Lezersrecensie
Bijzondere inkijkjes in een andere tijd
Ik heb genoten van het boek Christenslaven. Het is publicatie 104 van de Werken van de Linschoten-Vereeniging uit 2006.
In dit boek staan de slavernij ervaringen van Cornelis Stout in Algiers (1678-1680) en Maria ter Meetelen in Marokko (1731-1743). Het mooie is dat je ,naast de historische context die ook is beschreven, de vertelling uit eerste hand krijgt van degene die het heeft meegemaakt.
Wat mooi was om te lezen in de belevenissen van Cornelis Stout is dat, als hij met zijn gezin in 1680 is vrijgekocht, te voet vanuit Livorno naar Nederland reist en verhaalt van bijzondere gebouwen en gebeurtenissen en personen die hij onderweg tegenkwam.
Het verhaal van Maria ter Meetelen https://nl.wikipedia.org/wiki/Maria_ter_Meetelen vond ik wel heel bijzonder. De moed en daadkracht die zij heeft om haar omgeving, in zeer moeilijke omstandigheden, te beïnvloeden maken haar een heldin. Idee voor een standbeeld in #Medemblik ?
Ze beschrijft ook allerlei voorvallen aan het hof van de koning van Marokko in Meknès zoals:
- Als een Franse herbergier (#JanPusole) door een Marokkaan wordt beschuldigd bij koning Moulay Ali (die wordt beschreven als een tiran) dan wil de koning hem ter plaatse doodschieten. Tot 5 x toe schiet de koning mis. Het 6e geweer weigert en dan geeft hij zijn lijfwacht (120 man sterk) opdracht allen op Jan Pusole te schieten. De man blijft ongedeerd, al zitten er kogelgaten in zijn kleren.
- Op een dag tijdens een hongersnood was Koning Moulay Mohammed ben Arbiya op jacht geweest en had een wildzwijn levend mee naar het paleis genomen. Hij liet het wildzwijn met honden vechten. Hij vroeg of de Christenen dit varken welk zouden lusten. Maria beaamde dit en doodde samen met een zwarte slavin het varken. Ze redt daarbij en-passent het leven van de negerin. Er mochten geen mannen helpen omdat ze de vrouwen van de koning niet mochten zien.
- Naast beschrijvingen van hongersnood, verhaalt ze ook over de pest die vele doden tot gevolg had.
In haar verhaal vertelde ze ook ene Jan Cornelis Dekker te hebben ontmoet, die ook slaaf was in Marokko van 1715-1743. Hij heeft zijn verhaal destijds ook laten optekenen (hij kon zelf niet schrijven) in het boekje “Een Westfriese zeeman als slaaf in Barbarije”. InVorige week heb ik dat boekje gekocht op Marktplaats en ik heb het zondag in 1 ruk uitgelezen. Het was niet zo dik. Jan Cornelis Dekker werd op zijn 14e gevangen genomen door de Barbarijse kapers en bleef 28 jaar in slavernij. In zijn dorp geloofde niemand nog in zijn terugkeer. In 1743 was er een poging om alle Nederlandse slaven vrij te kopen van de koning van Marokko. In de groep waarbij dat gelukt is zaten zowel Maria als Jan Cornelis Dekker.
Bijzonder is ook hoe internationaal betrekkingen toen al waren. Er waren ook slaven van vele nationaliteiten uit heel Europa en Afrika in #Barbarije .
Ook bijzonder is dat in veel landen van Europa voortdurend collectes worden gehouden om de slaven in Barbarije vrij te kopen; dit was ook het business model van die slavernij. Kapiteins van schepen werden hier zelfs vooraf tegen verzekerd.
Daar zie een een duidelijk verschil met de Transatlantische slavernij. Die werden niet als vrij man overvallen en meegenomen, maar gekocht uit slavernij en anoniem verscheept naar het Amerikaanse continent. De Afrikanen beschikten niet over diplomatieke kanalen en middelen om hier iets aan te doen is mijn interpretatie.
Het is dan toch vreemd dat Europeanen die al generaties ervaring hadden met de wreedheid van Barbarijse slavernij (meer dan een miljoen christenslaven in ongeveer 300 jr.) toch startten met de transatlantische slavernij.
