Nummer 289 van Schindlers lijst

Anderhalf jaar terug hadden we een reis naar Polen geboekt. Het was dat jaar 70 jaar geleden dat ons land was bevrijd en we vonden het daarom goed om eens wat langer stil te staan bij wat er allemaal gebeurd is in deze vreselijke tijd. We zouden o.a. naar Auschwitz gaan, de Schindlers list tour maken en een oude getto te bezoeken. Helaas zijn er mensen die nog steeds aan de holocaust willen verdienen, zo ook ons reisbureau. Terwijl ze failliet waren gingen ze dus, schaamteloos, gewoon door met adverteren. Ken je het verhaal van die tien vrouwen die op reis zouden gaan? Nou die gingen dus niet…..

Om mij op de reis voor te bereiden had ik het boek De jongen op het houten kistje van Leon Leyson gekocht. Een verhaal over twee moedige mensen; een kleine magere Joodse jongen en de nazi Oskar Schindler.

Oskar Schindler
Oskar Schindler werd in 1934 lid van de Nazipartij. Voor een klein bedrag kocht hij een onteigende emaillefabriek, Emalia. Schindler bemande de fabriek met goedkope Joodse arbeiders. Hoewel Schindler zijn werknemers met respect behandelde en bescherming bood tegen de andere nazi’s, leefden de Joden er onder erbarmelijke omstandigheden. Veel eten was er niet, net genoeg om te overleven. Als dertienjarige jongen kreeg Leib Lejzon (Leon Leyson) een baantje bij Emalia. Toen Schindler de leiding over een Duitse munitiefabriek kreeg, maakte hij een lijst met hierop de namen van werknemers, die hij mee wilde nemen. Dankzij deze lijst vertrokken Leib, zijn broer, zus en ouders naar Moravië (een buitenkamp van Goss-Rosen). Toen enkele vrouwen, waaronder de moeder van Leib, toch naar Auschwitz vervoerd werden, wist Schindler hen in ruil voor een stel diamanten terug te krijgen. Op 9 mei 1945 ontvluchtten Schindler en zijn vrouw het kamp en emigreerden naar Argentinië. De zakenman keerde in 1958 berooid naar Duitsland terug. Toen Leon in 1965 zijn redder Schindler ontmoette, herkende de man hem als de kleine jongen op het houten kistje. Schindler overleed in 1974 en werd begraven op de Katholieke Franciscaner kerkhof op de berg Zion te Jeruzalem. In 1982 schreef de Australische auteur Thomas Keneally het boek Schindlers ark, dat in 1983 door Steven Spielberg verfilmd werd als Schindlers list. In 1962 is er in de tuin van de rechtvaardigen van het Holocaust herinneringscentrum in Yad Vashem een boom geplant, ter herinnering aan het feit dat Schindler 1100 Joden het leven heeft gered. Het boek De jongen op het houten kistje geeft ons een kijkje achter het verhaal van de film en krijgen enkele namen van Schindlers lijst een gezicht.

Leon Leyson 
Leon werd geboren als Leib Lejson. Hij was de jongste in een gezin met vijf kinderen. Op zijn tiende verhuisde het gezin naar Kraków. Toen de Duitsers de stad binnenvielen, veranderde zijn zorgeloze leven. Het gezin vertrok naar een getto en de ene na de andere ellende volgde elkaar op. Broer Tsalig werd opgepakt en naar Auschwitz gedeporteerd. Broer Hershel werd gedood door een SS’er en Leib komt met zijn ouders, broer en zus in een concentratiekamp Plaszow terecht. Toen het gezin in de fabriek van Oskar Schindler te werk gesteld werd, kregen zij weer hoop. Na de oorlog bouwden Leib en zijn ouders een nieuw leven op in Amerika. Zijn broer David en zus Pesza vertrokken naar Israël. Leon Leyson was jarenlang leerkracht op een Highschool en gaf lezingen over zijn oorlogservaringen. Het zou mooi zijn als zijn boodschap, nu hij overleden is, doorverteld wordt. Daarom vind ik dat het boek in geen enkele schoolbibliotheek mag ontbreken. Al bereik je er maar één kind mee op elke school. In dit boek heb je immers kunnen lezen, dat één persoon het leven van 1100 anderen kan redden!