Auteur
Blogpost:
Jasper Polane
Hoofdpersonen doen niet wat je wilt
Ze zeggen weleens dat er twee manieren zijn om een verhaal te schrijven: alles van tevoren nauwgezet plannen voordat je begint, of gewoon beginnen bij hoofdstuk 1 en kijken waar het schip strandt. Natuurlijk doe je als schrijver niet écht het een of het ander, maar zijn het uitersten; de meeste schrijvers zitten er ergens tussenin.
Toen ik negen jaar geleden met Lege steden begon, maakte ik eerst een uitgebreid plan, met daarin een beschrijving van de gebeurtenissen in elk hoofdstuk. Toen ik begon met schrijven bleef daar echter weinig van over; het verhaal ging totaal een andere kant op. En ten goede. Voor het verhaal belangrijke elementen zoals tante Sonya, Andrik Pellard en de radio stonden niet in de oorspronkelijke samenvatting, en Edison was een bijfiguur, nooit bedoeld als hoofdpersoon.
Hoe kon dit? Waarom veranderde het plan terwijl ik aan het schrijven was? Hoe kon de “improvisatie” beter doordacht en logischer zijn dan het plan waar ik drie maanden op gezwoegd had?
Omdat ik luisterde naar mijn personages.
Je hebt schrijvers vast wel eens horen zeggen dat ze weinig invloed uitoefenen op wat hun personages doen en die volgen naar onverwachte plaatsen. Je kunt een plan hebben, maar als de hoofdpersonen het daar niet mee eens zijn kun je ze niet dwingen dat te volgen. Doe je dat toch, dan zal het verhaal geforceerd aanvoelen.
De personages die in een boek rondlopen zijn ieder hun eigen persoontje, met een eigen karakter en willetje. Af en toe ben ik het niet met ze eens of doen en zeggen ze dingen waarvan ik vind dat ze niet door de beugel kunnen, maar daar kan ik weinig aan doen. Soms pas ik deze dingen achteraf nog een beetje aan, maar te veel kan niet; het moet wel bij het personage passen.
Ik bestuur mijn hoofdpersonen dus niet als een poppenspeler, maar ze bepalen zelf wat er gebeurt. Vaak verrassen ze me en gebeuren en doen ze dingen die ik niet verwacht. Met ieder boek dat ik schrijf leer ik meer over ze.
Case in point: Wolvinnen van Otrostaadt. Ik heb het manuscript vanWolvinnen afgelopen november/december behoorlijk moeten omgooien en herstructureren omdat ik een bepaald verhaal in mijn hoofd had dat niet strookte met hoe Edison, Heike, Lise en Odette het zagen. Het ging pas werken toen ik naar ze ging luisteren en we met onze neuzen dezelfde kant opstonden.
Wat heb ik in dit boek dan geleerd over mijn hoofdpersonen?
Edison maakt altijd sarcastische opmerkingen die vaak erg grappig zijn, maar in Wolvinnen leerde ik dat ze die opmerkingen ook maakt als ze zeer verdrietig of boos is en dat ze dan niet grappig overkomt, maar mensen flink kan kwetsen. Heike verraste me door heel lang te wikken en te wegen over iets waarvan ik dacht dat het in vorig boek al een uitgemaakte zaak was. Lise door in de inquisitie al net zo streberig te zijn als haar zus was in Lege steden. Odette verraste me het meest. Ik had haar altijd wat stugger, wat truttiger dan Heike ingeschat, maar dat bleek helemaal niet het geval. Ze woonde al jaren alleen in de Alpha-wereld en is gewend te doen wat ze wil, zonder bemoeienissen van ouders of familieleden. Ze bleek dus veel vrijer dan ik dacht.
En het volgende deel?Ik heb een lijst scènes die ik wil schrijven en ik weet ongeveer hoe de Onzichtbare Maalstroom-cyclus eindigt, maar geen uitgebreide samenvatting; ik ben net zo nieuwsgierig wat er precies gaat gebeuren als lezers van de serie.
Wolvinnen van Otrostaadt en de andere delen van De Onzichtbare Maalstroom zijn overal te koop in (internet)boekhandels en in de Quasis-webshop.
Lees verder op mijn site
