Hebban bespreekt: Een wonderlijk gemis van Christophe Ono-Dit-Biot
Recensie: Dageraad van het verleden
Hoofdpersoon César probeert twee jaar na de dood van zijn geliefde Paz de draad weer op te pakken, maar slaagt er niet in om zijn zoon of zichzelf gelukkig te maken. Zijn oplossing lees je in de eerste zin van Een wonderlijk gemis: ‘Vandaag ga ik dood.
Versuft door de pillen die hij inneemt om dit doel te bereiken, wordt er aanhoudend en lang aangebeld. Met lichte tegenzin doet César de voordeur open waarna hij oog in oog staat met Nana, een Griekse architectuurstudente die beweert zijn buurvrouw te zijn. Door deze onderbreking mislukt zijn zelfmoordpoging en ontstaat er een merkwaardige vriendschap tussen de twee. Zij leent zijn boeken over de oudheid, ze delen leeservaringen en bespreken de actualiteit, maar César kan het meisje nooit helemaal plaatsen. Voortdurend bekruipt hem het gevoel dat hij haar eerder heeft ontmoet.
Auteur Christophe Ono-dit-Biot noemt deze roman een hommage aan de oudheid, maar het duurt even voordat je deze lofzang kunt plaatsen. De boeken met Griekse mythen en legenden staan in de boekenkast van de hoofdpersoon, maar het verleden gaat pas echt leven via de terugblikken van César. Hierin herleeft hij de zomers die hij met Paz doorbracht aan de Middellandse zee, de bakermat van de antieke beschaving. Ook voor echte kenners van deze tijdsperiode valt er in Een wonderlijk gemis genoeg te genieten, want de auteur verwijst regelmatig naar de daadwerkelijke inhoud van deze eeuwenoude verhalen en de kracht die hij daaruit haalt. De mooiste passages zijn die waarin César afstand neemt van een specifieke mythe en beschouwt wat geschiedenis voor hem betekent:
‘Je kunt er lessen uit trekken. Het verleden heldert het heden vaak op. Je vindt echt vaak interessante parallellen. Je wordt minder vaak verrast. Je kunt er zelfs op anticiperen. Mensen veranderen niet zoveel. Hetzelfde verlangen naar macht, oorlog en liefde.’
Ondanks dat het verleden een hoofdrol opeist, sluipt ook het heden regelmatig het verhaal binnen. Nana neemt César mee naar verschillende feestjes, waarbij haar vrienden het leven vieren en al het onheil in de wereld proberen te vergeten. Deze voortdurende dreiging verwijst naar verschillende terroristische aanslagen die de afgelopen jaren in Frankrijk zijn gepleegd.
‘De straten zijn verlaten. Het is stil in de stad, waar de dood sinds een jaar toeslaat, in naam van een Oosterse god, die naar verluidt dorstig is naar het bloed van de mensen die niet in hem geloven.’
De voortdurende tegenstelling tussen de klassieke beschaving en de actualiteit, terwijl geweld in beide perioden een hoofdrol inneemt, maakt dat deze combinatie van onderwerpen en tijdperioden toch werkt. De verhalen uit het verleden bieden César houvast in deze roerige tijd, waardoor hij het leven beter begrijpt.
Toch werkt de wat afstandelijke en tegelijkertijd poëtische schrijfstijl van Ono-dit-Biot het best in zijn beschrijvingen van rouw. Vooral in de eerste tien pagina’s van Een wonderlijk gemis vliegen de prachtige oneliners je om de oren. ‘Is dat rouw? Geconfronteerd worden met de stilte? Steeds weer op de muur van afwezigheid knallen? Huilen en tegelijkertijd blijven hopen op een wonder?’ Of: ‘De hele planeet had lief, vierde het leven, genoot. Ik was alleen en vervloekt.’ Het is ontroerend hoe hij deze gevoelens weghoudt van zijn zoontje. Net zo aangrijpend is de eerlijkheid van César wanneer hij toegeeft dat hij soms moeite heeft om tijd met hem door te brengen, want zowel in uiterlijk als gedrag lijkt zijn zoon erg op zijn overleden vrouw.
Door zijn poëtische schrijfstijl en voortdurende link tussen verleden en heden lukt het de auteur om onderwerpen als rouw, liefde en vriendschap op een logische manier samen te brengen. Toch is deze compacte roman vooral een liefdesbetuiging aan het geschreven woord, want hoe diep je ook in de put zit, verhalen bieden altijd weer een nieuwe horizon.
3 sterren, door Nicole
Een wonderlijk gemis
Christophe Ono-dit-Biot
Uitgeverij Borgerhoff & Lamberigts
juli 2019
