De 77 beste Nederlandstalige thrillers / 58. Dossier K.
‘Jef Geeraerts etaleert moeiteloos zijn gedegen kennis van de Albanezen, hun ideeënwereld en hun greep op het Antwerpse nachtleven.’ Dat schreef de Gazet van Antwerpen toen in 2002 de thriller Dossier K. op de markt kwam. En dat kon ook eigenlijk niet anders. Want de gerenommeerde schrijver kreeg van de recherche in de Scheldestad alle mogelijke informatie toegeschoven om het boek maar zo authentiek mogelijk te doen lijken.
Geeraerts, die enkele jaren eerder besloot een punt te zetten achter de avonturen van het speurdersduo Vincke en Verstuyft, pakt in Dossier K. de draad weer op. Eric Vincke die met pensioen is en zich heeft teruggetrokken in de Provence, vertoeft om 'zakelijke redenen' voor enige tijd in België. Dat komt voor zijn ex-collega Freddy Verstuyft, thans commissaris, goed uit want deze zit met de handen in het haar. Oorzaak is een afrekening in het criminele milieu waarbij twee Albanezen werden doodgeschoten in een Antwerps restaurant. De zaak blijkt verband te houden met de moord drie jaar eerder op procureur-generaal Savelkoul (waarover Geeraerts de thriller De PG schreef), wanneer het moordwapen wordt teruggevonden. Het onderzoek in deze zaak werd destijds door het ministerie van Justitie uit handen van de rechter genomen en geseponeerd.
Commissaris Verstuyft wordt in het onderzoek bijgestaan door Vincke. Het spoor leidt naar mysterieuze manipulaties en geheime genootschappen, zoals Opus Dei en de Albanese gemeenschap, waar de Kanun, de traditionele, uit de middeleeuwen stammende bloedwraak, de normen bepaalt. Ook de cover van het boek ademt een en al Albanië: Op een rode achtergrond staat een afbeelding van een tweekoppige zwarte adelaar: het symbool van het Balkanland.
Actueel
Dossier K. heeft vandaag de dag nog weinig aan actualiteitswaarde ingeboet. De aanwezigheid van de Albanese maffia neemt nog steeds toe. Aan het begin van dit millennium vormt de Italiaanse onderwereld met ruim twintig organisaties in België nog altijd het grootste buitenlandse criminele circuit. Onmiddellijk na de Italiaanse organisaties volgen Nederlandse, Marokkaanse en Albanese groeperingen. De bendes uit Albanië zijn begonnen met straatcriminaliteit, maar later raken ze betrokken bij heroïne- en vrouwenhandel, prostitutie en georganiseerde diefstallen. Uit onderzoeken blijkt dat ze heel opportunistisch te werk gaan en ook meer geweld gebruiken dan andere groepen. Tien jaar later is de Albanese maffia een nog groter probleem geworden bij onze zuiderburen: tussen 2011 en 2015 deed de Belgische politie onderzoek naar meer dan vierhonderd Albanese verdachten.
In Dossier K. gaat Geeraerts overigens niet alleen in op de Albanese bendes in Antwerpen, hij brengt de lezer ook iets bij over het leven van de bevolking in de onherbergzame Albanese bergen.
Geeraerts wordt voor Dossier K. bekroond met de Diamanten Kogel 2003. ‘Met Dossier K. brengt hij een geblokte, ijzersterke klassieke thriller’, stelt juryvoorzitter Henri-Floris Jespers. ‘Een somber verhaal doordrongen van accenten die de Griekse tragedie in herinnering brengen. Met een zeldzame zelfbeheersing en minimale middelen confronteert Geeraerts zijn lezer met de onafwendbaarheid van het Noodlot.’
Ook de in 2004 overleden recensente Willy Wielek van Trouw was destijds positief in haar bespreking van Dossier K. ‘Geeraerts staat bekend om de authenticiteit van zijn gegevens: zijn opmerkingen en overpeinzingen over de Kanun, het Albanese gewoonterecht dat door de clans aldaar nog steeds in ere wordt gehouden, snijden dus ongetwijfeld hout. Hij gebruikt heel wat voetnoten om het een en ander uit te leggen: het irriteert in het begin enigszins, maar de inhoud is dermate interessant dat je al gauw met genoegen aan het nazoeken slaat. Bovendien is zijn intrige spannend, zijn stijl boeiend en gaat het boek echt ergens over, iets wat je lang niet van alle thrillers kunt zeggen. Wat wil je nog meer?’
Bekijk hier de canon tot nu toe
