Uniek naslagwerk

Jan Stoutenbeek en Paul Vigeveno zijn de schrijvers/samenstellers van de Gids van joods erfgoed in Nederland. Zij schrijven al dertig jaar over de joodse wereld in Nederland en hebben ook al eerder boeken gepubliceerd. Het boek is een dikke softcover van bijna 500 pagina's gevuld met de geschiedenis van joods Nederland aan de hand van een overzicht van historisch erfgoed.

De indeling van het boek is per provincie overzichtelijk bij elkaar te vinden en dus heel praktisch voor wie het historisch erfgoed met eigen ogen wil gaan zien. Het is begrijpelijk dat Amsterdam en omgeving behoorlijk wat plaats inneemt in het boek. Bijna 120 pagina's beschrijven deze regio. Maar in de rest van Nederland was er ook sprake van een rijk joods leven en dat krijgt ook volop de aandacht.

De uitgever omschrijft het zo:

Per streek en plaats beschrijven de auteurs de vele gebouwen, monumenten, plekken en objecten die te maken hebben met de joodse cultuur, religie en geschiedenis. Dit varieert van een kleine dorpssjoel en een vergeten begraafplaats tot het Spinozahuis in Voorburg en de resten van het imperium van textielbaron Menko in Enschede. Met aandacht voor regionale verschillen en details, op basis van veel en gedegen onderzoek, worden de geschiedenis en de huidige joodse gemeenschappen uitvoerig beschreven.

Dat is niets teveel gezegd. Het boek start met een interessant stuk geschiedenis over joods Nederland sinds de middeleeuwen. Overigens is het hele boek doorspekt met geschiedenis en de liefhebber daarvan zal niet snel uitgelezen raken. Alles wat met de Joodse cultuur te maken heeft wordt in dit boek beschreven. Gebouwen, monumenten, plaatsen en objecten met uitgebreide beschrijving en uitleg en dat alles aangevuld met foto's uit het heden en verleden en de nodige plattegronden.

Jan Stoutenbeek en Paul Vigeveno hebben tientallen jaren aan dit boek gewerkt maar toch zeggen zij dat (nog) niet alles in het boek is opgenomen. Er zullen hier en daar wat zaken ontbreken die wellicht in een volgende druk aan de orde komen. Er is geen ander naslagwerk aan deze gids gelijk en wie met dit boek in de hand een stad of dorp bezoekt, zal verrast zijn wat er bewaard is gebleven en genieten van de uitgebreide en boeiende beschrijving van hetgeen er nog te vinden is.

Een verklarende woordenlijst, een personenregister en een index completeren het geheel. Wat ontbreekt is een literatuurlijst maar dat doet niets af aan het feit dat wij hier te maken hebben met een schitterend boek. Niet alleen interessant voor mensen van Joodse afkomst, maar voor iedereen die geïnteresseerd is in geschiedenis.