Hot or Not? Optimisme is dodelijk van Susin Nielsen

Hoewel haar naam anders doet vermoeden, is de zestienjarige Petula De Wilde nogal voorzichtig aangelegd. Ze sluit zich zoveel mogelijk af van de wereld, omdat ze ervan overtuigd is dat het gevaar altijd dichtbij is. Elke week moet ze verplicht naar het therapeutische kunstklasje ‘Knutselen voor Krankzinnigen’. Ze vindt het verschrikkelijk, totdat Jacob de klas binnenkomt. De jongen met de bionische arm weet Petula met een bizar en hilarisch project langzaam maar zeker weer de gewone wereld in te trekken. Maar ook hij draagt net als zij een geheim met zich mee.  

‘Susin Nielsen sleept haar lezers opnieuw mee in haar sprankelende universum,’ zegt uitgeverij Lemniscaat over de laatste YA-roman van deze schrijfster. Na de goede ontvangst van Wij zijn allemaal moleculen mag er ook wel wat verwacht worden van haar nieuwe boek. Simone van der Wal van Boekhandel Donner toverde in ieder geval ook een mooie quote tevoorschijn, want volgens haar is Optimisme is dodelijk ‘een prachtig verhaal over schuld, vergeving en vertrouwen. Wat fijn om te lezen dat die kreukels er gewoon mogen zijn, en dat we door die kreukels misschien juist zelfs wat mooier in elkaar passen. Dit soort verhalen hebben we nodig.’  

Susin Nielsen wilde altijd al schrijfster worden. Ze oefende eerst door te schrijven voor de Canadese televisie. Na aan veel series te hebben meegewerkt, waagde ze het erop en schreef ze haar eerste YA-roman. Daarna hield ze niet meer op. Vorig jaar werd haar vierde boek naar het Nederlands vertaald als Wij zijn allemaal moleculen. Optimisme is dodelijk is Nielsens nieuwste YA-roman, die ook meteen in Nederlandse vertaling verscheen.  

Zwevend over de bladzijden  

Audrey Van den Bogaerde, Tinke Janssen, Manon Spijker, Iris Scholte en Claudia Verleg uit de YA Club van 10 lazen Optimisme is dodelijk en delen hun oordeel met ons. Tinke had hoge verwachtingen. ‘Het eerste boek van Susin Nielsen vond ik echt geniaal. Dus ik hoopte natuurlijk weer op een geniaal boek. Eerlijk gezegd ging ik redelijk blind het boek in. Ik heb de achterkant niet gelezen. Ik wilde verrast worden door het verhaal. Ik ben ook zeker een optimist dus de titel sprak mij meteen aan.’ Ook Manon was erg enthousiast toen ze voor het eerst over het boek las. ‘Petula klinkt wel als iemand die ik zou kunnen begrijpen en na een aantal samenvattingen van andere boeken van Susin Nielsen gelezen te hebben werd ik steeds enthousiaster.’  

De vijf dames zijn het vooral eens over de schrijfstijl van Nielsen. Die leest zeer prettig. Tinke: ‘Daardoor had ik de helft van het boek in een dag uit! Het leest erg fijn, vooral omdat er tussendoor ook kortere hoofdstukken zijn.’ Audrey had zelfs het gevoel dat ze over de pagina’s zweefde. Ook Claudia vindt de schrijfstijl erg leuk. ‘Het verhaal is erg grappig geschreven, met passages waarvan ik hardop moest lachen. Het verhaal op zich is best heftig, maar zo komt het niet over. Je leest er hierdoor makkelijk en snel doorheen.’ Er kleeft echter wel een nadeel aan die ‘luchtige’ schrijfstijl, vindt Claudia: ‘Het lijkt daardoor wel alsof Petula’s angststoornis niet erg serieus genomen wordt. Psychische problemen zijn een heftig onderwerp. Het is niet alleen een onderwerp dat meer aandacht verdient, maar ook serieus genomen moet worden. In dit boek lijkt het alsof een mentale stoornis iets is wat zomaar over kan gaan als je een leuke jongen ontmoet, wat voor mij een groot minpunt was.’  

Ook Manon benoemt de fijne stijl, maar zegt tevens: ‘Toen ik de eerste paar pagina's las was het enthousiasme al snel weg. Nielsen heeft een fijne schrijfstijl, maar de personages spraken me niet echt aan. Het klikte gewoon niet. Wat Claudia zei over dat ze vaak hardop moest lachen had ik juist niet. Ik begreep dat het verhaal erg grappig geschreven moet zijn, maar in het Nederlands kwamen de grappen gewoon niet over zoals ik denk dat ze dat wel in het Engels hebben gedaan.’  

Megagroei  

Ook het enthousiasme van Tinke werd al snel iets getemperd: ‘Toen het boek begon vond ik het meteen al een aardige sfeer hebben net als Nielsens vorige boek Wij zijn allemaal moleculen. Maar na een paar hoofdstukken had ik wel door hoe de plot in elkaar steekt.’  

Een van de sterke punten van Nielsens verhaal ligt bij de personages. ‘De personages zijn goed doordacht,’ vindt Iris. ‘Ze hebben elk een goed en interessant achtergrondverhaal. De verhaallijn is nogal cliché, het meisje zonder vrienden loopt op een dag tegen een jongen op en wordt verliefd, maar soms is dat ook wel weer leuk. Het boek is redelijk geloofwaardig, zo is het gevoel van schuld heel herkenbaar, maar het liefdesverhaal is wel wat minder realistisch. Daarentegen vind ik hun relatie wel weer heel lief.’  

