Het gevecht om jezelf te blijven

De bundel ‘Als dit zo doorgaat’ onderzoekt de zoektocht naar verbinding en identiteit in een complexe, soms absurde wereld. De bijdragen van meer dan twintig Nederlandse auteurs met hun verhalen, gedichten en monologen draaien om één gemeenschappelijk thema: wat er gebeurt als de maatschappelijke, technologische en ecologische ontwikkelingen zich doorzetten. Auke Hulst, die graag de grenzen tussen literatuur, muziek, essays en reisverhalen opzoekt, schrijft over Het Normalisatiebureau. Het verhaal volgt een onzekere man in een samenleving waar ‘normaal zijn’ de norm is: geen afwijkende meningen, geen emoties en… volledige gehoorzaamheid aan het Normalisatiebureau. Wanneer zijn gedrag als afwijkend wordt bestempeld, groeit zijn angst om niet te voldoen en ondanks de pogingen zich aan te passen, verliest hij langzaam zijn eigenheid. Hulst laat zo zien hoe identiteit en conformiteit met elkaar botsen in een maatschappij die alles uniform wil maken. Het verhaal deed me sterk denken aan 1984 van George Orwell, wat ik aangenaam vond omdat er gelijkaardige thema’s in terugkomen.

Ik vond het verhaal prettig om te lezen: de vreemde maar herkenbare wereld die Hulst schetst, sprak me direct aan en trok me erin mee. Zoals ik al in de inleiding vermeldde, zien we herkenbare thema’s terug, vergelijkbaar met die in 1984 van George Orwell. Ik vind het altijd behaaglijk om bekende thema’s terug te zien in andere verhalen. Daarnaast is de verhaallijn goed opgebouwd en duidelijk te volgen, met een logische structuur die het lezen soepel maakt. De spanning en de toenemende onzekerheid van het hoofdpersonage maken het verloop boeiend en houden de aandacht vast.

Wat het lezen wel bemoeilijkt, is dat het hoofdpersonage geen naam draagt. Ik denk dat het verhaal nog persoonlijker en aangrijpender zou zijn geweest als we meer hadden geweten over het hoofdpersonage en zijn achtergrond. Door meer inzicht te krijgen in zijn verleden of gevoelens, zou de boodschap over conformiteit en identiteit nog beter tot zijn recht komen. Ik geloof dat het verhaal dan nog aangrijpender zou zijn geweest. Bovendien had ik graag wat meer details gezien. Het begrip ‘normaal zijn’ blijft wat vaag, het zou sterker zijn geweest als de auteur dit met enkele concrete kenmerken had uitgewerkt, waardoor de wereld en de boodschap nog levendiger zouden zijn geworden.

Auke Hulst heeft duidelijk talent. Zijn verhalen zijn aangenaam om te lezen, mede omdat je niet meteen in een vreemde wereld wordt gegooid: mensen vinden het prettig om herkenbare patronen terug te zien. Voor lezers die minder ervaring hebben met lezen kan het verhaal soms wat uitdagend zijn door het naamloze hoofdpersonage en enkele moeilijke woorden. Voor ervaren lezers die graag in een verhaal worden meegesleurd, ontbreekt soms wat achtergrondinformatie, maar desondanks heeft het verhaal een sterke basis.

Hulst, A. (2017). Het Normalisatiebureau. Ambo Anthos.