Jammer dat Elsberg er een thriller van heeft gemaakt

Enkele weken geleden zorgden de blauwe vinkjes bij Whatsapp voor ophef, een volgens velen bloedlinke app om te gebruiken. Diezelfde week kwam nrc.next met de uitspraak dat Facebook verkiezingsuitslagen kan manipuleren door doelbewust sommige gebruikers aan te sporen te gaan stemmen, en anderen niet. “De potentiële macht is enorm. De ongrijpbaarheid eng. Ga maar na: op basis van de enorme berg gegevens die Facebook van z’n gebruikers heeft, weet het bedrijf waarschijnlijk precies wie Democraat is en wie Republikein. Stel ze zouden de knoppen wél toespitsen op bepaalde groepen, dan kunnen ze verkiezingen maken of breken.” En dat is precies waar het Marc Elsberg om gaat, maar misschien had de Oostenrijker er beter aan gedaan van ZERO een roman te maken; dan was de dreiging meer onder je huid gaan zitten en had hij dieper in kunnen gaan op zijn personages.

Blackout, het vorige boek van Elsberg, werd door Crimezone-recensent Nijborg een science-thriller genoemd. Een mooi label dat je ook op ZERO kunt plakken. Elsberg heeft goede bronnen, weet hoe je research en fictie kunt verweven, maar lijkt in ZERO de inhoud ondergeschikt te maken aan de actie. Het gegeven over data-commercie is al creepy genoeg. Daar hoef je geen laagje thriller overheen te leggen. Als Orwells 1984 of de boeken van Jules Verne als thriller waren geschreven, hadden ze waarschijnlijk nooit zo’n impact gehad.

De laatste regel van ZERO luidt: “Volgens mij hebt u iets teweeg gebracht.” Dat kun je wel stellen, en eigenlijk wordt het dan pas écht interessant. Hoe gaat de wereld reageren op…? Tja, je kunt natuurlijk niet de plot weggeven. Maar de vraag ‘wat als’ is iets waar je nog lang over kunt nadenken.