Voordat George R.R. Martin doorbrak met zijn Een lied van ijs en vuur had hij al talloze verhalen geschreven. Zijn samenwerking met Lisa Tuttle aan het begin van zijn schrijverscarrière resulteerde uiteindelijk in het boek Windhaven. Gisteren verscheen de nieuwste editie: een graphic novel waarvoor Tuttle zelf de tekst bewerkte en die door Elsa Charretier en Lauren Affe van beelden en kleuren werd voorzien. De SFF Club mocht het beeldverhaal al lezen en velde Het Oordeel.
Voor Cindy, Vanessa en Demi was het verhaal nieuw. Kim had het boek al eens gelezen en herlas het voor de gelegenheid. Merel las gelijktijdig beide versies voor het eerst. Wat vonden ze van dit verhaal over Maris die ervan droomt te vliegen?

“For some dreams, the sky is no limit.”

 
Windhaven

In Windhaven wordt niemand meer gerespecteerd dan de vliegers die de verraderlijke zee, de veranderende winden en de plots opkomende stormen trotseren om boodschappen over te brengen naar andere eilanden. Maris van Klein Amberly is slechts een vissersdochter, maar is net zozeer een afstammeling van de ster-zeevaarders als de vliegerfamilie die haar geadopteerd heeft. Ze wil niets liever dan vlieger worden, maar haar stiefbroertje Coll zal de vleugels van hun vader erven, hoewel hij andere dromen heeft. Maris gaat tegen de traditie in en eist dat de vleugels voortaan toegekend worden op basis van vaardigheid.

Vormgeving

Cindy: Toen ik Windhaven voor het eerst in mijn handen kreeg voelde het echt als een cadeau. Wat een mooi boek. Een hardcover met een prachtige omslag die opvalt. De tekeningen zijn mooi en sprekend.

Vanessa: Ik vind deze uitgave van Windhaven prachtig. Ik ben gewone stripboeken gewend, maar deze hardcoveruitvoering is mooi. De kleuren van de tekeningen hebben over het algemeen een blauw palet, behalve bij herinneringen. Daar zijn ze wat warmer. De tekeningen zelf zijn mooi.

Kim: Ik was erg benieuwd hoe Windhaven met al zijn eilanden in beeld gebracht zou worden en of het maatschappijkritische verhaal overeind zou blijven. Ik lees normaal nooit beeldverhalen, dus ik was ook nieuwsgierig naar hoe volledig het verhaal zou zijn. De prachtige (en krachtige) cover gaf goede hoop, evenals het feit dat Lisa Tuttle zelf de tekst bewerkt had voor het beeldverhaal. Toen ik het boek in mijn handen had stelde het me niet teleur. Het bleek een mooie hardcover met sfeervolle afbeeldingen die de tekst prima complementeerden en die goed de sfeer wisten te vatten.

Merel: De graphic novel Windhaven is een prachtige hardcover die mooi is vormgegeven. De afbeeldingen zijn in kleur en zetten meteen de juiste sfeer neer. Ik vond het ook mooi gekozen dat herinneringen in een iets fletsere geeltint zijn weergegeven. Zo zie je makkelijk het verschil tussen de dingen die nu gebeuren en herinneringen of liederen. Dit soort details in de vormgeving zorgen voor net dat beetje extra in de leesbeleving.

Demi: Mijn eerste indruk van het boek was al meteen positief: het heeft een strakke, aansprekende omslag en de tekeningen nemen je al vanaf de eerste pagina mee in de wereld van Windhaven.

Inhoud

Merel: Windhaven vertelt het boeiende verhaal van Maris, die haar vleugels moet afstaan aan haar stiefbroertje Coll. Dat is immers traditie. Het is niet moeilijk om met Maris mee te leven, omdat het onrechtvaardige van de situatie al snel heel duidelijk is: Maris is er kapot van niet meer te kunnen vliegen, terwijl Coll het moment dat hij moet gaan vliegen met angst en beven tegemoet ziet. Veel liever zou hij zingen. Met beide kinderen had ik dus al snel te doen. Je vraagt je af waar ze nu zo moeilijk over doen. Geef dat kind gewoon die vleugels, dacht ik nog. Maar natuurlijk bleek het allemaal veel complexer te liggen.

Vanessa: Windhaven is een eilandenrijk met gevaarlijke zeeën. De eilanden communiceren onderling met elkaar door vliegers, met metalen vleugels, berichten te laten overbrengen. Metaal en dus ook de vleugels zijn schaars en worden binnen een familie doorgegeven van ouder op kind. Maris, een geadopteerde dochter van een vlieger, brengt hier verandering in. Dit heeft vergaande consequenties. Het verhaal beslaat het hele leven van Maris en dat spreekt me erg aan. De consequenties van de gebeurtenissen in haar tienerjaren spelen een rol in haar hele leven.

