Een passend einde voor de fans

Held is het laatste deel in de trilogie van Michael Grant (1954), de spin-off van de zesdelige 'Gone'-reeks. De trilogie begon met de gevolgen die het verdwijnen van de koepel had, om de FAKZ in het laatste deel van 'Gone', Licht. Niet alleen op de directe betrokkenen, maar de hele wereld. In Held komt er een definitief einde aan de avonturen van de nieuwe reeks van mutanten, en komen enkele bekende gezichten terug voor het laatste grote gevecht. Ook wordt de belangrijke vraag gesteld wat een held precies is en hoe dun de lijn wel niet is tussen redder en overheerser.

In dit laatste deel neemt de Amerikaanse overheid drastische maatregelen om het aantal mutanten in toom te houden, en uit alle chaos ontstaat een nieuwe mutant die zichzelf Vector noemt. Door miljoenen insecten te beheersen kan hij de vreselijkste en pijnlijkste ziektes kan verspreiden zonder dat zijn slachtoffers ooit doodgaan – tenzij hij dat toestaat. Een menselijk lichaam heeft hij niet meer, zodat hij niet kan demorferen naar een normaal lichaam, iets wat de meeste andere mutanten wel kunnen. Vector is zijn menselijkheid daarmee letterlijk en figuurlijk kwijt en moet door de Rockborngang (bestaand uit Shade, Dekka, Malik, Francis, Cruz, Armo, en enkele nieuwe en bekende gezichten) worden tegengehouden.

Alhoewel deze hele trilogie een beetje mosterd na de maaltijd is na de sterke rode draad van de 'Gone'-reeks, heeft Grant toch een interessante verhaallijn weten op te bouwen met een groep van grotendeels nieuwe personages, die met hun mutaties om moeten leren te gaan in een wereld die hen wantrouwt en vreest. Met veel macht komt veel verantwoordelijkheid – een zin die zowel voor Spider-Man als de mutanten in deze trilogie veel betekenis heeft.

Ondanks de interessante onderliggende vraagstukken blijft de echte diepgang echter weg, en het grootschalige en gruwelijke geweld dat voorkomt is bij vlagen ongeschikt voor de doelgroep voor wie Grant schrijft. De kracht zit vooral in de diverse personages. Er zijn er bijna te veel, maar dankzij hun uitlopende persoonlijkheden zijn ze wel goed uitgewerkt en duidelijk uit elkaar te houden. Grant weet als geen andere schrijver de jonge leeftijd van zijn personages accuraat weer te geven ondanks dat ze in heel akelige, volwassen situaties zitten. Als ze ietwat kinderlijk overkomen, dan komt dat omdat het ook nog kinderen zijn die niet altijd de beste keuzes kunnen maken.

Ondanks de sterke personages komt dit boek net als de voorgaande twee delen nergens echt van de grond af. Ook hier is er één centrale, bijna komische over-de-top slechterik die verslagen moet worden en de hoofdlijn is daardoor voorspelbaar en repetitief. Toch is het bij vlagen een vermakelijk boek en wellicht ook het sterkste deel in de reeks, doordat er meer vragen worden gesteld en het excessieve geweld iets meer op de tweede plek komt.

Held is het definitieve eind van deze reeks boeken voor Grant zelf, maar de afronding biedt mogelijkheden voor de fans om zelf verder te schrijven in de wereld die de auteur heeft geschapen. Hij overhandigt in zijn dankwoord de teugels aan de fans om – net als de personages – hun eigen weg te vinden. Sommige auteurs verafschuwen zogeheten fanfictie en houden zich vast aan het auteursrecht, maar Grant ziet het als een heel goede manier om de fans nog intiemer in contact te brengen met zijn boeken. Ook al was deze hele trilogie overbodig, voor de echte fans zijn deze boeken een leuk extraatje die door het einde zullen kunnen blijven voortleven.