Lessen in lyriek, een magistraal boek

'Lessen in Lyriek' is zó 'n adembenemend boek, dat ik er nauwelijks een traditionele recensie aan kan wijden. Ik heb voortdurend de neiging er geëxalteerde evocaties over uit te stoten en ik ben benieuwd of ik er nog wat zinnigs over kan zeggen.
Neem nu bijvoorbeeld het eerste hoofdstuk ("De taal der poëzie") waarin W. Bronzwaer ons het ontstaan van de lyriek aan de hand van een oudtestamentisch fragment laat zien:

'En de dansende vrouwen hieven een beurtzang aan en zongen:
"Bij duizenden sloeg Saul ze neer,
Maar David bij tienduizenden." '
(1 Samuel 18,6)

Bronzwaer houdt dit fragmentje als een diamant tegen het licht en toont ons in de flonkering door middel van een haarscherpe analyse de geboorte en het diepste wezen van de lyrische taal. Ik kan die analyse hier niet beknopt herhalen; dan zou ik haar ernstig te kort doen, zij moet door de lezer in haar geheel ondergaan en begrepen worden.

Hoofdstuk 1 is een tekst die eigenlijk klassikaal gelezen en behandeld zou moeten worden in álle hoogste klassen van het middelbaar onderwijs in Nederland en Vlaanderen. Ik ken geen andere tekst die zo mooi en treffend schetst wat de talige ziel van poëzie is.
Natuurlijk bevat het boek ook nog andere hoofdstukken die de lezer prachtige lessen leren over metaforen, versvoeten, klankfiguren, etc. etc. Er is zelfs -heel verrassend- een hoofdstuk over 'grammatica en poëzie' waarin de analysemogelijkheden van de generatieve grammatica van Chomsky onderzocht worden.

"'Lessen in Lyriek' biedt geen poëzie-interpretaties," zegt Bronzwaer in de inleiding. "Wie gedichten wil interpreteren, zal allereerst moeten weten hoe poëtische taal werkt."
En dat is wat je in dit boek kunt leren. Je leert dus níet wat bijvoorbeeld metaforen en versvoeten zijn (zoals in andere 'handboeken'), maar je leert begrijpen hoe diep metaforen en versvoeten verweven zijn met het wezen van de lyrische taal.

Leraren, studenten, leerlingen en liefhebbers: Lees dit boek: W. Bronzwaer, Lessen in Lyriek, 1993.