Meeleven en verafschuwen

Blond haar en bruine ogen. Dat hebben de tweelingzusjes Perle en Stacha. Ze zijn een Mischling, Arisch en Joods tegelijk. In onze huidige tijd zou dat geen probleem zijn, maar het verhaal speelt zich af in 1944. De tweeling is op transport gezet naar het concentratiekamp Auschwitz. In het kamp werkt nazidokter Josef Mengele met een fascinatie voor tweelingen. Hij plaatst ze direct in een experiment.

Het boek bestaat uit twee delen. Het eerste deel vertelt over het verblijf in het kamp. Het tweede deel gaat over de periode na de bevrijding en de zoektocht naar familie en andere naasten. In het eerste deel worden verschillende experimenten van Mengele beschreven.

De verhalen van deze plek alleen al veranderden ons verlangen naar verbinding. Dit is zo’n verhaal; in het voorjaar vóór onze aankomst ‘koppelde’ Mengele twee zigeunerjongens; hij naaide ze met hun ruggen aan elkaar vast. Ze gilden alles bij elkaar in het laboratorium, een gegil dat horen en zien verging. Het krachtige volume van hun pijn beïnvloedde de andere experimenten te veel, dus bracht Mengele de aan elkaar genaaide jongens over naar een andere locatie.

Op de stenen vloer van een kelder leefden de jongens als één geheel nog drie dagen, allebei starend naar de andere kant, verbonden met een draad door hun ruggengraat en een gezamenlijke infectie.

Ondanks al deze verschrikkingen gaan de zusjes tot het uiterste om te overleven door zich als gewillig proefkonijn op te stellen.

Ik was niet van plan om de kern van al mijn problemen met hem te bespreken: ik kon niet kaput. Dat had oom dokter verhinderd met de vlijmscherpe punt van zijn naald. Ik zou nooit sterven. Op zijn ijskoude tafel had ik gedacht dat ik deed wat ik moest doen om het voortbestaan van Perle en mij te verzekeren. Maar mijn zus was verdwenen.

Konar kiest tijdens dit verhaal voor verschillende perspectieven. Stacha en Perle komen allebei afwisselend aan het woord en dat houdt de spanning in het verhaal. De schrijfstijl is wennen en ik heb daardoor een aantal keer een passage moeten herlezen. Het doet echter niks af aan de pracht van dit verhaal. Meerdere keren heb ik met tranen in mijn ogen het boek gelezen. Konar weet de personages tot leven te brengen en laat je letterlijk meevoelen. Ondanks dat het verhaal zich afspeelt in oorlogstijd passen de gedachten niet bij tieners. Het doet echter niks af aan het verhaal.

Mischling is een parel. Er zijn al vele boeken geschreven over de oorlogstijd, maar Konar kiest voor de gruwelijke experimenten van Josef Mengele en de gevolgen voor de slachtoffers. Ze laat je meevoelen en gruwelen door middel van prachtig taalgebruik.