Blogpost:
Leo Willemse
Welk Boek? Oek! over o.a. Oek de Jong, Zwarte schuur
Kent u de boekenwebsite Welk Boek Nu? Nee? Jammer! Want dit is dè website waar ziet wat bibliothecarissen in hun vrije tijd voor u lezen en bespreken.Ben je toe aan iets nieuws? Wil je uit je leesbubbel raken en kennismaken met nieuwe titels? Dit blog helpt je te zoeken naar onverwachte leeservaringen door impressies, citaten, tips en meer.Sinds 2012 werk ik mee aan dit prachtige initiatief van Els Willems. Uit het overstelpende aanbod van romans en verhalen-oorspronkelijk Nederlands en vertaald- kiest zij boeken die net te weinig aandacht krijgen, en verdeelt die in overleg onder de ongeveer 20 medewerkers. Na lezing maken wij een verslag dat aan een aantal voorwaarden voldoet: impressie, een kenmerkend citaat, vergelijkbare boeken, films of websites.
Zoals mijn verslag van Anjet Daanje, De herinnerde soldaat:Deze fascinerende historische roman vraagt een geduldige lezer. Kom in het ritme van de lange zinnen en je laat je moeiteloos meeslepen naar het Kortrijk van 1922, de nasleep van de Eerste Wereldoorlog. Een getraumatiseerde soldaat wordt in een gesticht teruggevonden door zijn vrouw. Anand Coppens is zijn geheugen kwijt, dus of het zijn echtgenote is… Was hij ècht een fotograaf? Wat is zijn werkelijke identiteit? Zijn onophoudelijke gedachtenstroom volgen wij minutieus en vijfhonderd ontroerende pagina’s later weet de lezer het.Gùn u dit unieke boek, dat òòk een schitterende ode aan de liefde is.Ze pakt de deken en vouwt hem op, ga je je wassen en de kolen doen, zegt ze, en als een geoliede machine hernemen ze hun dagelijkse routine, het stelt hem gerust al die overbekende karweitjes, water voor haar halen, de asla legen, de kolenkit vullen, het fornuis aansteken, de gevulde melkfles van de stoep meenemen, het is een veilige wereld, het leven dat hij met haar deelt, maar daaronder schuilt een onbestemde dreiging, wat hij ook doet, denkt, zegt, het is er op de achtergrond altijd, alsof hij het in zijn ooghoek ontwaart en het zich alweer heeft verplaatst als hij zijn blik erop richt, en het vreemde is dat het op een bepaalde manier een opluchting is dat hij bang is, met liefde voor haar bevond hij zich op onbekend terrein, zijn angst is hem vertrouwd.(blz. 223)Iets soortgelijks?Stefan Hertmans – Oorlog en terpentijnPat Barker – Weg der geestenPeter Jackson, regisseur – They shall not grow old – documentaireJacques Tardi – De grote slachting 1914-1919 – strip www.anjetdaanje.nlWat ik er niet bijschrijf is dat deze roman op de nominatie staat mijn beste boek van 2020 te worden, samen met Jannie Regnerus, Het wolkenpaviljoen, en-ik zit op de helft- Zwarte Schuur van Oek de Jong.ZoektochtenZo kom ik uit bij mijn leeftijdgenoot Oek. Tien drukken in een halfjaar, dan heb je Welk Boek Nu? echt niet nodig en dat geldt voor al zijn romans. Sinds 1979 is een opwaaiende zomerjurk een begrip en iedere roman van Oek een bestseller en wordt nog serieus genomen ook, gelukkig. Hij is een van de weinige schrijvers wiens nieuwe roman ik binnen een jaar lees. Ik vind veel andere schrijvers ook goed, maar hij heeft een streepje voor. Oek publiceert gelukkig (of helaas, het is maar hoe je het bekijkt) niet veel romans. Wèl zijn er nog autobiografische verhalen en essays als Een man die in de toekomst springt (niet gelezen) en een fascinerend, wèl gelezen, dagboek over onder andere hoe hij aan Hokwerda's kind begint: De wonderen van de heilbot.
Voor mij zijn de romans van Oek de Jong altijd zoektochten naar hoe iets heeft kunnen gebeuren. Bij Pier en oceaan-zijn zelfverklaarde magnum opus uit 2012- is dat wel heel duidelijk: terug, nou net niet naar de Zeeuwse kust, maar wel naar de jeugd van de hoofdpersoon Abel Roorda, die zich in Zeeland, Friesland en Amsterdam afspeelt. "De kluiten Friese en Zeeuwse aarde vliegen je om de oren", zo schreef een vriend mij. De enige uitzondering daarop is toch wel Cirkel in het gras (1985), een (prachtig) liefdesverhaal volgestopt met ideeën over kunst, politiek en maatschappij-het speelt niet voor niets in het Italië van de ontvoering op de politicus Aldo Moro, 1978. Hokwerda's kind en nu Zwarte schuur zijn donker van aard. Er gebeuren verschrikkelijke dingen en die hebben hun weerslag op de hoofdpersoon-bijna altijd een wat schuwe, maar daarom niet minder succesvolle man. Dat moet dan natuurlijk worden uitgezocht. Fijn voor de lezer, maar voor de schrijver niet natuurlijk. Bob Dylan ervaarde de complimenten voor zijn fabelachtige album Blood on the tracks als pijnlijk: alle nummers gingen over zijn echtscheiding.
Oek de Jong schrijft romans en romans zijn fictie. Dat die fictie vaak de werkelijkheid benadert en zelfs kan weergeven-het is te zien in de hallucinerende beschrijvingen van een nachtelijke wandeltocht door Amsterdam en een ijsbeleving in de Ardennen, dat maakt het lezen van bedachte verhalen zo geweldig. Oek de Jong is daar een meester in. Lees Oek en bekijk Welk Boek!
Lees verder op mijn site
