Lezersrecensie
Niet weer. Niet weer...
In een bericht aan een leesvriendin, zo halverwege het boek, schreef ik haar dat het verhaal van Primo Levi over zijn ervaringen in Auschwitz surrealistisch op mij overkwam. Juist zijn feitelijke vertelling, het gegeven dat het geen fictie is, dat dit echt, heel erg echt gebeurd is.. ik weet het niet, maar het was alsof ik dát niet wilde accepteren. Alsof ik het fictie wilde laten zijn. Zijn beschrijvingen riepen bij mij herinneringen op aan een aantal dystopische romans, zoals bv. The road (De weg) van Cormac McCarthy.
Is dit een mens is echter geen dystopische roman; ik moest dat tegen mezelf blijven zeggen. En dan, helemaal aan het einde van het boek, schrijft Levi in voorwoord van De verlorenen en de geredden, dat is toegevoegd aan de door mij gelezen, zojuist uitgegeven versie van Is dit een mens?:
"De ervaring van ons overlevenden van de nazi-kampen is de nieuwe generaties van het Westen vreemd en wordt hun naarmate de jaren verstrijken hoe langer hoe vreemder. (...) Voor ons wordt het hoe langer hoe moeilijker om met jonge mensen te praten. We voelen dat als onze plicht en tegelijk als een risico: het risico dat we als een anachromisme worden beschouwd, dat er niet naar ons wordt geluisterd. Maar er moet naar ons geluisterd worden: wij allen zijn, boven onze persoonlijke ervaringen uit, getuige geweest van een fundamenteel, onverwacht gebeuren, fundamenteel juist omdat het zo onverwacht was, omdat niemand het had voorzien. Het is gebeurd, tegen alle verwachting in: ongelooflijkerwijs is het gebeurd dat een heel volk, een beschaafd volk dat de opbloei van Weimar nog maar juist achter zich had, zich achter een charlatan schaarde om wie men nu alleen nog maar kan lachen; en toch is Adolf Hitler gehoorzaamd en bejubeld tot de catastrofe toe. Het is gebeurd en kan dus weer gebeuren; dat is de kern van wat we te zeggen hebben."
Dit verhaal is geen fictie.... het Lager heeft bestaan, het is echt gebeurd. Laten we er alsjeblieft voor zorgen dat het niet weer gebeurt!
Gelezen en geschreven in april 2010
Is dit een mens is echter geen dystopische roman; ik moest dat tegen mezelf blijven zeggen. En dan, helemaal aan het einde van het boek, schrijft Levi in voorwoord van De verlorenen en de geredden, dat is toegevoegd aan de door mij gelezen, zojuist uitgegeven versie van Is dit een mens?:
"De ervaring van ons overlevenden van de nazi-kampen is de nieuwe generaties van het Westen vreemd en wordt hun naarmate de jaren verstrijken hoe langer hoe vreemder. (...) Voor ons wordt het hoe langer hoe moeilijker om met jonge mensen te praten. We voelen dat als onze plicht en tegelijk als een risico: het risico dat we als een anachromisme worden beschouwd, dat er niet naar ons wordt geluisterd. Maar er moet naar ons geluisterd worden: wij allen zijn, boven onze persoonlijke ervaringen uit, getuige geweest van een fundamenteel, onverwacht gebeuren, fundamenteel juist omdat het zo onverwacht was, omdat niemand het had voorzien. Het is gebeurd, tegen alle verwachting in: ongelooflijkerwijs is het gebeurd dat een heel volk, een beschaafd volk dat de opbloei van Weimar nog maar juist achter zich had, zich achter een charlatan schaarde om wie men nu alleen nog maar kan lachen; en toch is Adolf Hitler gehoorzaamd en bejubeld tot de catastrofe toe. Het is gebeurd en kan dus weer gebeuren; dat is de kern van wat we te zeggen hebben."
Dit verhaal is geen fictie.... het Lager heeft bestaan, het is echt gebeurd. Laten we er alsjeblieft voor zorgen dat het niet weer gebeurt!
Gelezen en geschreven in april 2010
3
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Ellen IJzerman (prowisorio)
Gesponsord
Deze thriller trekt je razendsnel mee in een complot met onbetrouwbare staatslieden met hun eigen agenda's, internationale conflicten en hoogoplopende bedreigingen voor de samenleving.
