Aanklacht tegen daders buiten het vizier

In Lieveling van Kim van Kooten beschrijft Puck, die als vijfjarige bij een nieuwe vader komt te wonen, op verschillende leeftijden haar tragische lot. Het zijn de jaren zeventig, haar moeder is een flamboyant figuur en laat zich de luxe van haar nieuwe, rijke minnaar welgevallen. Dat hij niet haar maar haar dochtertje letterlijk en figuurlijk bemint gaat helemaal voorbij aan de domme, egocentrische vrouw. Op schrijnend laconieke en vroegwijze toon schetst Puck een bestaan zo ondenkbaar dat het ronduit absurd lijkt voor een buitenstaander.
‘Papa’ blijft steeds een weinig gedetailleerd, schimmig figuur. Niet alleen omdat sommige dingen niet in detail besproken hóeven te worden. Het is het gevolg van verdrukking, het uitschakelen van emoties en herinneringen ter zelfbescherming. Enorm contrast met hem vormt Pucks echte familie. Die moet ergens gerelateerd zijn aan de Tokkies, een bekende ‘asociale’ familie in een real-life tv-soap van een paar jaar geleden, maar dan hartelozer en in het geheel niet familiair. Wanneer Puck op haar veertiende voor haar grote geheim uitkomt laat haar familie haar op de wreedst mogelijke manier zitten. Hun aan het clowneske grenzende gedrag is weliswaar goed voor de nodige opluchtende lach, maar tegelijkertijd
zo over-the- top dat het de ernst van de situatie dreigt te ridiculiseren.
Van Kooten chargeert wat dat betreft net iets te veel, zodat het soms moeite kost deze op een waargebeurd verhaal gebaseerde roman overal even serieus te nemen. Toch doet ze dat niet voor niets. Lieveling is niet minder dan een aanklacht tegen de directe familie. Familie die niet alleen geen oog heeft voor de belangen van een kind, maar die het kind gewoon ijskoud uitbuit. Daar waar nog enige piëteit doorklinkt voor de pedofiel -die immers aan een psychische ziekte lijdt- wordt des te harder uitgehaald naar dit stelletje laffe profiteurs. En terecht.