Lees je wijs! De artikelenreeks op Hebban rondom kinder- en jeugdliteratuur met een bepaald thema. Deze keer bespreken we geen boeken rond een bepaald thema maar boeken voor een bepaalde doelgroep: beginnende lezers.

In de eerste graad van de lagere school (leerjaar 1 en 2 / groep 3 en 4) oefenen kinderen vooral het technisch lezen in. Dit technisch lezen vergt nog veel concentratie, waardoor vaak het begrijpen van de tekst en het genieten van het verhaal, op de achtergrond raakt. Het is dan ook niet makkelijk om voor deze kinderen verhalen te schrijven. Als auteur moet je het doen met korte, eenvoudige woorden en zinnen en dat beperkt de mogelijkheden. Het is geen sinecure om dan actie of humor in dat verhaal te brengen, laat staan dat je personages goed kan uitwerken. Voor leerkrachten is het dan ook een hele klus om de kinderen naast het technisch lezen ook nog leesplezier bij te brengen. Vol verwachting stappen zesjarigen groep 3 binnen – ze verwachten nog die dag al te kunnen lezen – maar als blijkt, dat het leren lezen, tijd en inspanning vergt en de verhalen tevens erg simpel zijn, haken ze wel eens af. Uitgeverijen doen gelukkig erg hun best om daar rekening mee te houden bij het maken van nieuwe handleidingen voor taal. Daarnaast bestaan er erg veel dunne boekjes met zogeheten AVI-verhalen. Meer uitleg over AVI vinden jullie hier binnen enkele dagen. Die AVI-boekenreeksen zorgen echter niet meteen voor veel leesmotivatie. Daarom bespreken we in dit artikel graag enkele boeken die onze beginnende lezers hopelijk wel weten te motiveren. Wie weet worden ze binnen een tiental jaren echte hebbanisten.

Mo en Tijger lossen het op.

Vorige maand verscheen bij uitgeverij Moon, Mo en Tijger lossen het op van Elisabeth Mollema. Dit boek bevat vijf verhalen over Mo en zijn teckel Tijger, met een oplopende moeilijkheidsgraad. Het eerste verhaal kan men al beginnen lezen in de loop van het eerste jaar leesonderwijs. Het laatste verhaal kan zelf gelezen worden in de derde klas. Dit zijn gemiddelden die natuurlijk individueel sterk kunnen verschillen. Deze boeken worden ook wel groeiboeken genoemd omdat het niveau meegroeit met het leesniveau van het kind.

Kuif is zoek: Mo waant zich vanuit zijn hut in de tuin een echte detective. Wanneer Kuif, de poes van buurmeisje Pien, al enkele dagen spoorloos is, gaat Mo op zoek. Daarbij krijgt hij alle hulp van Tijger en vooral van diens reukorgaan. Al loopt ook dat wel eens mis. Hopelijk komt Kuif niet in de handen van Jan terecht want die houdt niet van poezen...zegt men.

Kamperen: Mo, Tijger en oma gaan kamperen. Tijger loopt steeds weg en brengt o.a. een schoen en een sok mee. Wat is Tijger nu op het spoor?

Dief in de moestuin: De klas van Mo heeft een moestuin. Ze werken hard om de wedstrijd "wie heeft de mooiste oogst" te winnen. Dat lijkt te lukken tot een deel van de oogst gestolen wordt. Een zaak voor Mo en Tijger.

Het eiland: Mo en vriendinnetje Saar besluiten naar een eilandje in de buurt te gaan. Zonder het te vragen, lenen ze de boot die aan de kant ligt. Op het eiland aangekomen vinden ze in een hut een echte schatkaart. De speurneus van Tijger komt goed van pas.

Chanel: Tante Pos, de zus van oma, houdt erg veel van dieren. Haar nieuwste huisdier is Chanel, een varken. Mo gaat op bezoek maar dan verdwijnt Chanel. Een nieuwe zaak voor detectives Mo en Tijger.

Het boek oogt aantrekkelijk, mede dankzij de illustraties van Gertie Jaquet. De gekleurde tekeningen, van klein tot paginagroot, zijn realistisch maar eenvoudig en ondersteunen het vertelde. De verhalen zijn herkenbaar voor de doelgroep, al heeft natuurlijk niet iedereen een varken als huisdier. Mollema is erin geslaagd, met de beperkte woordenschat die ze tot haar beschikking heeft, verhalen te schrijven waarin voldoende actie zit, zelfs met een vleugje humor. Waar het eerste verhaal nog een boodschap bevat, namelijk dat men niet te snel mag oordelen op basis van wat anderen zeggen, bleef dat in de andere verhalen achterwege. Geen kind echter dat daarvan wakker zal liggen. Zoals het hoort, bestaat de tekst uit korte zinnen die naarmate de moeilijkheidsgraad vordert, langer worden. Elke zin begint op een nieuwe regel, waardoor een ruime bladspiegel ontstaat. Ook de lettergrootte is aangepast aan het leesniveau. Dit alles samen met de korte hoofdstukken waaruit elk verhaal bestaat, vergroten de leesbaarheid. Een mooie aanwinst voor de klasbib, ik verwacht een wachtlijst!

Hieronder enkele andere geschikte boeken voor eerste lezers:

Mijn eerste griezelgroeiboek – Hilde Vandermeeren

Dit is het tweede boek uit een hele reeks groeiboeken om zelf te lezen. Het eerste was Mijn eerste sprookjesgroeiboek. Alle boeken uit deze reeks bevatten verschillende verhalen met een oplopende moeilijkheidsgraad. De eerste verhalen kunnen al na enkele maanden leesonderwijs zelf gelezen worden. Uit ervaring blijkt dat de kinderen het griezelgroeiboek echt eng vinden en daar houden ze wel van.

Ik lees tien minuten met de BOE!kids - Frieda van Raevels

Ook dit is een groeiboek dat verhalen bevat vanaf AVI start tot AVI M4 (gemiddeld vanaf begin eerste klas tot midden tweede klas). Vooraan vind je een luister-cd en achteraan in het boek vinden ouders tips om het lezen te ondersteunen. Er bestaan ook losse boekjes, die eveneens per niveau in een box van 6 te verkrijgen zijn. Dezelfde uitgeverij, Abimo, gaf Mijn eerste leerjaar met Spik en Spek uit, dat hetzelfde opzet volgt.

De kat met de hoed – Dr. Seuss

Dit leeskoffertje bevat vier verhalen van Dr. Seuss: Er zit een knak in mijn zak, Het voetenboek, De kat met de hoed, Groene eieren met ham. Grappige, ondeugende verhalen in grote letters, dus makkelijk te lezen.

Tom en Jerry: Kiespijn!

Een verhaal in stripvorm over de bekende kat en muis. Om een of andere reden zijn kinderen er gek op. Verschillende titels verschenen in dezelfde reeks.

Vos en Haas – Sylvia Vanden Heede

Een klassieker want het boek viert dit jaar zijn 20-jarig jubileum. Deze boeken zijn heel geschikt om samen te lezen. Meer hierover lees je binnenkort bij deze Hebban Jeugdliteratuurclub.

Vanzelfsprekend is deze opsomming verre van volledig. Welke boeken lezen of lazen jullie kinderen waardoor ze, ondanks de nog beperkte technische vaardigheid, toch leesplezier ontwikkelden?

Door Joke