De kunst van het minnen

Schittering is alweer de achtste roman van de Italiaanse schrijfster en actrice Margaret Mazzantini waarvan er nu vier zeer succesvol in het Nederlands zijn vertaald. Wereldwijde faam en erkenning verkreeg Mazzantini na de verfilming van haar boek Non ti muovere (Ga niet weg ) met in de hoofdrol Penelope Cruz. Mazzantini staat bekend om haar adembenemende vertellingen waarbij zij zware onderwerpen, persoonlijke tragedies en heersende taboes niet uit de weg gaat. Kan de schrijfster na Morgenzee (2011) opnieuw verrassen?

Schittering is het levensverhaal van twee jongens, die op nog geen vijftig meter van elkaar opgroeien en toch mijlenver van elkaar zijn verwijderd. Guido groeit op in een welgesteld gezin in het gebouwencomplex waar de vader van Constantino conciërge is. Al heeft Guido als kind weinig omhanden, hij zoekt de vriendschap van Constantino aanvankelijk niet op. Hun levens blijven kruisen en er ontstaat een merkwaardige vriendschap waarbij ze zich steeds meer tot elkaar aangetrokken voelen.

Tijdens een schooltrip naar Griekenland vinden ze zichzelf in elkaars armen, maar van een relatie is geen sprake. Na hun middelbare school scheiden hun wegen en gaat Guido uiteindelijk in Londen wonen terwijl Constantino in Rome blijft. Beiden bouwen ze een alledaags leven op. Guido wordt professor in een stadje nabij Londen en ontmoet een vrouw van wie hij zielsveel houdt en die een bijzonder kind in het huwelijk meebrengt. Constantino trouwt eveneens en krijgt twee kinderen.

Tijdens hun leven ontmoeten de mannen elkaar geregeld zonder dat er sprake is van regelmaat. Ze zijn elkaars grote liefde, de bakens in elkaars woelige zee. Toch lijken ze niet de stap te kunnen zetten om daadwerkelijk voor elkaar te kiezen, ondanks de diepte van hun gevoelens. En juist op het moment dat ze alle conventies en obstakels aan de kant zetten en vrede lijken te hebben gevonden in elkaars armen, slaat het noodlot toe. Snoeihard en onverbiddelijk.

Schittering is een zoektocht naar het durven uitkomen van je eigen identiteit maar bovenal van het durven accepteren en omhelzen van je eigen ik. Mag ik zijn wie ik ben? In dit geval gaat het om homoseksuele gevoelens in een conservatieve macho-maatschappij van de vorige eeuw in Italië. Kunnen de geliefden hun weg naar elkaar vinden? Aanvankelijk niet. Beide jongens ontkennen niet alleen hun gevoelens voor elkaar maar bovenal hun eigen homoseksualiteit. Ze bannen het uit door een 'normaal' leven op te bouwen.

In onze nuchtere Hollandse maatschappij tellen deze vooroordelen wellicht veel minder en lijkt het verhaal op het eerste gezicht niet op ons van toepassing, toch is Schittering een aanrader om te lezen, een must bijna. Dat komt allereerst door de taal. Mazzantini verstaat als geen ander de kunst van het dromend vertellen, waarbij ze haarscherpe beelden schept alsof we in een film van een persoon van vlees en bloed zijn beland. Ze zingt, ze dicht, ze verhaalt en overal is ze even onnavolgbaar als kristalhelder. In het Italiaans komt een dergelijke stijl natuurlijk prachtig naar voren – die taal lijkt voor deze vertelling geschapen – maar vlak de vertaling van Miriam Bunnik en Mara Schepers niet uit. Schittering is ondertussen de derde roman die het tweetal van deze auteur heeft vertaald dus zij ademen haar taal en vertolken deze prachtig naar het toch veel hardere Nederlands. Magistraal naturel.

Toch moet Schittering vooral gelezen worden om het verhaal zelf. De levens van de mannen schampen elkaar, lopen vervolgens angstvallig parallel zonder ontmoetingen in een obsessief verlangen naar elkaar; rauw en integer. En dan, zo af en toe, kruisen hun wegen. In die ontmoetingen opent zich een wereld vol liefde en pijn die zich als een box van Pandora over de lezer uitstort, waarbij de emotie in ieder woord tot leven komt. Homoseks wordt als een heerlijke gloed over ons uitgespreid en brengt een ongekende geilheid teweeg. En dat is nieuw. De personages leven en hebben lief en als lezer min je naar hartenlust mee. Lijd je mee. Leef je mee.

Wees niet bang voor emoties die dit boek teweeg brengt. Omhels ze en bemin jezelf.