Demi: Maris is een hoofdpersonage met één grote droom: een flyer worden. In het eerste deel van het boek volgen we haar weg daarnaartoe en de obstakels die ze tegenkomt. Het is een vertrouwde plotlijn die je in veel fantasyboeken tegenkomt, maar ondanks dat zorgen Maris’ felle persoonlijkheid en de beeldende tekeningen ervoor dat je goed met haar mee kan leven.
Het boek bestaat uit verschillende verhalen, maar ze hebben allemaal Maris als hoofdpersoon in verschillende levensfases. Zij wordt goed uitgewerkt, maar van de andere personages om haar heen krijg je niet zo veel mee en ze blijven daardoor vrij vlak. Het is duidelijk dat Maris centraal staat, maar ik had graag meer over Val willen weten bijvoorbeeld. Zijn verhaallijn eindigt nogal abrupt terwijl ik het gevoel heb dat zijn verhaal nog niet voorbij is.

Kim: Dat Windhaven het levensverhaal van Maris vertelt door drie belangrijke momenten uit haar leven te beschrijven is tegelijkertijd de kracht en de zwakte van het boek. Je ziet zelfs in de graphic novel nog duidelijk dat het ooit drie aparte verhalen waren. Er is niet echt een doorlopende verhaallijn. De thematiek en de personages blijven wel hetzelfde en hierdoor ervaar je het wel als een geheel, maar het voelt toch alsof je iets mist. Je ziet erg weinig van het gewone leven op Windhaven. Hoewel de personages prachtig gelaagd zijn leer je ze dus toch niet echt kennen. Je zou meer van hen willen zien.

Verhaal goed overgebracht?

Cindy: Het verhaal boeit en houdt de aandacht goed vast. Ik vind wel dat het hier en daar wat van de hak op de tak gaat, maar op zich is dat te verwachten bij een graphic novel, Daardoor mist het verhaal soms wel wat diepgang. Ik heb het gevoel dat er meer te vertellen is over de personages, maar ook over Windhaven. Ik denk dat dat de reden is waarom ik over het algemeen liever een boek dan een graphic novel lees. Hoewel een deel van de geschiedenis van Windhaven lichtelijk wordt ontrafeld, mis ik bijvoorbeeld een kaart of meer geologische informatie.

Vanessa: De belangrijkste informatie om de rode draad van het verhaal te volgen wordt gegeven, maar je kunt merken dat er veel meer diepte in dit verhaal zit. Deze ontbrekende informatie maakt wel nieuwsgierig naar het eigenlijke boek.

Demi: In een graphic novel kan het soms lastig zijn om diepgang te ervaren en vaak worden er veel details weggelaten, maar met Windhaven heb ik daar geen last van gehad. De lezer komt genoeg te weten over de vliegers en hun gebruiken. Waar nodig wordt er iets uitgelegd boven de tekeningen, maar meestal spreken de tekeningen en dialogen voor zich. Ik vind het vooral interessant om over de oorsprong van de vleugels en over de cultuur van de vliegers te lezen. Net als in andere culturen op de wereld krijgen de mensen van Windhaven bijvoorbeeld te maken met kloven tussen verschillende klassen (de flyers en de land-bound), en deze diepere lagen in het verhaal geven de diepgang die je anders al snel zou missen in een graphic novel.

Merel: Ik blijf het knap vinden hoe een verhaal met weinig woorden toch zo goed overgebracht kan worden. De fantastische tekeningen van Elsa Charretier dragen daar zeker aan bij. Af en toe hapert het verhaal wel een beetje. Met name in het tweede deel van het boek sprong het soms van de hak op de tak en kwam het wat chaotisch over. Zo stond Maris het ene moment nog met Val te praten en deed ze het volgende moment haar beklag over hem bij Sena. Het gebrek aan overgang tussen die twee scenes maakte dat ik even van de wijs werd gebracht. Daarna lijken de overgangen weer redelijk vloeiend te zijn.

Kim: Het is bizar hoe goed het verhaal overeind blijft met zo weinig tekst. De gebeurtenissen zijn goed te volgen, ook als je het boek niet kent. De diepte in de uitwerking van de wereld die de anderen missen ontbreekt grappig genoeg in het boek zelf ook grotendeels, dus dat is niet aan de verstripping te wijten. Die is behoorlijk volledig. De puzzelstukjes die in het boek ook gegeven worden, zijn perfect ingepast. Natuurlijk wordt er wel wat informatie weggelaten, maar dat is over het algemeen niet storend. Net als Merel vond ik de haperingen bij de overgangen vervelender. Het beeldverhaal leest net iets minder vloeiend. Toch is het over het algemeen knap gedaan.

