20)'

Je verzendt volgens mij ook, mensen kunnen op de website alle tweedehands boeken vinden en bestellen. Wordt er veel gebruik van gemaakt?

Eric: 'De online verkoop is zonder meer belangrijk voor ons antiquariaat. Alle boeken met een prijs boven de 6.50 euro zijn te vinden via Boeken.nl, dit is de website van Boekhandel Broekhuis waar zowel de nieuwe als de 2e hands boeken op te vinden zijn. Ongeveer 25% van alle verkoop 2e hands gaat via deze weg de deur uit. Altijd netjes verpakt zodat het boek als cadeautje bij de klant binnen komt.'

Meer informatie over het tweedehands assortiment van Boekhandel Broekhuis en de inkoopprocedure vind je hier.

De Week van het Oude Boek op Hebban.nl

Deze week interviewen we de voorzitter van de Bond van handelaren in Oude Boeken (BOB) Vincent van de Vrede, vragen we je naar je  'Oude Boek'-beleving, laten we taxateur Arie Molendijk aan het woord en krijgen we een inkijkje in het werk van handelaren in het oude boek Eric Bol (Boekhandel Broekhuis), Peter Stam (Van der Velde Boeken) en Wilma de Boer (Lorem Ipsum).