Als een boek wordt aangeprezen als een feelgood roman is dat voor de Feelgood Club natuurlijk meer dan genoeg reden om het boek te gaan lezen.   Mijn Italiaanse moeder van Violet Leroy is zo'n roman. Het boek is gebaseerd op ware gebeurtenissen en dat maakte ons nog nieuwsgieriger naar het boek.  Renate, Mandy, Marieke en Helma lazen alle vier het boek en vonden er wat van.

- door Helma -

Over Mijn Italiaanse moeder

Het verhaal van Anna Harper begint in 1945, als ze vier wordt. Haar moeder traint haar voor een huwelijk met een diplomaat, haar vader heeft een geheim oorlogsverleden. Anna groeit op in eenzaamheid. Ze probeert te ontsnappen aan de dwingelandij van haar moeder en de lafheid van haar vader door haar eigen droomwereld te creëren. Mijn Italiaanse moeder is een ontroerende, lichtvoetige en grappige roman waarin een dochter zich bevrijdt van het juk van haar ouders. Het is deels gebaseerd op ware gebeurtenissen.

Wat vonden wij ervan?

Eerste indruk

Het eerste wat je opvalt aan een boek is de cover. Vind je het mooi, opvallend, leuk of misschien wel intrigerend, dan pak je het boek op om te lezen waar het over gaat. De cover van Mijn Italiaanse moeder straalt volgens Helma vooral nostalgie uit: ‘De sepiakleurige afbeelding van een knappe vrouw waarbij de enige kleur de rode lippenstift is, doet me denken aan filmsterren als Greta Garbo. Opvallend, maar totaal geen lichtvoetige, grappige feelgooduitstraling zoals de tekst op de achterzijde belooft.’ Renate vindt dat de vrouw haar indringend aankijkt: ‘Ze vangt je blik en laat deze niet meer los.’ Waar we het allemaal over eens zijn is dat de cover, juist door het weinige kleurgebruik, opvalt en dat we benieuwd zijn of de cover eer doet aan het verhaal.

Eenzaam meisje met overlevingsstrategie

Het verhaal wordt verteld vanuit het perspectief van Anna en hoewel ze pas vier jaar is als ze haar verhaal begint, is het woordgebruik dat Violet Leroy haar in haar mond legt zeker niet dat van een vierjarige. Dat ze zo jong is, wordt vooral tot uiting gebracht door dingen die ze gezien haar leeftijd nog niet kan begrijpen en waar ze haar eigen invulling aangeeft door alles met haar beer Bruin te bespreken en door haar ouders pappie en mammie te noemen.

Hoewel Mandy het vertelperspectief interessant vindt, zorgt vooral Anna’s gebruik van pappie en mammie en het praten met haar beer bij Mandy voor irritatie: ‘Het maakt het verhaal kinderachtig en afstandelijk. Later plaats je dit allemaal veel beter in perspectief en kun je misschien zelfs zeggen dat dit helemaal bij het verhaal past. Het is een overlevingsstrategie die Anna zichzelf heeft aangemeten om de eenzaamheid te kunnen verdragen.’

Renate ervaart dat anders en vindt het juist goed bij het verhaal passen: ‘Zo groei je als het ware mee met de kleine Anna, die een wereld voor zichzelf verzon om een fijn leven te hebben, zich weg te toveren voor haar moeder, en in haar droomwereld te hopen op haar Italiaanse moeder.’ Een overlevingsstrategie die we allemaal begrijpen.

Marieke: ‘Anna ondergaat alles gelaten. Van haar vader krijgt ze weinig steun, die verschuilt zich constant achter Anna's moeder. Anna groeit op met een hoop vragen en weinig antwoorden. Ze gaat voor zichzelf dingen invullen om een kloppend plaatje te hebben. Als ze jong is kan ze nog weinig tegenwicht geven aan haar moeder, maar naarmate ze ouder wordt probeert ze zich meer los te weken, wat zeer moeizaam gaat.’

(Dood)zwijgen

Helma heeft vooral medelijden met dat kleine meisje: ‘Wat verschrikkelijk als je zo door je ouders wordt behandeld. Het totale gebrek aan liefde, het soms weken doodzwijgen van je kind om haar zo je wil op te leggen. Verschrikkelijk toch?’. Een mening die door de andere dames volmondig wordt beaamd.

