Creativiteitsbehoud bij Pixar

Een aantal weken heb ik me de luxe gepermitteerd om animatiefilms van Pixar te bekijken. Het paste ook mooi in mijn zelf samengestelde creativiteitsopleiding. Dus genoot ik weer eens van Ratatouille, kwam Up voorbij en zag de helden van The Incredibles. De onschuld van de kleine Nemo in Finding Nemo en Finding Dory. En natuurlijk Toy Story, het grote succes, waarmee het allemaal begon. Inmiddels is Pixar Studios in ruim 20 jaar uitgegroeid tot de leidende animatiestudio, onderdeel van Walt Disney Studios. Het succesverhaal waar Steve Jobs zijn grote gelijk mee heeft gehaald. En Chief Creative Director John Lasseter van Disney Animation die eveneens bij Disney vandaan kwam en uiteindelijk via de verkoop van Pixar aan Disney weer op het oude nest belandde.

In alle biografieën van Jobs komt het Pixar-verhaal als een groot succesverhaal van het geniale zakelijke inzicht aan bod. Ed Catmull, mede-oprichter van Pixar in 1979, vertelt in Creativity Inc. wel een ander en genuanceerder verhaal. Jobs kreeg de studio, met state-of-the-art animatie software bij een hoop hardware in schoot geworpen. Jaren is gepoogd om Pixar een hardware bedrijf te maken. De artists lieten zich omscholen tot verkopers. Pas de winst van een Academy Award (Oscar) voor Beste korte animatie voor Tin Toy in 1988 opende Jobs de ogen voor de potentie van de verhalenvertellers, artist en engineers die hij in huis had. De unieke cultuur van creativiteit en techniek heeft Catmull in al die jaren in balans weten te houden. Daar gaat Creativity Inc. over.

Het is een boeiend boek dat makkelijk als managementboek gelezen kan worden. Sterker, het middendeel van het boek, hoofdstuk 9 Het Verborgene bevat wijze lessen voor managers die in een groeiend bedrijf zitten en makkelijk de binding met hun mensen kwijt kunnen raken. Het gaat verder over blinde vlekken en niet (meer) kunnen anticiperen op veranderingen en vasthouden aan (valse) zekerheden.
Interessant zijn ook de methoden die Pixar hanteert om continue bezig te zijn met verrassen en verrast te worden. Aan alle films van Pixar gaat langdurig research vooraf. Worden er korte (proef)animaties gemaakt. Medewerkers kunnen daarbinnen makkelijker meerdere rollen aannemen dan in een grote productie. Er kan geëxperimenteerd worden met nieuwe technieken en verhaallijnen. Het is meer dan vingeroefeningen. Binnen projecten wordt open, kritisch en eerlijk naar elkaars werk gekeken. Dagelijkse sessie leidt tot de hoogste kwaliteit en detaillering.

Kortom Creativity Inc. is een bedrijf over het laten groeien en behouden van cultuur. Met een sterk creatieve inslag. Maar willen veel andere bedrijven dat element niet ook?

Als je wilt ervaren hoe bijvoorbeeld Storytelling bij Pixar werkt kun je dit nu zelf leren. Pixar in a Box (https://www.khanacademy.org/partner-content/pixar/storytelling) is een online programma dat in samenwerking met de Khan Academy is ontwikkeld. De eerste video’s en opdrachten staan online. Lees het boek van Catmull en geniet van de vele fraaie verhalen en animatiefilms van Pixar (en Disney).