'Ik zag de boekhandelaren stil en bleek worden'

Ik was al uitgenodigd voor de bekendmaking van 2011 toen ik nog niet in de jury zat, maar al wel was gevraagd voor het jaar daarop.

De prijs had toen een minder goede periode achter de rug. D. Hooijer had gewonnen met een verhalenbundel en die was niet leverbaar. Twee jaar later won Bernard Dewulf, ook al geen boek met veel potentie en wéér verhalen.

Toen is besloten alleen nog romans te nomineren.

In 2011 waren Peter Buwalda, Adriaan van Dis, Arnon Grunberg en Esther Gerritsen favoriet. Maar winnaar werd Yves Petry. Met De maagd Marino, geïnspireerd op het verhaal van een Duitser die zich had laten opeten.

Die avond zat ik aan tafel bij de Libris-boekhandelaren met winkels op en rond de Veluwe.

Buwalda, Van Dis, Grunberg, Gerritsen, het zou een feestje worden.

Een titel die zou gaan verkopen.

Maar toch niet Petry?!

Ik zag ze letterlijk stil en bleek worden. Ongeloof. Na al die jaren met mooie, maar niet goed te verkopen winnaars. Zo’n shortlist en dan die winnaar...

Het boek heeft overigens daarna goed verkocht! Het verhaal gaat dat het niet zo is, maar ik begreep dat er wel ruim 20.000 exemplaren extra zijn verkocht.

Nu zou je kunnen denken dat de jury waar ik in zat, rekening heeft gehouden met de vraag of het boek ‘verkoopbaar’ was, maar dat is niet het geval. Het ging puur en alleen om kwaliteit. Het werd Tonio, dat vervolgens weer omhoog schoot tot top 3 zelfs, meen ik mij te herinneren. En dat terwijl de boekhandelaren niet heel blij waren met de shortlist met veel nieuwe, jonge ‘namen’, zoals Ivo Victoria, Jan van Mersbergen en Miquel Bulnes. Jeroen Brouwers stond er overigens ook op, maar die komt nooit bij dit soort bekendmakingen.

Boekhandelaren hebben het liefst boeken met een groot restant aan verkooppotentie. Bestsellers hebben de lezers al. Ze hebben het liefst boeken waar de lezers alsnog voor komen. Zoals de winnende romans van Tommy Wieringa en Ilja Leonard Pfeijffer.

Maar, nogmaals, bij de jury speelt dat niet. Wij hebben het er niet over gehad. Zoals we het ook niet hebben gehad over mannelijke of vrouwelijke auteurs.
We kozen zes mannen…. Op kwaliteit. De jurybijeenkomsten waren lange, lange analyserende avonden, prachtig.

Het is dit jaar keurig verdeeld: Palmen, Van Leeuwen en Schilperoord. Verbogt, Boogers en Thomése. Ik vind het een heel goede shortlist, maar ik miste wel Jamal Ouariachi met Een honger op de longlist.

Geen idee wie dit wint. 

Ik verwacht Palmen of Verbogt.