De loyalen

Loyaal, dat was de grootvader vsn Stefan Hertmans, en dat is de kleinzoon aan zijn grootvader. Wiens verleden hij tot leven brengt in beelden, herinneringen en diens nagelaten memoires. In deze prachtige ode die misschien een soort schuldaflossing is door de afstammeling die onvoldoende inzag wat hij stukmaakte toen het horloge door zijn puberachtige gestuntel kapotviel. En goedgemaakt heeft hij het zeker! Zelden werd ik zo geraakt - de toewijding van grootvader in zijn leven, van de kleinzoon aan zijn voorvader.

Zelden ook werden de verschrikkingen van de eerste wereldoorlog zó invoelbaar verwoord. Alsof ik naast de man lag, meekijkend naar de hem omringende waanzin.

De man die loyaal blijft aan zijn waarden, ook nadat het leven hem zijn grootste geluk ontneemt.

Hertmans beschrijft het allemaal met ingehouden pathos. Meekijken door zijn ogen naar het leven van zijn opa, die zelf het leven spiegelde in zijn schilderijen en dagboek. En zo mag ik als lezer als in een spiegelpaleis vanuit vele hoeken deze levens aanschouwen.