Blogpost:
Hanneke van de Water
De verbazing voorbij
Graaicultuur terug van nooit weggeweest
De bonussen zijn weer terug. Bankiers en beurshandelaren verdienen (uhhh…krijgen) inmiddels weer extreem hoge jaarsalarissen, alsof de tijd heeft stilgestaan. De hardwerkende burger moet minstens zeven levens hebben en vier eeuwen aaneengesloten ploeteren om één zo’n jaarsalaris bij elkaar te sprokkelen. De verhoging van salarissen bij de ING en ABN Amro, zijn voor veel mensen een doorn in het oog. Vakbonden zijn verontwaardigd en roepen ‘De graaicultuur is terug.’ Maar, was die ooit verdwenen dan?
De smoezen van Jeroen
De politiek roept haar verontwaardiging van de daken, maar als puntje bij paaltje komt, DOET zij niets! Aangevoerd door Jeroen (Dijsselbloem), heeft de politiek het massale ‘wegkijken’ tot kunst verheven en is ‘Het grote smoezenboek’ van Minister Jeroen Dijsselbloem van Financiën, inmiddels een bestseller.Ooit ging hij 'de vinger aan de pols houden' bij de verhoging van de vaste salarissen aan de top van de Nederlandse banken en verzekeraars. Kort daarna meldt Dijsselbloem dat hij ‘juridisch noch bestuurlijk iets kan doen tegen de verhogingen, hoe onverstandig hij ze ook vindt.’Bij RTL Z meldt Dijsselbloem dat hij de hele kwestie bij ABN ''donders vervelend'' vindt, maar dat hij eerder gemaakte afspraken niet kan terugdraaien. Dat neemt niet weg dat hij de verhogingen slecht te begrijpen vindt, zeker in het licht van ontslagen onder het personeel en het langzame herstel van de financiële sector. Tenenkrommend toch?
Loonfatsoen. Eerlijk verdienen of graaicultuur?
Als ware boekenliefhebber kan ik het niet laten om ook in dit blogbericht gewag te maken van een boek. Eind 2014 verscheen ‘Loonfatsoen’. In dit boek geven de redacteuren Thijs Jansen, Wout Scholten en Margo Trappenburg de aanzet voor een breed, openhartig en constructief debat over loonfatsoen. Zij willen dat we weer in morele termen gaan spreken en nadenken over lonen.De redacteuren van de bundel betogen dat toppers niet zozeer moeten worden vergeleken met elkaar, maar met ondergeschikten in hun eigen bedrijf of organisatie. Het debat moet gaan over de verhouding tussen de weinigverdieners, meerverdieners en meestverdieners.‘Loonfatsoen’ verschaft munitie voor dat debat. Het bevat toegankelijke wetenschappelijke analyses van de opvattingen van Nederlanders over loonverschillen, van de beloningsverschillen tussen economische sectoren en van de groeiende loonverschillen in Nederland. Daarnaast laat het boek werkers uit uiteenlopende beroepen van hoog tot laag vertellen wat ze concreet doen, wat ze daarmee verdienen en of ze dat wel of niet gerechtvaardigd vinden. Aan het woord komen mensen uit alle lagen van de bevolking en uit alle mogelijke inkomensgroepen: van schoonmakers, verpleegkundigen en wijkagenten tot huisartsen, acteurs, notarissen, adviseurs en bestuurders. Allemaal spreken zij over hun loon en over de vraag of dit een gerechtvaardigde beloning is. Verder bevat het boek artikelen over het loonfatsoen onder accountants, managers en bankiers. Velen van degenen die aan het woord komen doen dat anoniem. Dat toont ondubbelzinnig de noodzaak van het in ‘Loonfatsoen’ bepleite debat aan.Een nobel streven en een goed plan, maar gaan we zover komen? Ik waag het te betwijfelen. Waar is dan je positieve instelling, mag je mij vragen. Welnu, de misstanden rondom de grote graaicultuur en het feit dat de politiek niet wenst of durft op te treden, duurt nu al zo lang dat ik de moed begin te verliezen dat er werkelijk iets verandert. Neem nu de PvdA. Dat zou toch bij uitstek de partij moeten zijn die tegen dergelijke misstanden stelling neemt én daadkrachtig optreedt. Ik vrees alleen dat we dat van deze partij niet (meer) kunnen verwachten.
Beginselen
De PvdA was ooit een sociaaldemocratische partij. In haar Beginselmanifest uit 2005 staan het recht op een fatsoenlijk bestaan en volwaardige deelname aan de samenleving centraal. Belangrijke beginselen zijn verder het streven naar gelijke kansen, spreiding van macht en inkomens en een duurzame ontwikkeling.De PvdA heeft haar sociale beginselen, naar mijn mening, gedurende de afgelopen jaren flink verkwanseld. Bij het aantreden van Diederik Samsom was de publieke opinie hoog gespannen -en ik persoonlijk hoopvol gestemd- dat de partij haar ideologische veren weer (enigszins) terug zou hebben. Helaas moet ik constateren dat daar weinig of niets van terecht gekomen is. De afbreuk van het sociale gezicht van de PvdA is, na de voorzet van Samsom, professioneel en grondig ingekopt door mevrouw Jetta Klijnsma. Het gaat mijn verbazing heeeeel ver voorbij dat deze mevrouw kan blijven doen waar ze mee bezig is, namelijk de sociale voorzieningen, waar wij als land ooit zo trots op waren, afbreken…
