Meanderende zinnen nemen lezer mee van zoon naar donorhart

Wat gebeurt er met een moeder als haar zoon hersendood is maar zijn hart nog werkt? Zijn borstkas gaat op en neer, hij lijkt amper beschadigd als zij naast zijn bed op de intensive care staat. Wat gaat er door haar heen? En hoe zit het met de arts en verpleger die haar en haar man moeten vragen of zijn hart en andere organen uitgenomen mogen worden? Waarom kiezen zij voor dit werk? Wie zijn zij? De verpleegster die het lichaam verzorgt in de paar uur dat het nog aan de machines ligt, wie is zij, en wat doet het met haar? De arts die voor het eerst vanuit Parijs opgeroepen wordt om een hart uit te nemen. Is hij trots? Waarom wilde hij hartchirurg worden en wat heeft hij ervoor opgegeven? Personages die normaal slechts even verschijnen in een verhaal krijgen van Maylis de Kerangal een eigen stem.

En niet alleen zij, maar ook het kleine zusje, de vriendin, de vader, de vrouw die het hart zal ontvangen. Allemaal komen ze aan bod in zinnen die soms meer dan een pagina doorgaan. Wie ze zijn, wat ze doen, hun diepste gevoelens en gedachten worden gevangen in deze meanderende uitweidingen. Via deze verhalen komen alle mogelijke aspecten van en gevoelens rond het doneren van organen aan bod.

Met De levenden herstellen neemt Maylis de Kerangal haar lezers mee op reis met Simons hart. Precies 24 uur nadat hij verongelukt is, zal het opnieuw beginnen te kloppen in een ander lichaam. Simons hart is het centrum van het verhaal, dat steeds opnieuw aftakt en terugkomt. De veelheid aan personages maakt met de uitgebreide beschrijvingen van ruimte en gevoel en het ontbreken van aanhalingstekens bij de dialogen, dit verhaal vaak moeilijk te volgen. De zinnen zijn soms zo lang dat ze een paar keer teruggelezen moeten worden. Maar tegelijk is het precies dit langdradige en bijna afstandelijke taalgebruik dat de lezer meeneemt in de kaleidoscoop van gevoelens die een donorhart oproept.

"De doden begraven en de levenden herstellen", is een citaat uit een toneelstuk van Tsjechov. Het hangt aan de binnenkant van de deur van Thomas Rémige, verpleegkundige donorcoördinator in het ziekenhuis van Le Havre.
"…, maar voor Thomas Rémige was een duidelijke weigering beter dan een instemming die vol verwarring is bevochten, met veel moeite verkregen, en veertien dagen later betreurd door personen die worden geteisterd door wroeging, die niet meer kunnen slapen en wegzinken in verdriet; denken aan de levenden, zei hij vaak, dat moet eerst, kauwend op de punt van een lucifertje, denken aan degenen die blijven, in zijn kantoortje heeft aan de binnenkant van de deur met plakband een fotokopie opgehangen van een bladzij uit Platonov, een toneelstuk dat hij nooit heeft gezien en nooit gelezen, maar bij het lezen van dit fragment van een dialoog tussen Vojnitsev en Triletski, uit een krant geplukt die in de wasserette slingerde, had hij gehuiverd zoals een kind huivert als het een hoofdprijs vindt, een Charizard in een pakje Pokémonkaarten, een gouden kaartje in een reep chocola."

De roman is vertaald door Reintje Ghoos en Jan Pieter van der Sterre. Zij hebben prachtig werk geleverd, met behoud van de sfeer en het bijna zingende aspect van het originele Frans.

De levenden herstellen is geen eenvoudig, makkelijk te lezen verhaal maar zeker de inspanning waard.