Recensie: 'Aan het hele verhaal kun je proeven dat vertellen Westera op het lijf is geschreven'

Kinderboekenweekgeschenkauteur Bette Westera (1958) vierde in 2019 haar 20-jarig schrijverschap vol mooie, grappige, ontroerende en prijswinnende boeken. Vorig jaar won ze voor Uit elkaar de Woutertje Pieterse Prijs, de Gouden Griffel en de Boekenleeuw. In wisselende samenwerkingen maakte zij prachtige prentenboeken, fictie, non-fictie en gedichtenbundels voor kinderen.

Recensie: Educatief, maar vooral vermakelijk en avontuurlijk geschenk ****

Door Sanne de Graaf

862, het Hoge Noorden. Op een dag is oppergod Odin het zat. Er moet een einde komen aan de moord en doodslag die heerst in de mensenwereld. Hij vindt dat het tijd is voor saamhorigheid; het Hoge Noorden moet één groot rijk worden met een leider aan kop. De vraag is alleen, willen de dorpen, inclusief die van Tiril, zich overgeven aan een heerser? En zo niet, wordt het dan vechten of vluchten?

Bette Westera (1958) ging naar de Pedagogische Academie om daarna psychologie in Leiden te studeren. Sinds 1999 wordt haar werk gepubliceerd en inmiddels bestaat haar oeuvre uit een rijke mengelmoes van prentenboeken, fictie, non-fictie en dichtbundels voor voornamelijk jonge kinderen. Al haar boeken gaan in zekere mate over serieuze onderwerpen – zoals scheiding (Uit elkaar) en overlijden (Doodgewoon) – maar ook de natuur, dieren en sprookjes staan regelmatig centraal in haar werk. De ene keer zijn haar verhalen vertellend, dan weer in dichtvorm gegoten. Naast het schrijven van haar eigen boeken houdt ze zich bezig met het vertalen van het werk van buitenlandse collega's.

Illustraties waren niet nodig geweest bij de beeldende schrijfstijl van de auteur, toch maken de zwart-wit illustraties van Pyhai het helemaal af.

Het moge duidelijk zijn dat Westera veelzijdig is. En dat is terug te zien in Tiril en de toverdrank, het Kinderboekenweekgeschenk van 2021. Westera heeft kans gezien al haar talenten in dit 147 pagina’s tellende boekje te verweven; ze vertelt niet alleen een goed leesbaar en spannend verhaal, maar heeft ook gedichten een plek gegeven. Daarnaast zorgde haar pedagogische achtergrond ervoor dat het geschenk leerzaam werd. Lezers komen namelijk meer te weten over Noorse mythen en sagen. Niet alleen in het dagelijks leven van de Noormannen speelden de goden een belangrijke rol, maar ook in Tiril en de toverdrank. De hoofdstukken worden afgewisseld met korte passages over deze figuren uit de Noorse mythologie. In dichtvorm leert de lezer onder anderen Odin, Loki, Kvasir en Suttung kennen.

Zo start de plot direct met een gesprek tussen Odin en zijn gevleugelde helpers Huginn en Muninn. Als zij een plan voor de mensenwereld hebben gesmeed, speelt de rest van het verhaal zich af rondom het dorp van Tiril en haar buurjongen Thialfi. De minder vertrouwde namen van de goden en dorpelingen uit het Hoge Noorden maken het begin van dit avontuur wat moeizaam. Gelukkig staan alle menselijke personages voorin het boek uiteengezet, zodat er af en toe teruggebladerd kan worden als de verwarring te groot wordt. Rustig wordt de plot verder opgebouwd, leren we personages kennen en raakt het geheel snel vertrouwd.

Aan het hele verhaal kun je proeven dat vertellen Westera op het lijf is geschreven. Door het gebruik van een goed gedoseerde hoeveelheid bijvoeglijke naamwoorden weet ze het leven in de negende eeuw weer te geven. Gedetailleerd krijgt de lezer mee hoe het er destijds aan toe moet zijn gegaan. Van het verzorgen van de dieren tot het wonen in een langhuis, het werk op de velden en het eten dat werd genuttigd; alles komt in dit Kinderboekenweekgeschenk aan bod. Ook de natuur komt door Westera’s manier van vertellen helemaal tot leven. Illustraties waren niet nodig geweest bij de beeldende schrijfstijl van de auteur, toch maken de zwart-wit illustraties van Pyhai het helemaal af.

'Ze waren langs de schapenwei naar beneden geklauterd en zaten met bungelende benen op een overhangend rotspunt. Een paar honderd meter onder hen klotste het donkere water van de fjord.'

De verhaallijn kent na een rustige start een snel verloop. Tiril krijgt weinig tijd een oplossing te verzinnen voor de in aantocht zijnde overheerser. Maar zonder dat het overhaast wordt, komt het verhaal tot een einde. En daarmee voelt het boek goed gedoseerd en in balans. Over de vraag of het een vergezochte uitweg is, valt te twisten. Feit is dat Tiril en de toverdrank een zeer goed leesbaar en leerzaam geschenk is, dat bovenal heel leuk is om te lezen.