All animals are colourful but ...

Een van de bekendste boeken in de wereldliteratuur is onderhanden genomen door de Braziliaanse illustrator Odyr, die eerder al samen met dichteres Angélica Freitas de graphic novel Guadalupe uitbracht en in samenwerking met scriptschrijver Lobo Copacabana. In deze graphic novels beperkte Odyr zich tot zwart-witte panels, maar dit keer niet. Voor Animal Farm, het meesterlijke, en na 1984, bekendste boek van George Orwell heeft hij de tekeningen met acrylverf gemaakt, met als gevolg dat vrijwel elke pagina een kunstwerk om in te lijsten is geworden.  

Voor de tekst is gebruikgemaakt van de bestaande vertaling van Animal Farm door Anthony Ross, herzien door Aart Aarsbergen, terwijl Sander Patelski de typografie voor zijn rekening nam. Dat laatste is niet onbelangrijk, en zeker niet als het gaat om een adaptatie van een bestaand boek, omdat - als het niet goed gebeurt - de tekst een storende invloed heeft op de afbeeldingen en dus het verhaal. Patelski heeft goed werk afgeleverd, zoals hierboven en hieronder te zien is, want het is alsof Animal Farm zo geboren werd. Daarom is het makkelijk om hem (en de redactie) het smetje op de laatste pagina te vergeven, waar zeggen in een zegen veranderde.  

Animal Farm, geschreven tijdens WOII, werd gepubliceerd in 1945 op het moment dat de Sovjet Unie onder Stalin als bondgenoot werd beschouwd door de geallieerden. Dat veroorzaakte toen nogal wat opschudding, want het was duidelijk dat Orwell Stalin en zijn communistische partij ongenadig op de hak nam. De satire is echter zo briljant geschreven, dat het verhaal van Napoleon, Sneeuwbal, Bokser en al die andere dieren de Sovjet Unie ruim overleefde en nu nog gebruikt wordt om bloot te leggen hoe dictators en dictaturen werken.

Of de dictator nu van links of rechts komt, de opstand door populisten of nationalisten of kapitalisten is begonnen, door groepen met goede of met slechte bedoelingen, uiteindelijk komt er altijd een Napoleon met zijn leger van honden en zijn de Boksers van deze wereld, als ze helemaal opgebruikt zijn, nog slechts goed voor de vilder.  

All
animals
are equal
but some
animals are
more equal
than others  

In witte kalk op de zijkant van de schuur staan bovenstaande woorden geschreven. Woorden die niemand die Animal Farm leest ooit vergeet. Niet eens om wat ze betekenen, maar omdat ze alles wat goed, aardig, fatsoenlijk, en beter is, vervangen en daarmee verraden. Openlijk, zonder enige schaamte. Alleen al daarom is, was en blijft Animal Farm geweldig verhaal.

Odyr heeft de kracht van het origineel uitstekend weten te omlijsten met zijn uitbundige verfstreken die zich vaker niet dan wel laat begrenzen door panelen. Hij slaagt er met deze graphic novel in Orwells satire opnieuw en bijzonder kleurrijk in het zonnetje te zetten. Een ondergaande, bloedrode zon, weliswaar, waardoor die witte kalkletters op die muur nog even oplichten als een waarschuwing. Voor Sneeuwballen en Boksers, voor aanhangers van het animalisme of welk isme dan ook, voor alle dieren of ze nu op twee, vier of meer poten lopen.