Indridason levert kwaliteit

In de meeste boeken die Arnaldur Indridason geschreven heeft, heeft rechercheur Erlendur Sveinsson de belangrijkste, of in sommige gevallen een wat minder belangrijke, rol. Naast de boeken met dit seriepersonage verschenen er van zijn hand ook een paar stand-alones. Kenmerkend in al zijn boeken is dat hij er, gevoed door zijn achtergrond als historicus, een stuk IJslandse geschiedenis in verwerkt. Dat geldt dus ook voor Operatie Napoleon, waarin teruggegrepen wordt naar 1945, wanneer de Tweede Wereldoorlog zo goed als beëindigd is. Het boek is overigens al in 1999 geschreven, maar pas in 2017 vertaald.

Tijdens een vlucht van Duitsland naar de Verenigde Staten stort een Duits vliegtuig met zes Amerikaanse en Duitse officieren neer op een IJslandse gletsjer waar een flinke sneeuwstorm tekeergaat. Een van de Duitsers wil niet in het wrak achterblijven en gaat ondanks de barre weersomstandigheden op zoek naar hulp. Ruim vijftig jaar later onderneemt het Amerikaanse leger een nieuwe poging om de resten van het vliegtuig te bergen. Een jonge vrijwilliger van de IJslandse reddingsbrigade wordt onbedoeld getuige van deze operatie en is op een dag plotseling verdwenen. Zijn zus, met wie hij vlak daarvoor nog contact heeft gehad, wil achterhalen wat er gebeurd is.

Het verhaal begint met de gebeurtenissen die zich in 1945, vlak voor het einde van de Tweede Wereldoorlog afspelen. Vervolgens maakt het een flinke sprong in de tijd naar 1999, dat gezien kan worden als het heden. Over het algemeen begint dan een nadere kennismaking met de verschillende personages, maar Indridason laat deze zo goed als achterwege. Dat hij daarvoor gekozen heeft, wil niet zeggen dat de lezer niets over die personages te weten komt. Integendeel, want gedurende het verhaal kom je ruim voldoende over hen te weten. Een groot voordeel van deze opzet is dat de actie niet lang op zich laat wachten, maar ook dat je meteen in het verhaal zit.

Zoals in al Indridasons boeken wordt het IJslandse landschap in Operatie Napoleon zorgvuldig en uitermate beeldend beschreven. Van de barre weersomstandigheden kan iedereen die het boek leest zich eveneens een erg goede voorstelling maken. Ook de dialogen zijn een natuurgetrouwe weergave van hoe een tweegesprek zich vaak voordoet. Ondanks dat dit eigenlijk pas het derde boek is dat de auteur geschreven heeft, is het al te merken dat zijn eigen stijl al duidelijk vorm begint te krijgen. In zijn latere werk heeft hij dit echter wel verfijnd, maar de typische Indridason-sfeer is al overduidelijk aanwezig.

Hoewel de boeken van Indridason alle fictie zijn, is het min of meer wel zijn handelsmerk geworden om geschiedkundige feiten in de verhalen te verwerken. Dit doet hij niet zonder een kritische ondertoon en lijkt hij zijn eigen opvatting, en wellicht ook die van de IJslandse bevolking, over de aanwezigheid van Amerikaanse militairen op IJslands grondgebied verkapt te reflecteren. Daarnaast laat hij doorschemeren dat de Amerikaanse militaire inlichtingendienst, maar ook het Amerikaanse leger, zaken verborgen hebben gehouden waardoor de diplomatieke betrekking tussen IJsland en de Verenigde Staten in zwaar weer terecht zou kunnen komen.

Operatie Napoleon is een thriller die meer actie, en dus meer tempo, heeft dan de boeken in de Erlendur-serie. Daarnaast kent het een aantal verrassende plotwendingen, heeft het ruim voldoende spannende momenten en een ontknoping die zowel verwacht als onverwacht is. Waarom de uitgever zo lang gewacht heeft om het boek, dat door Jan Willem Reitsma in het Nederlands vertaald is, uit te brengen is niet bekend. Wat echter wel duidelijk is, is dat Indridason in de late jaren negentig al kwaliteit leverde.