Dit meeslepende einde maakt alle beloften waar

Val en Verlossing is het laatste deel van de Grisha-trilogie. Leigh Bardugo’s succes met deze serie maakte dat ze al haar andere activiteiten voor nu gestaakt heeft en zich geheel toegelegd heeft op het schrijverschap. Nadat de eerste twee delen de lijst haalden, kwam ook Val en Verlossing op de New York Times bestsellerlijst voor Young Adult-boeken. Haar werk wordt aangeraden voor liefhebbers van Game of Thrones of Lord of the Rings. In het najaar van 2015 wordt een nieuw boek van een nieuwe serie verwacht onder de titel The Dregs, of en wanneer de Nederlandse vertaling hiervan uit komt is nog onbekend. Op de website van Bardugo staat veel extra informatie en beeldmateriaal over de wereld van de Grisha wat een leuke extra dimensie geeft aan de verhalen.  

We vinden Alina diep onder de grond. Door een geloofsfanaat gevangen ‘voor haar veiligheid’, haar krachten verdwenen, haar gezondheid zwak en Ravka in chaos. Het ziet er niet goed uit voor de Lichtheerser en haar volgelingen. De jacht op de vuurvogel lijkt gedoemd te mislukken en de Duisterling wint iedere dag aan kracht. Ondanks haar zwakte begint Alina eindelijk terug te vechten. Waar ze in de eerste twee delen voornamelijk een volgeling van haar lot was, neemt ze nu het heft in eigen handen. Ze ontsnapt aan haar slachtofferrol en neemt verantwoordelijkheid, maakt plannen en onderneemt actie. Hoewel de eerste twee delen sterk zijn, misten ze beiden iets; met dit boek maakt Bardugo eindelijk het perfecte YA-verhaal. Een onmogelijke liefde, een offer, vriendschap, duisternis, vastberadenheid en verrassingen staan lezers te wachten in Val en Verlossing. Drie mannen leggen beslag op Alina’s hart, welke keuze ze maakt is verweven met het lot van Ravka. De prijs voor het verslaan van de Duisterling is hoog, zal Alina hem kunnen betalen?  

Bardugo ontleent naar eigen zeggen veel inspiratie uit het oude Rusland. Het lukt echter ook hier niet om de oude Russische cultuur tot leven te brengen. In de hele serie worden veel Russische woorden gebruikt, bijvoorbeeld otkatzat’sya voor iemand die geen Grisha-gaven bezit. Het tot leven roepen van een cultuur vraagt echter meer dan onuitspreekbare woorden, het vraagt om tradities, spreekwoorden, gewoonten en daar schiet ook Val en Verlossing wat te kort. Een ander minpuntje is de uitwerking van de band tussen de Duisterling en de Lichtheerser. Er zit een verrassende twist aan hun verhaal en de connectie tussen deze twee mensen is wat dit boek zo interessant en duister maakt. Veel van het verhaal steunt op de aantrekkingskracht tussen deze twee tegenpolen en vaak heeft Bardugo hun band bijzonder goed uitgewerkt. In de tweede helft van het boek komt die gelaagde spanning tussen hen echter wat minder goed naar voren.

Dit doet er niet aan af dat het een bijzonder goed einde is aan deze trilogie. Ook voor volwassenen een leuk boek en voor menig tiener een echte slapeloze nachten-bezorger. Als Bardugo deze kwaliteit kan vasthouden in haar nieuwe serie zal ze – terecht – op nog veel meer nachtkastjes belanden.