@Linschoten_V @WalburgPers
#Christenslaven #heldin #Marokko #Algiers #Meknès #CornelisStout #MariaterMeetelen #JanCornelisDekker
Wat mooi was om te lezen in de belevenissen van Cornelis Stout is dat, als hij met zijn gezin in 1680 is vrijgekocht, te voet vanuit Livorno naar Nederland reist en verhaalt van bijzondere gebouwen en gebeurtenissen en personen die hij onderweg tegenkwam.
Het verhaal van Maria ter Meetelen https://nl.wikipedia.org/wiki/Maria_ter_Meetelen vond ik wel heel bijzonder. De moed en daadkracht die zij heeft om haar omgeving, in zeer moeilijke omstandigheden, te beïnvloeden maken haar een heldin. Idee voor een standbeeld in #Medemblik ?
Ze beschrijft ook allerlei voorvallen aan het hof van de koning van Marokko in Meknès zoals:
- Als een Franse herbergier (#JanPusole) door een Marokkaan wordt beschuldigd bij koning Moulay Ali (die wordt beschreven als een tiran) dan wil de koning hem ter plaatse doodschieten. Tot 5 x toe schiet de koning mis. Het 6e geweer weigert en dan geeft hij zijn lijfwacht (120 man sterk) opdracht allen op Jan Pusole te schieten. De man blijft ongedeerd, al zitten er kogelgaten in zijn kleren.
- Op een dag tijdens een hongersnood was Koning Moulay Mohammed ben Arbiya op jacht geweest en had een wildzwijn levend mee naar het paleis genomen. Hij liet het wildzwijn met honden vechten. Hij vroeg of de Christenen dit varken welk zouden lusten. Maria beaamde dit en doodde samen met een zwarte slavin het varken. Ze redt daarbij en-passent het leven van de negerin. Er mochten geen mannen helpen omdat ze de vrouwen van de koning niet mochten zien.
- Naast beschrijvingen van hongersnood, verhaalt ze ook over de pest die vele doden tot gevolg had.
In haar verhaal vertelde ze ook ene Jan Cornelis Dekker te hebben ontmoet, die ook slaaf was in Marokko van 1715-1743. Hij heeft zijn verhaal destijds ook laten optekenen (hij kon zelf niet schrijven) in het boekje “Een Westfriese zeeman als slaaf in Barbarije”. InVorige week heb ik dat boekje gekocht op Marktplaats en ik heb het zondag in 1 ruk uitgelezen. Het was niet zo dik. Jan Cornelis Dekker werd op zijn 14e gevangen genomen door de Barbarijse kapers en bleef 28 jaar in slavernij. In zijn dorp geloofde niemand nog in zijn terugkeer. In 1743 was er een poging om alle Nederlandse slaven vrij te kopen van de koning van Marokko. In de groep waarbij dat gelukt is zaten zowel Maria als Jan Cornelis Dekker.
Bijzonder is ook hoe internationaal betrekkingen toen al waren. Er waren ook slaven van vele nationaliteiten uit heel Europa en Afrika in #Barbarije .
Ook bijzonder is dat in veel landen van Europa voortdurend collectes worden gehouden om de slaven in Barbarije vrij te kopen; dit was ook het business model van die slavernij. Kapiteins van schepen werden hier zelfs vooraf tegen verzekerd.
Daar zie een een duidelijk verschil met de Transatlantische slavernij. Die werden niet als vrij man overvallen en meegenomen, maar gekocht uit slavernij en anoniem verscheept naar het Amerikaanse continent. De Afrikanen beschikten niet over diplomatieke kanalen en middelen om hier iets aan te doen is mijn interpretatie.
Het is dan toch vreemd dat Europeanen die al generaties ervaring hadden met de wreedheid van Barbarijse slavernij (meer dan een miljoen christenslaven in ongeveer 300 jr.) toch startten met de transatlantische slavernij.
@Linschoten_V @WalburgPers
#Christenslaven #heldin #Marokko #Algiers #Meknès #CornelisStout #MariaterMeetelen #JanCornelisDekker
1
Reageer op deze recensie