Auteur
Blogpost:
Anjet Daanje
Achtergrond informatie roman "De herinnerde soldaat": in tijden van ziekte en pandemie
De omstandigheden in de loopgraven in Vlaanderen en Noord-Frankrijk waren abominabel. Officieel duurde een verblijf in de eerste linie voor een soldaat vier dagen, waarna je enige tijd naar het achterland ging om bij te komen. Maar in de praktijk kon die tijd in de eerste linie wel eens oplopen tot een aantal weken. Weken in modderige of ijzig koude loopgraven, levend als een mol onder de grond. Al die tijd zonder warm eten, vers voedsel, zonder schone kleren, en zonder water om je te wassen en ook zonder veel slaap. Als je in slaap viel tijdens het wachtlopen kon je voor de krijgsraad worden gedaagd.
Door regen veranderden de loopgraven soms in een modderpoel, veel soldaten kwamen niet om door vijandelijk vuur maar door de modder waarin ze kwamen vast te zitten. Berucht waren de slagvelden die je alleen kon doorkruisen via loopplanken, stapte je mis, of gleed je uit dan viel je in de zuigende modder naast het pad die je als drijfzand letterlijk opslokte.Bij gebrek aan schoon drinkwater dronken uitgedroogde soldaten soms uit smerige poelen waarin ook half ontbonden lijken van paarden en mensen dreven. Iedereen wist dat je daar heel erg ziek van kon worden, maar soms was de dorst te groot.
Door de lichamen die op het slagveld bleven liggen omdat niemand ze onder het vijandelijk vuur kon bergen, stikte het van de ratten in de eerste linie. Ze waren zo brutaal dat ze aan je oren en vingers knabbelden als je sliep. Het was de gewoonte om eten aan een touw aan het plafond van een mangat te hangen, maar ook daar konden de ratten met enige moeite wel bij.
Er sneuvelden in de Eerste Wereldoorlog meer soldaten door ziekten dan door vijandelijk vuur. Er waren onschuldige aandoeningen zoals schurft en loopgraafvoeten (door vocht en kou), en vervelend ongedierte zoals vlooien en luizen. Als je gewond raakte, al was het licht, was de kans groot dat de wond geïnfecteerd raakte en je gasgangreen kreeg, een ontsteking waarbij de bacteriën gas produceren, het stonk verschrikkelijk. Er bestonden nog geen antibiotica, alles wat men kon doen was amputatie, of als de wond op een plek zat waar dat niet kon, spoelde men de wond met ontsmettingsmiddelen. Maar vaak was dat vergeefs.
Aan het einde van de oorlog, kregen veel soldaten de Spaanse griep. Die verspreidde zich snel door de onhygiënische omstandigheden en de vele mensen die aan het front op elkaar zaten gepakt. Na de vrede in 1918 gingen de soldaten naar huis en namen ze de Spaanse griep mee, wat de grootste pandemie in de moderne geschiedenis tot gevolg had.
