Het beste van 2020: Lezen, het maakt meer kapot dan je lief is
'Voor iemand die een ontzettende huismus is en die altijd al thuis werkt, in een baan die bovendien niet aangetast is door de pandemie, is 2020 niet eens zo heel anders geweest dan andere jaren. Je kunt het je niet voorstellen, maar met drie honden en vier katten, waarvan zo'n beetje alles bejaard tot superbejaard is, en al die duizenden boeken in de kast, vermaak ik me altijd prima thuis. En toch was het ook voor mij een heel raar en indrukwekkend jaar. Lang niet iedereen heeft mensen in de directe omgeving die ziek zijn geworden of zijn overleden, en ik ook niet, maar de verhalen van nabestaanden en zorgverleners raakten me enorm. De oververmoeide artsen en verplegers, de restauranthouders die noodgedwongen al maanden zitten te duimendraaien en andere mensen die echt zwaar geraakt zijn. Ik vind het ter afleiding dan heerlijk om af en toe even wat onzinnigs te lezen, iets herkenbaars, luchtigs en grappigs. Door de jaren heen hebben we meerdere "fun"-artikelen gehad en dit is een van mijn favorieten. De vreselijke blessures en wonden die je als lezer kunt oplopen.'
Eerder gepubliceerd op 16 augustus 2020. Klik hier voor het oorspronkelijke artikel.
1. De neusbreuk
Lezen, en dan vooral lang lezen, doe je niet in een en dezelfde houding. Je begint zittend op een stoel, maar na wat gedraai kan het zo gebeuren dat je op je kop in diezelfde stoel hangt, met het boek in gestrekte armen boven je. Of je houdt niet van de 'steunend op een elleboog'-houding als je in bed leest en leest op je rug, wederom met het boek in gestrekte armen boven je hoofd. De lezer die bekend is met deze houding voelt het aankomen en heeft al lang beschermend een hand over zijn of haar neus, in herinnering aan een pijnlijke gebeurtenis. Want, wellicht omdat het een vermoeiende houding is, dit boek gaat vallen. Vroeg of laat gaat dit boek je op je snater vallen en baal je van je keuze voor een zware hardcover. Voor de brildragers onder ons is een dergelijk ongeval extra ongelukkig, omdat de randen van je bril nu in je wangen gekerfd staan en de beide pootjes een andere kant op wijzen. Blauwe ogen komen vaak als neveneffect voor, net als boekstrepen en -punten in je voorhoofd.
Gezondheidsadvies: Doe dit niet, maar als je het doet, dan met een zachtaardige paperback.
2. De vingerkneuzing
Een onopvallende tinteling die verandert in een aanhoudende pijn, een onopgemerkte groef in een arm die niet meer lijkt te verdwijnen. Het zijn de blessures die voortkomen uit de zware arbeid die het lezen van een boek kan zijn. Lees je uren een flinke klepper en houd je het boek open in één hand, dan zijn de steunvingers dagenlang gekneusd. Leun niet op je boek en laat het boek niet op je leunen. Het gevaar van afgeknelde zenuwen of bloedbanen is reëel en met mogelijk vreselijke gevolgen.
Gezondheidsadvies: Maak, vooral bij kleppers, gebruik van een boekenkussen (de zogenaamde 'Bookseat') of een ereader. Of lees met het boek plat rustend op een tafel.
3. De leeskater
Boeken lezen is even leuk als het afgrijselijk is. Zo leuk als het beginnen aan een boek is, zo onwetend ben je nog van de impact van dit boek na het uitlezen ervan. Als lezer absorbeer je alle emoties van de personages. Je gaat laag met ze en je gaat hoog met ze in een literaire achtbaan. Je maakt de wereld je eigen, je leeft in deze wereld en je logeert enkel nog in de jouwe. Het dunner worden van het nog komende deel van het boek jaagt je doodsangsten aan, je griezelt van hoe weinig je nog rest van dit wonder, deze droom.
En dan is het boek uit en ben je een verloren ziel, een weggeworpen dweil, een mens zonder doel en een lezer die door het einde van het verhaal uit het boek is geworpen. Uit, het boek is uit.
Gezondheidsadvies: Probeer zo snel mogelijk een nieuwe wereld te vinden om in te verdwijnen. Draag tot die tijd de oorzaak van de leeskater met je mee en herlees, in de ondraaglijke momenten, de mooiste stukjes.