Tinke bleef ondanks haar getemperde enthousiasme wel nieuwsgierig naar Optimisme is dodelijk. ‘Vooral naar de achtergrondverhalen van de leerlingen uit het klasje ‘Knutselen voor krankzinnigen’. En de vriendschap die steeds meer tussen hen opbloeit door elkaars verhalen te leren kennen. Wat ook erg opvalt is de megagroei die het hoofdpersonage door het verhaal heen doormaakt. Petula is zo’n somber persoon aan het begin van het boek. Hoe ze denkt over de wereld en echt diep nadenkt over wat er kan gebeuren vind ik heel bijzonder. Aan de ene kant vond ik dit erg fijn om te lezen vanuit zo’n personage, maar aan de andere kant vond ik het ook helemaal niet realistisch.’  

Ook Audrey viel de groei van de hoofdpersoon op: ‘Petula is een hoofdpersonage dat ondanks haar mentale problemen toch nog altijd grapjes blijft maken en in het verloop van het boek echt wel groeit tot een vreugdevolle tiener. Door haar leest het boek zo vlot en heb ik een paar keer oprecht hardop gelachen.’  

Pessimistische Petula  

Er komen veel verschillende thema’s aan bod in Optimisme is dodelijk, vertelt Claudia: ‘Vriendschap, ouders, liefde, verlies en depressie. Maar door zoveel thema’s aan bod te laten komen, worden ze allemaal erg oppervlakkig behandeld. Er zit gewoon niet zoveel diepgang in het boek, terwijl het allemaal best heftige onderwerpen zijn. Hier ligt voor mij zeker een verbeterpunt.’ Voor Manon was de negativiteit in het boek van Nielsen een ander struikelblok. ‘Ik snap dat het over een pessimistisch meisje genaamd Petula gaat, maar het was soms zo negatief dat ik moeite had om het boek weer op te pakken. Net als Claudia vind ik niet veel diepgang in het boek. Doordat het zo oppervlakkig bleef kon ik niet echt een band vormen met Petula.’ Audrey ziet dat echter héél anders. ‘Susin Nielsen staat bekend om haar luchtige boeken die toch op een speciale manier een heftig onderwerp aankaarten. Haar boeken gaan over het leven, volwassen worden, maar vooral over de weg die je aflegt om te zijn wie je bent. Optimisme is dodelijk is niet anders. Het is een hoopvol boek met een krachtige boodschap: leef.’  

The Feels  

Toch blijft Optimisme is dodelijk voor twijfel en onzekere gevoelens zorgen. Zo geven Claudia en Iris aan lang getwijfeld te hebben over hun oordeel. ‘Ik heb heel lang moeten nadenken wat ik nou eigenlijk van dit boek vind,’ zegt Iris. ‘Optimisme is dodelijk is een schattig verhaal, snel leesbaar en heel luchtig. Daarentegen was het nou ook weer niet zo bijzonder en geweldig als je misschien zou denken door de titel. Hierdoor zijn mijn verwachtingen die ik had voorafgaand aan het lezen van dit verhaal niet echt vervuld.’ Claudia: ‘Ik vind het erg moeilijk om mijn mening te formuleren over dit boek. Het was voor mij echt een twijfelgevalletje. Ik vind het boek fijn lezen en ook best amusant. Het boek zit boordevol creatieve mensen, katten en booklovers. En geef toe, wie houdt daar nou niet van? Maar hoe langer ik over het boek na ging denken, hoe meer twijfels ik kreeg.’  

Zelfs Audrey is niet helemaal overtuigd. ‘Na al mijn lof voor dit boek moet ik eerlijk bekennen dat ik een cruciaal element miste. Ik miste the feels om het zo maar te zeggen. Het boek is lichtelijk voorspelbaar en wist mij op het einde niet echt te verrassen. Ook toen ik de laatste pagina omsloeg had ik niet het gevoel dat dit boek tot iets had bijgedragen aan mijn leven. En als ik dat niet voel na het lezen van een boek (zeker na een contemporary), stelt het me lichtelijk teleur.’

Voor Iris geldt eigenlijk precies hetzelfde: ‘De schrijfster zorgt dat je je aandacht goed bij het verhaal blijft houden, maar het is niet zo dat het verhaal echt blijft hangen nadat je het gelezen hebt. Het was voor mij gewoon een leuk verhaal om even tussen alle stress door te lezen.’  

Het oordeel  

Audrey: ‘Ondanks dat ene element dat ik miste in het boek, kan ik niet ontkennen dat Optimisme is dodelijk een goed boek is. Met de unieke personages, grappige situaties en leuke setting, wist dit boek me meermaals aan het lachen te maken. Ook al miste ik ontzettend de cruciale magie in het boek, vind ik dat het wel een Hot verdiend.’  

Tinke: ‘Susin is er weer in geslaagd om een goed boek te schrijven, dus voor mij een Hot.’   

Iris: ‘Uiteindelijk heb ik nogal gemengde gevoelens over dit boek. Het boek heeft me vermaakt en was heel leuk om tussen alle drukte door even vlug te lezen, maar het is ook niet zo dat ik er helemaal obsessed mee ben geraakt. Daarom geef ik dit boek een Not.’  

Claudia: ‘Ik vond dit boek zeker leuk om te lezen en ik kan ook best inzien waarom dit een populair boek zou kunnen worden. Maar als ik dan toch heel zwart-wit moet kiezen tussen Hot or Not, wordt het voor mij Not.’  

Manon: ‘Ik vond het al met al een beetje een raar boek. Het is voor mij een Not. Ik denk wel dat ik ga proberen om het boek nog eens in het Engels te lezen. Het is namelijk enorm frustrerend als je een boek leest en weet dat er een vertaalde woordgrap in staat en die toch niet helemaal over komt. So Petula, don’t worry, we will meet again.’