Nu de protesten tegen racistisch onrecht en politiegeweld zich tot ver over de grenzen van de Verenigde Staten hebben verspreid, is de vraag naar boeken over antiracisme internationaal sterk gestegen. Wie een goed inzicht wil krijgen in deze problematiek moet het niet bij het lezen van één boek over racisme laten, maar verder kijken dan dat. Er zijn namelijk heel wat boeken die op dit gebied de moeite van het lezen waard zijn en vanuit verschillende optieken een beter inzicht geven. Hier een selectie van acht interessante boeken.

Door: Onno

Jason Reynolds: Stamped: Racism, Antiracism and You (2020)

Een geschiedenisboek is Stamped niet, maar het boek bouwt voor een groot deel op historische fragmenten die in een plezierige stijl verteld worden. Jason Reynolds heeft zonder meer een prachtige, uiterst toegankelijke remix gemaakt van Kendi’s boek Stamped From the Beginning: The Definitive History of Racist Ideas in America. Dat dit boek heel plezierig leest is te zien in deze recensie.

Ijeoma Oluo: So You Want to Talk About Race (2019)

Elk hoofdstuk presenteert een vraag die Oluo grondig behandelt. Het zijn vragen die in het dagelijkse leven naar voren komen. Bij elke vraag legt Oluo uit waarom de vraag ertoe doet. Ze geeft aan welke vooroordelen er zijn, welke effecten het heeft en hoe men met het vraagstuk zou moeten omgaan. Het is het waard dit boek te lezen ongeacht hoe je tegen deze problematiek aankijkt.

Reni Eddo-Lodge: Why I'm No Longer Talking with White People About Race (2018)

De titel is een provocatie, geboren uit jaren van frustratie als gevolg van het gebrek aan begrip bij blanken. De schrijfster gaat met name in op raciale discussies in het Verenigd Koninkrijk. In zeven essays roept ze blanke Britten ter verantwoording omdat ze niet accepteert dat 'racisme een wit probleem is'. De schrijfster onderzoekt ook hoe het zover is gekomen. Ze zet lezers ertoe aan te erkennen dat racisme een systeemprobleem is dat moet worden aangepakt door degenen die het systeem besturen.

Ibram X. Kendi: How to Be an Antiracist (2019)

Professor Ibram X. Kendi, winnaar van de National Book Award, is een expert op dit gebied. In deze memoires verweeft Kendi persoonlijke reflecties met de geschiedenis om te laten zien hoe racisme is ingebed in vele aspecten van ons leven. Kendi laat lezers zich voorstellen hoe een wereld zonder racisme eruit zou kunnen zien en hoe ze eraan kunnen werken om deze te creëren.

Robin DiAngelo: White Fragility (2019)

White Fragility biedt precies waar de ondertitel (Why It's So Hard for White People to Talk About Racism) naar verwijst: een diepgaand onderzoek naar waarom het zo moeilijk is voor blanken om over racisme te praten. DiAngelo geeft ook inzicht in waar de ‘blanke kwetsbaarheid’ vandaan komt, de vele manieren waarop het zich kan manifesteren, hoe het de vooruitgang op weg naar raciale gelijkheid remt en wat blanken kunnen doen om productiever deel te nemen aan gesprekken over dit thema.

Layla F. Saad: Me and White Supremacy (2020)

Toen Layla Saad op Instagram begon met #MeAndWhiteSupremacy had ze nooit gedacht dat dit zoveel aandacht zou krijgen. Ze moedigde mensen aan om over hun racistische gedrag te vertellen. Duizenden mensen deden mee en meer dan 90.000 mensen downloaden het Me and White Supremacy Workbook. Dit boek is een bijgewerkte versie van #MeAndWhiteSupremacy; het is uitgebreid met historische en culturele context, met ontroerende verhalen en anekdotes en voorzien van definities, voorbeelden en bronnen. Saad helpt lezers hun gedrag te herkennen en te stoppen met bewust of onbewust racisme en blanke suprematie. Kortom: begin bij jezelf.

James Baldwin: The Fire Next Time (1963)

The Fire Next Time verscheen al in 1963. Dit klassieke werk bestaat uit twee gepassioneerde essays en veroordeelt in mooi proza Amerika's onverschilligheid ten aanzien van het racisme. Het is een ontnuchterende herinnering aan hoe weinig er is veranderd sinds Baldwin meer dan 50 jaar geleden voor het eerst een einde eiste aan het Amerikaanse racisme.

Ta-Nehisi Coates: Between the World and Me (2017)

Dit boek is geschreven in de vorm van een reeks brieven aan zijn 14-jarige zoon Samori. Het heeft veel weg van Baldwins The Fire Next Time. Het is een persoonlijk verhaal over zowel de geschiedenis van het Amerikaanse geweld tegen zwarte gemeenschappen als de realiteit van het zijn van een zwarte man. Coates is niet optimistisch dat het ooit beter zal worden en dit boek staat niet vol met zijn suggesties om dingen op te lossen. Het is een spiegel die de blanke samenleving wordt voorgehouden om te laten zien dat ze liever zwarte mensen onderdrukken dan ze in volle vrijheid te laten leven. Het boek ontroert.