Er wordt sowieso over heel veel dingen niet gesproken, bijvoorbeeld het oorlogsverleden van Anna’s vader. Was hij nu goed of fout in de oorloog. Marieke: ‘Het verleden van haar vader speelt een grote rol, maar niemand die erover praat. Pas aan het einde van het boek wordt er een hoop duidelijk. De tijd waarin het speelde (na de oorlog) is daarbij wel van belang. Wat anderen van je vonden was van groter belang, dan het praten met je kind.’

Hoe hoort het eigenlijk?

Als Anna zeven jaar is beginnen de ‘wijze lessen’ van haar moeder aan de hand van het etiquette boek Hoe hoort het eigenlijk? van Amy Groskamp-ten Have. Hiermee wil ze Anna klaarstomen voor een goed huwelijk met een diplomaat en zo haar eigen dromen via haar dochter waarmaken. Hoewel de situatie waarin Anna zich bevindt totaal niet grappig is, zorgen de etiquette regels wel voor een lach. Marieke: ‘De situatie waarin Anna zich bevindt is nogal triest, maar de absurde regels die haar moeder instelt leveren wel hilarische taferelen op. Een voorbeeld dat Helma is bijgebleven is het gebruik van het toilet: ‘Dat je voordat je van het toilet gebruik gaat maken eerst doortrekt om eventuele plasgeluiden te maskeren en te hoesten terwijl je een grote boodschap doet’.

Zoektocht naar eigen identiteit

Er gebeurt eigenlijk niet zo heel veel, anders dan dat we terwijl de jaren voorbijglijden Anna zien opgroeien van vierjarige kleuter tot een volwassen vrouw. Mandy: Het is eigenlijk best vreemd met dit boek. Ondanks dat er niet zoveel gebeurt, boeit het verhaal me enorm. De ontworsteling aan haar ouders en in het bijzonder haar zeer dominante moeder, de zoektocht naar een eigen identiteit. Ik denk dat dit voor velen herkenbaar is. Het is ook interessant te lezen dat de oorlog nog zo lang invloed kan hebben op een gezinsleven.’ Een mening waar Marieke en Helma het helemaal mee eens. Renate is iets gematigder in haar oordeel: ‘Het is geen slecht boek, helemaal niet, maar het greep mij niet. Ik denk dat het door het ongrijpbare met die Italiaanse moeder kwam.’

Beer Bruin en Italiaanse moeder

Beer Bruin en het idee dat ze geadopteerd is en eigenlijk een Italiaanse moeder heeft helpt haar door de moeilijke jaren met haar dominante moeder heen. Marieke: De rol van de beer Bruin is bijzonder. Hij reflecteert wat Anna denkt en is wijs slim en af en toe ook grappig.’ De Italiaanse moeder vervult eigenlijk eenzelfde soort rol. Helma: ‘Het moment dat ze denkt dat haar ouders niet haar echte ouders zijn, is het begin dat ze emotioneel afstand gaat nemen van haar ouders die ze vanaf dat moment in gedachten meneer en mevrouw H. noemt.’

Feelgood of niet?

We zijn het erover eens: een standaard feelgood kan je dit boek niet noemen. Het gaat eerder in de richting van een coming-of-age roman. Marieke: Het is het verhaal van opgroeien na de oorlog met een dominante moeder en de erfenis van fout zijn in de oorlog. Het wordt wel verteld met enig cynisme, soms humor, maar vaker is het een bitter en triest verhaal.’

Conclusie

Mandy: ‘Een bijzonder coming-of-age verhaal met een interessant en pienter meisje in de hoofdrol dat je hart zal stelen.’ 4****

Marieke: ‘Een bijzondere roman, die na het lezen nog wel even na sudderde.’ 4****

Renate: ‘Anna is een meisje met ballen dat voor haar eigen geluk gaat en dat is voor mij toch feelgood maar wel een met behoorlijk wat diepgang.’ 3***

Helma: ‘Ik verwachtte een lichtvoetige en grappige feelgood, maar kreeg een mooie ontroerende roman over een intelligent, bijzonder meisje dat je in je hart sluit.’ 4****

Onze uitgebreide recensies kan je lezen door op onze namen te klikken: Mandy, Marieke, Helma  en Renate. 

Ben je nieuwsgierig geworden naar dit boek en zou jij een exemplaar van Mijn Italiaanse moeder willen winnen? Dat kan. Wat je daarvoor moet doen? De volgende drie dingen:

• Leg uit waarom jij het boek graag zou willen lezen in een reactie onder dit artikel
• Volg onze spot
• Plaats het boek op je 'Wil ik lezen' plankje

Meedoen kan tot en met 14 januari. Op 15 januari maken we de winnaar onder dit artikel bekend.