De onderduikkat

Dankzij het verschijnen van het boek Sabel van Suzanne Wouda heeft de boekenwereld er weer een nieuwe held bij gekregen. Sabel mag plaatsnemen naast rode katers Garfield, Bob de straatkat, Dikkie Dik, de Je-weet-wel kater en de gelaarsde kat.

Het is oorlog. Het Joodse jongetje Max heeft het verschrikkelijk moeilijk. Dankzij de steun en toeverlaat van zijn kat Sabel kan hij zich staande houden. Suzanne Wouda wisselt in haar boek steeds van plaats en tijd. Zo spelen enkele hoofdstukken zich af in het Amsterdam van 1941, 1942 en 1943. Tussendoor zijn er hoofdstukken die zich in 1943 in kamp Vught afspelen. Dit lijkt misschien wat verwarrend, maar dat is het niet. Dankzij de tijdsprongen leer je Max stapje voor stapje kennen en word je bewust van de toenemende dreigingen en het groeiend aantal anti-Joodse maatregelen. Eigenlijk word je als lezer heel voorzichtig voorbereid op het allerergste….

Max woont met zijn ouders in Amsterdam. Het gezin krijgt steeds meer beperkingen opgelegd. Max mag niet meer naar het park, kan niet met iedereen spelen en is zelfs niet meer welkom op zijn eigen school. Op een gegeven moment wordt de situatie zo onveilig dat ze moeten onderduiken. Net als Max kan ook Sabel maar moeilijk wennen aan de kleine ruimte, maar samen maken ze er het beste van. Als de bel klinkt verstopt het gezin zich achter de boekenkast, Sabel verstopt zich in een reismand. Dit gaat lange tijd goed, maar op een kwade dag staan er drie mannen met lange jassen in de kamer….. Max neemt zijn reismand met kleren mee naar kamp Vught. De mand weegt zwaar, zou Sabel er nog steeds in zitten?

Op de cover van het boek pronkt een rode kat. Bij het zoeken naar een oorlogsboek, in de bibliotheek of boekhandel, zullen kinderen dit boek dus zelf niet snel ontdekken. Kinderen moeten echt op dit boek worden gewezen. Het boek is een aanrader voor kinderen van 10- 13 jaar.

De schrijfster bezit het talent om op een kindvriendelijke manier een afschuwelijke geschiedenis te vertellen. Er komen de nodige moeilijke woorden in voor, maar die worden achter in het boek uitgebreid besproken. Het boek verdient het om in de prijzen te vallen. Hopelijk worden de juryleden van de Thea Beckmanprijs getipt over dit boek. Maar het zou ook mooi zijn als heel veel kinderen hun stem op Sabel uit brengen bij de Nederlandse Kinderjury. Helaas ontbreekt het Kinderjurylogo achter in het boek. Misschien kan uitgeverij Hoogland & van Klaveren dit in een volgende druk (want die komt er vast) aanpassen.Het boek is prima geschikt om in de klas voor te lezen. Om het verhaal te verduidelijken kan de volgende activiteit met de kinderen worden gedaan:

• Laat een kind een kleurplaat van een kat kleuren en uitknippen.
• Schrijf samen met de kinderen op een groot vel papier alle moeilijke situaties op waar Max mee te maken krijgt in het verhaal.
• Bekijk dit heel goed met de kinderen.
• Plak nu de rode kater midden op het vel papier.
• Met de komst van Sabel verdwijnen de moeilijke situaties plotseling naar de achtergrond. Je hebt waarschijnlijk alleen nog maar oog voor de kat. Dit is precies wat Suzanne Wouda in haar boek duidelijk maken wil.

Kamp Vught-Zaterdag 5 juni 1943. 

Blz 119: ‘Max’. Het is meer dan een gefluister, maar ik herken haar stem. ‘Mama?’ De armen laten los. ‘We moeten weg’, zegt ze. ‘De kinderen……..’Wat?’ ‘Alle kinderen moeten weg. Op transport. Morgen. Overmorgen. Allemaal.’………. 

Op zondag 11 juni 2017 is er vanaf 13.00 uur op het buitenterrein van Nationaal Monument Kamp Vught een openbare herdenking van de Kindertransporten van juni 1943. Meer informatie hierover vind je hier: http://www.nmkampvught.nl/herdenking-kindertransporten-1943/ 

Het Kindermonument. Op dit monument staan alle namen van de kinderen die op 6 en 7 juni 1943 op transport gegaan zijn.