Fantasygehalte

Vanessa: Het eilandenrijk is een echte fantasywereld met enge zeemonsters. Het idee van de metalen vleugels die gebruikt worden om te communiceren is een mooi gegeven.

Merel: Veel fantasywezens zijn er in dit verhaal niet te vinden. De scylla, een zeemonster, komt echter regelmatig even voorbij. Wat dat betreft lijkt Windhaven elementen uit de Griekse mythologie te hebben meegepakt. Niet alleen de scylla is een Grieks mythologisch wezen, maar het vliegen met de vleugels lijkt ook een link te hebben met de Griekse mythologie, namelijk met het verhaal over Icarus. Ik vind Windhaven dan ook niet een overduidelijk fantasyboek, maar wel een prachtig verhaal met verwijzingen naar de Griekse mythologie.

Kim: Windhaven is niet goed in een hokje te stoppen. Als je er al een label op moet plakken dan is het gezien de geschiedenis van Windhaven meer sciencefiction dan fantasy. Hoe je het precies noemt is echter niet relevant. Het is een heerlijk verhaal dat een magisch gevoel oproept en dat tegelijkertijd realistischer is dan het lijkt. Martin en Tuttle wilden duidelijk iets over onze eigen wereld zeggen. Eigenlijk verschilt de maatschappij van Windhaven in sommige opzichten niet eens zo veel van die van ons. Windhaven is geen licht verhaal vol magie, maar je kunt prima heerlijk wegdromen bij het romantische idee te kunnen vliegen.

Relevantie

Merel: Het interessante van dit verhaal vind ik dat wat in eerste instantie lijkt op een familiekwestie, uiteindelijk blijkt te gaan over de maatschappelijke inrichting van het gehele land. Belangrijke thema’s worden aangesneden: Hoe belangrijk zijn tradities nu eigenlijk voor mensen? Wat gebeurt er met de samenleving als je die tradities breekt, of je dat in elk geval probeert? Is het gerechtvaardigd dat mensen in een bepaalde positie andere of zelfs meer rechten hebben? Windhaven is hiermee een verhaal dat relevant is en blijft.

Kim: Het is geen toeval dat dit beeldverhaal nu verschijnt. Natuurlijk is alles wat George R.R. Martin geschreven heeft nu populair, maar het boek is ook daadwerkelijk nog actueel. Windhaven stelt kwesties aan de kaak die – helaas – nog steeds relevant zijn: geboorterecht, gevoelens van superioriteit, de (on)mogelijkheid om op te klimmen, bestuurders die handelen uit eigenbelang en zelfs nepnieuws.

Cindy: De thema’s die terugkomen in het verhaal zijn een reflectie van bepaalde issues waar we nu ook mee te maken hebben: racisme, geloof, geboorterecht, het komt allemaal terug. Net zoals een wereld waar vernieuwing een moeizaam proces is.

Ons Oordeel

Vanessa: Ik vond Windhaven een fijn boek om te lezen. Het verhaal is mooi weergegeven en maakt me nieuwsgierig naar het boek zelf. Voor mij vier sterren.

Demi: Ik las Windhaven met plezier en ik moet bekennen dat ik het binnen één dag al uit had. Vanaf de eerste pagina spraken de sfeervolle tekeningen van Elsa Charretier me aan en ik bleef de pagina's maar omslaan. Ondanks het feit dat de meeste personages oppervlakkig waren, was het een mooi verhaal waarin dromen centraal staan. Ik geef het vier sterren.

Cindy: Windhaven is een verhaal over dromen, niet opgeven, je dromen realiseren, het uit elkaar spatten van deze dromen, jezelf weer herpakken en het beste er van maken. Voor mij ook vier sterren.

Kim: Ik ben erg onder de indruk van de manier waarop het boek omgezet is in een graphic novel. Het beeldverhaal doet zeker niet onder voor het boek. Deze editie krijgt dan ook net als het origineel vier sterren van mij.

Merel: Wat heb ik genoten van deze prachtige graphic novel! De tekeningen zijn voortreffelijk en weten de sfeer steeds goed te vangen. Daarnaast heb ik genoten van het verhaal en van de belangrijke boodschappen die het aan de lezer meegeeft. Ik geef deze graphic novel vier sterren.

Het is wel duidelijk: we vonden Windhaven een prachtig verhaal en gaven allemaal vier sterren.
Maandag vergelijken Merel en Kim in een Grafisch versus Gewoon het beeldverhaal met het boek. Ze gaan dan dieper in op de overeenkomsten en de verschillen.

Ga jij het beeldverhaal ook lezen? Heb je het boek misschien al gelezen?

De vorige keer werd er een Oordeel geveld over Borne van Jeff VanderMeer.