4. De lawine
Niet alle lezers zijn verzamelaars. Sommige lezers hebben ereaders, lenen veel uit de bibliotheek of hanteren het 'een erin, een eruit'-principe dat resulteert in een beschaafde boekenplank in de woonkamer. Wij op Hebban zijn zo niet. Wij hebben stapels. Boeken waar nog iets mee gedaan moet worden, boeken die nog gelezen moeten worden, de dagbuit van een winkeltripje, boeken die niet in de kast passen of boeken die je nog even dicht bij je wilt hebben. Wankelende stapels, onder driedubbele lading kreunende boekenkasten en nachtkastjes. Boeklawines komen altijd even verwacht als onverwacht. Je denkt niet dat de stapel hoger kan, maar tegelijk gaat het al zo lang goed met je Smaug-stapel dat je blijft bouwen. De 'mooie boeken'-verzamelaar zal verschrikt hoekjes en krasjes bekijken, de alfabetische boeken-verzamelaar zal stiekem verheugd zijn op het opnieuw mogen ordenen van planken, kasten en stapels. Wonden en botbreuken worden later opgemerkt, als het te laat is en ze blijvende littekens hebben veroorzaakt. De echte lezer draagt ze met moed en trots.
Gezondheidsadvies: Stapel altijd van zware hardcover naar kleine pocket toe en ga niet hoger dan 50 centimeter.
5. Uitgeputte kijkers
Uren turen naar een plat stukje boom met zwarte kriebels erop doet rare dingen met je zicht. Je richt je ogen heel lang op een vrij nabij object en ontcijfert eindeloos kleine tekentjes. Dat maakt je ogen moe, heel moe. Maar omdat je niet kunt en wilt ophouden met lezen, dwing je ze door te turen. Wat ze ook doen, want ze zijn net zo benieuwd naar de volgende bladzijde als jij. Het resulteert echter in een enorme bijziendheid en het kan best een tijdje duren voordat je weer verder dan een armlengte voor je uit scherp kunt zien. Raak niet in paniek, blijf lekker een kwartiertje zitten nadenken over je boek, terwijl je ogen weer aan de wijde wereld wennen.
Gezondheidsadvies: Lees altijd met goede belichting en als je digitaal leest, op een goed scherm. In tegenstelling tot wat je moeder je wijs heeft gemaakt, helpt het eten van wortels niet.
6. Een vernietigd sociaal leven
Lezen is eenzame tak van sport. Herstel, het is een individuele tak van sport. Eenzaam wordt het niet snel met al je nieuwe papieren en fictieve vrienden. Heb je tijd voor een gezellig etentje, feestje, avondje uit, filmpje of zoals nu: Zoompje? Nee, kuch kuch, je voelt je niet zo lekker. Je vrienden weten dat dat codetaal is voor 'er moet een boek uit' en laten je ermee wegkomen, want ze zijn je vrienden. Maar boek na boek na boek is het inmiddels wel heel lang geleden dat je iemand langer dan vijf minuten sprak en hoezo heeft Karen al twee kinderen? Wanneer is dat gebeurd?
Gezondheidsadvies: Ja, je mag een boek meenemen als je ergens naartoe gaat. In feite, neem er twee mee. Bepotel het af en toe stiekem en lees een zin als je gezelschap de andere kant op kijkt. Het is toegestaan om afleiding te creëren om dit effect te bespoedigen.
7. De snijwonden des doods
Papercuts, akeliger wordt het niet. Vooral omdat ze altijd zo onverwacht worden toegebracht. En erger, die bloedvlek op je bladzijde! Elke lezer draagt de littekens die horen bij een leesleven. Je draagt ze trots en voelt je heldhaftig omdat ze tonen dat je zo veel avonturen bent aangegaan (en overleefd hebt). Maar toch, auw, wat doen die krengen zeer! Niet iedereen weet het, maar je kunt ook kartoncuts krijgen, van het driftig uitpakken van boeken in postpakketjes.
Gezondheidsadvies: Draag maliënhandschoenen of wees simpelweg heel, heel voorzichtig. Sla nooit meer in je hartstocht en leesdrift onnadenkend en wild een bladzijde om. Om te voorkomen dat je kartoncuts krijgt van postpakketjes, ga je beter naar je lokale boekhandel om boeken aan te schaffen. Laat ze niet, ik herhaal, niet inpakken in ... papier. Echt niet verantwoord.
Wat vond jij in 2020 het leukst aan Hebban?
